Yeni Gelir Vergisi Kanun Taslağı ile vergi kayıp ve kaçağı ile mücadeleye dönük 4 yeni güvenlik müessesesi devreye sokuluyor. Kurumlar için uygulanan güvenlik müesseseleri de, gelir vergisi sistemine dahil ediliyor.

 

Edinilen bilgiye göre, Vergi Konseyi, Gelir İdaresi Başkanlığı ve Gelir Politikaları Genel Müdürlüğü uzmanlarınca hazırlanarak, Maliye Bakanlığına sunulan yeni Gelir Vergisi Kanun Taslağı, vergi sistemini yeniden güvenlik sistemleriyle donatıyor.

Taslakta ortalama FAVÖK (faiz amortisman ve vergi öncesi kar) oranları, asgari gayri safi satış hasılatı, gelir ve gider bildirimi ile basit usulde asgari kazanç müesseselerine yer veriliyor.

Kurumlar vergisinde kullanılan "İkili Kişilerle Yapılan İşlemler, Kontrol Edilen Yabancı Kurum Kazançları, İkili Kişilerden Elde Edilen Gelirler, Emsal Kira Bedeli" de gelir vergisinin güvenlik müesseseleri arasına alınıyor.

Taslağa göre, vergi güvenlik müesseseleri şu şekilde işleyecek:

Ortalama FAVÖK oranlarıGirişim kazançlarındaki vergi güvenliği için kullanılacak. Maliye Bakanlığı, her yıl Ekim ayının sonuna kadar, o yılın ilk 9 aylık dönemi içinde beyan edilmiş ticari kazançlara ve kurum kazançlarına ilişkin yıllık beyanname verilerinden hareket ederek, bölgeler ve iş kolları itibariyle ortalama faiz amortisman ve vergi öncesi kar (FAVÖK) oranlarını tespit ve ilan edecek.

FAVÖK oranı, kendi bölge iş kolunun ortalamasına nazaran yüzde 30'dan daha fazla düşüklük gösteren mükellefler, dilerlerse o yıl içinde beyan ettikleri ticari kazançlarını, ortalama FAVÖK oranlarının ilan edildiği ayı izleyen birinci ayın sonuna kadar verecekleri bir düzeltme beyannamesi vasıtasıyla, bu oranı sağlayacak şekilde düzeltebilecek.

Verilecek düzeltme beyannamesi neticesinde ilave vergi matrahı oluşması halinde, bu matrah artırımı için vergi ziyaı cezası uygulanmayacak ve gecikme faizi hesaplanmayacak.

Düzeltme talebinde bulunmayan mükellefler için de doğrudan doğruya ortalama FAVÖK oranlarına göre ilave matrah veya vergi tespit edilemeyecek.

 

Asgari Gayri Safi Satış HasılatıBu yöntem girişim kazançlarında vergi güvenliğinin aracı olacak.

Otel, motel, tatil köyü, pansiyon, bar, pavyon, diskotek, gazino, lokanta, kahvehane, kır bahçesi, plaj, hamam, kuaför salonu, erkek berberi, güzellik salonları, tamirhaneler ve emsali hizmet işletme sahiplerinin ve her nevi taşıma işiyle uğraşanların gösterdikleri gayrisafi hasılat, yoklama yapmaya yetkili olanlarca yıl içinde yapılan fiili tespitler esas alınarak hesaplanacak asgari gayrisafi hasılata göre yüzde 10'dan daha düşük olduğu taktirde, bu şekilde bulunan tutarların tamamı ilgili dönem gayrisafi hasılatı kabul edilecek. Vergi tarhiyatında da bu bedel esas alınacak.

Bu maddeye göre yapılacak tarhiyatlarda, yoklamaya yetkili olanlarca bir takvim yılının her 3 aylık dönemi için en az 3 kez hasılat tespiti yapılmış olması, bu tespitler arasında da tatil günleri dahil en az 20 gün bulunması zorunlu olacak.

 

Gelir ve gider bildirimiGelir ve gider bildirimleri ile de harcama fazlası kontrol edilecek.

Bir takvim yılı içindeki harcamaların toplamı, aynı takvim yılına ilişkin olarak beyan edilen safi gelirler ile beyanname verilmesine ya da verilen beyannameye dahil edilmesine gerek bulunmayan gelirlerin net tutarları toplamını yüzde 10 ve daha fazla oranda aşan Türkiye'de yerleşik gerçek kişiler, Gelir İdaresi Başkanlığının veya vergi incelemesine yetkili olanların yazılı talebi üzerine, 1 ay içerisinde söz konusu harcamaların gerçekleştiği takvim yılına ilişkin gelir bildiriminde bulunacak.

Gelir bildirimine, ilgili dönem harcamalarının nev'i ve tutarlarını gösteren bir de gider bildirimi eklenecek.

Harcamalar, bir gerçek kişinin bir takvim yılı içinde kendisinin ve bakmakla yükümlü olduğu kişinin bir takvim yılı içindeki eğitim, sağlık, temizlik, gıda, giyim, barınma, eğlence, tatil amaçlı seyahatler gibi cari tüketimleri ile ev eşyası, elektrikli veya elektronik eşya ve sair dayanıklı tüketim malı alımları için sarf ettiği ya da kara, deniz ve hava taşıtları, değerli taş ve mücevher, antika, yüksek değerli sanat eserleri ve benzeri servet unsurlarının edinimi için kullandığı kaynakların ve başka kişilere ödünç verdiği ya da aktardığı paraların toplamından oluşacak.

Bu kapsamda yıllık gelir ve gider bildiriminde bulunan gerçek kişilerin ilgili yıla ait gelirleri toplamı ile gider bildirimde yer alan harcamalarının toplamı kıyaslanacak ve yüzde 10'u aşan oranda harcama fazlalığının saptanması durumunda, gider bildirimindeki harcamaların tamamının kaynağını kendisinden açıklaması istenecek.

 

Basit usule asgari kazançOluşturulacak özel komisyonlar, basit usuldeki mükellefler için iş kolları ve bölgeler itibariyle ayrı ayrı ticari kazanç tespitinde bulunacak.

Her yıl Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığından 2, ilgili meslek odasından da 2 temsilcinin yeralacağı komisyonların belirleyeceği safi kazanç tutarı, 6 aylık asgari ücret toplamından az, yıllık asgari ücretin 4 katından da fazla olamayacak.

Tespit edilen asgari safi kazanç miktarının üzerinde kazancı olan mükelleflerin ödediği verginin, bu farka isabet eden kısmı, bu kişilerin vergi alacağı olarak kabul edilecek. 5 yıl süreyle sınırlı olmak üzere, ortaya çıkan kazanç, yine asgari kazancın üzerinde ise, söz konusu vergi alacağı aradaki farka isabet eden verginin ödenmesinde kullanılacak.