Ekonomik kriz Anadolu'yu yerle bir etti. Bazı illerde işyerlerinin yüzde 25'i kapılarına kilit vurdu. Yüzbinlerce kişi işsiz kaldı

Hükümet bir vurdu, IMF iki. Dünya Bankası bunu üçledi... Sonunda Anadolu esnafı, Kurtuluş Savaşı'nda bile görmediği tarihi bir yıkımla karşılaştı.

Raporu Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) hazırladı. Anadolu'da krizin etkilerini araştıran TOBB, inanılması zor gerçeklerle karşılaştı. Sanayi merkezlerinde binlerce kişi işten çıkarıldı, yüzlerce işyeri kapısına kilit vurdu.

TOBB, ülke sanayiinde önemli yeri olan 26 il ve ilçede, krizin reel sektör üzerindeki etkilerinin dökümünü çıkardı.

Sanayide ciddi kapasite ve üretim düşüşü, yoğun işten çıkarmalar ve finansal sorunlar yaşandığı, çok sayıdaki firmanın kapısına kilit vurduğu, bir bölümünün ise kapanmamak için direndiği belirlendi.

Oda ve borsalardan derlenen bilgilere göre söz konusu il ve ilçelerde reel sektörün durumu şöyle:

- Adana: İşyerlerinin yüzde 20-25'i kapalı. Çalışan işyerlerinde kapasite kullanımı ortalama yüzde 30'a indi. Altı ayda yaklaşık 20 bin kişi işten çıkarıldı.

Denizli: Anadolu kaplanları olarak adlandırılan illerden Denizli'de sanayi üretimi ilk yarıda yaklaşık yüzde 10 daraldı. İhracat potansiyeline bağlı olarak tekstildeki daralma yüzde 3'de kaldı. Ancak tekstil ihracatının kur artışı dolayısıyla tutar olarak yüzde 12.8 artış gösterirken, miktar bazında yüzde 20.2 azaldığı dikkati çekti.

-Kahramanmaraş: Nisan ayından bu yana işletme sayısı giderek azalıyor, işten çıkarmalar artıyor.

-Muğla: Son altı ayda il merkezinde kapanan işyerleri ve işten çıkarmalar sonucu 3 bine yakın kişi işsiz kaldı.

-Kuşadası: Konaklama sektöründe doluluk oranı yüzde 50-60 dolayında seyrediyor. Ekonomik kriz ve belirsizlik iç turizmi durma noktasına getirdi.

-Antalya: Yaklaşık 150 sanayi kuruluşu bulunan Antalya'da kapasite kullanımı kriz sonrasında yüzde 35'e düştü. Mevsimsel nedenlerle turizm ve tarımda yaşanan büyüme hızı tatmin edici olmakla birlikte, bu büyüme ticaret kesimine yansımıyor. Esnaf ve tüccar büyük

sıkıntı içinde.

-Manisa: Zor durumda olan firmalar işçi çıkarıyor. Altı aydaki işçi çıkarma oranı yüzde 30 düzeyinde. Bu oran KOBİ'lerde ise yüzde 50'ye ulaşıyor. Orta ve büyük işletmelerin yüzde 20'si ücretsiz izin uyguluyor.

-Adapazarı: Sakarya ilinde firmaların yüzde 38'i 15-60 gün, yüzde 18'i ise 60 günden uzun sürelerle üretime ara verdi. Üretime devam edenlerden kapasitesini yüzde 40 düşürenlerin oranı yüzde 63, yüzde 80 düşürenlerin oranı yüzde 21 düzeyinde. Halen üretimde olan firmaların yüzde 61'i işçi çıkardı, işini yitirenlerin oranı 3 bine yaklaştı.

-Düzce: Bölgede ağırlıklı iş kolu olan orman sanayiinde 250 firmadan 170'i faaliyetine devam ediyor. Ortalama kapasite kullanımı yüzde 35.

-Trabzon: Sanayicilerin tümü nakit sıkışıklığı içinde. Üretim kapasiteleri yüzde 20'lere kadar düştü, istihdam minimum düzeye indi. Organize Sanayi Bölgesi'ndeki 44 firmadan 31'i için icra taibi başladı.

-Mustafakemalpaşa: Deri ve süt mamulleri sektörlerinde çok sayıda firma kapandı, 2000 dolayında işçi işinden oldu.

-Eskişehir: Sanayi üretiminde yüzde 20 düşüş var. Firmalar ilk aşamada yüzde 13 dolayında istihdam azaltımına gitti. Bu oranın yüzde 25'e çıkması bekleniyor.

-Tosya: Marangoz ve ahşap sanayiinde esnafın yüzde 30'u işyerini kapattı, ancak vergi kaydının kapanması durumunda ortaya çıkacak KDV ödemesini erteleyebilmek için resmen kayıt sildirmiyor.

-Seydişehir: Makarna, yem, tuğla sektörlerinde bir çok büyük firma kapanma noktasına geldi, işçilerin tamamına yakınını çıkardı, işsizlik yüzde 60'a yaklaştı. Akdeniz ve başka bölgelere göç yaşanıyor.

-Akhisar: 500 dükkandan 100'ü kapandı. Arsa tahsisleri tamamlanan OSB'deki firmalar faaliyete geçemiyor.

-Konya Ereğli: 3 bin sanayi işçisi isten çıkarıldı, tekstil sektörü 3 vardiyadan tek vardiyaya indi.

-Edirne: Sanayi üretimi yüzde 28.5 azaldı, 102 firma kapandı, 4 bine yakın kişi işsiz kaldı.

-Uzunköprü: 28 KOBİ kapandı, sanayi üretiminde yüzde 30'a yakın gerileme oldu.

-Lüleburgaz: Tekstil sektöründe fabrikaların yüzde 40'ı kapandı, inşaat sektörü durdu, işten çıkarmalar artıyor.

-Tekirdağ: 15 tuğla fabrikasından 12'si kapandı, 3'ü ise yüzde 50 kapasiteye düştü. 2 yağ fabrikasından biri, 3 un fabrikasından 2'si faaliyetini durdurdu.

-Kırklareli: 28 firma kapandı, 2 bin 422 kişi işsiz kaldı.

-Malkara: 200 işçili bir büyük yağ fabrikası ile 5 un fabrikasından 4'ü kapandı.

-Kilis: işsizlik had safhada, OSB'deki 14 fabrikadan yalnızca biri çalışır durumda.

-Sivas: Özel sektör işyerlerinin yüzde 50'si işçi çıkararak üretimi yavaşlattı, yüzde 20'si üretimi durdurdu, yüzde 30'u ise kapandı.

-Elazığ: 100 KOBİ'den 25'i üretimini durdurdu, işten çıkarmalar sürüyor.

Hakkari: İş yapabilecek nüfusun yüzde 70'i işsiz durumda.