Zinciriye Medresesi tehdit altında

Mardin'de kalenin eteğine kurulan Medrese ve Gül mahallelerindeki tarihi ev ve mekanlarda yaşayan vatandaşlar, kaleden kayaların kopma riski üzerine tedirgin olmaya başladı.

 

Mardin Kalesi'ndeki yıkılma tehlikesinin ise en çok 700 yıllık Zinciriye Medresesi'ni tehdit ettiği bildirildi. Mardin Mimarlar Odası Başkanı Yılmaz Altındağ, kaledeki tehlikeye yıllardan beri dikkati çektiklerini belirterek, kaleden kopacak en küçük bir kayanın öncelikli olarak 700 yıllık Zinciriye Medresesi'ne zarar vereceğini savundu. Artuklular döneminde Anadolu'da kurulan ilk medreselerden olma özelliğini de taşıyan Zinciriye Medresesi sahip olduğu görkemli giriş kapısı ile günümüzde turistlerin en çok ziyaret ettikleri mekanlar arasında. Medresenin yüksek bir yerde kurulmasından dolayı zamanında rasathane olarak kurulduğunu da hatırlatan Altındağ, kalenin kurtarılması için Valilik tarafından hazırlanan projenin en kısa zamanda uygulanması gerektiğini kaydetti. Mardin Milletvekili Gönül Bekin Şahkulubey ise kaleden bir süre önce kopan kaya parçalarının büyük bir şans eseri can kaybına sebep olmadan ucuz atlatıldığını hatırlatarak, kalede tonlarca ağırlığındaki birçok kayanın daha kopma tehlikesi ile karşı karşıya olduğu bilgisini verdi. Kaledeki tehlikenin farkında olduklarını anlatan Şahkulubey, yaptıkları çalışmalar hakkında ise şu bilgileri verdi: "İtalya'dan gelen teknik bir heyetle birlikte Gazi Üniversitesi Mimarlık-Mühendislik Fakültesi bünyesinde kurulan uzman ekip Mardin Valiliği nezdinde bir proje hazırlandı. Çalışma sonucunda sorunların ve çözüm önerilerinin bulunduğu bir proje hazırlandı. Projenin uygulanabilmesi için en kısa zamanda kredi onaylanması veya Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan bütçenin ayrılması gerekiyor. Aciliyeti olan bu proje için bizler de Ankara'da temaslarımızı sürdürüyoruz. Proje kapsamında 6 alanda 23 ayrı bölge tehlikeli vaziyette. Projede ilk etapta can ve mal kaybı ile birlikte tarihi mekanların zarar görmemesi için güvenliğin sağlanması gerekiyor. Bu kapsamda tehlike arz eden bölge boşaltıldıktan sonra ilk başta enerji kırıcı bariyer ve hendekler yapılacak. Daha sonra secde duvarı yapılacak, bu da beton olmayacak ve çevre ile uyumlu olacak. Bazı kayalar çelik tel ağlarla kaplanacak. Sebil ve sağlam olmayan kayalar ise bir bir kaleden temizlenecek. Ancak bu şekilde kalenin konsolidasyonu sağlanabilecek. Yeterli derecede kaynağın bulunması halinde kalenin iyileştirme projesi 6-7 ay gibi kısa bir süre içerisinde yapılacak."Şahkulubey, kalenin konsolidasyonu ve sağlamlaştırılması yapıldıktan sonra askeri yasak bölge kapsamından çıkartılarak turizme açılacağını ve bu anlamda bölgedeki turizm potansiyelini de önemli ölçüde canlandıracağını sözlerine ekledi. Geçen yıl kaleden kopan tonlarca ağırlığındaki kayaların düştüğü Medrese Mahallesi'nde oturan Beşir Güneş ise kaledeki yıkılma riskinin 20 yıl önce tespit edilmesine rağmen hiçbir önlem alınmadığını savunarak, "Binlerce yıllık geçmişe sahip kale, yağmur, kar, deprem ve aşınma gibi dış etkenlerden dolayı kayaları çatlamış ve bu çatlaklar büyük bir tehlike oluşturmuş durumda. Mahalle sakinleri olarak bu duruma önlem alınması için bütün yetkili mercilere başvurmamıza rağmen hiçbir sonuç alamadık. Bu kale en küçük bir deprem sallanmasında Allah etmesin birçok kaya yerinde sökülerek mahalledeki evlerin üzerine düşecek. Bunu geçen sene yağan yağmurlarda yaşadık. Kaleden kopan tonlarca ağırlığındaki kayalar şans üzeri boş olan birkaç evi yıkarak üç katlı bir evin terasında durabilmişti. Kış gelmeden bu kalenin kurtarılması için ne yapılması gerekiyorsa en kısa zamanda yapılsın. Yoksa geçen sene olduğu gibi bu yıl aynı şanslı günümüzde olmazsak birçok insanın hayatı tehlikeye girebilir" dedi.