Buğday'da kriz kapıda

Geçen yıl Eylül ayında Rusya'nın tahıl ürünleri ihracat yasağını uzatmasının ardından bu kez de Çin'in tahıl ambarı Şandong eyaletindeki kuraklık, buğday üretimini tehdit ediyor

Geçen yıl haziran ayının ortalarından ağustos ayının ortasına kadar devam eden sıcak hava dalgası yüzünden çıkan yangın ve meydana gelen kuraklık sonucu buğday üretiminde ciddi düşüş yaşayan Rusya, tahıl ürünleri ihracatına yönelik getirdiği yasağı 2011'e uzatma kararı almış, ve bu karar dünya buğday üretimini ve fiyatlarını olumsuz etkilemişti. Rusya'dan sonra bu kez de Çin'in doğusunda bulunan, ülkenin en büyük tahıl üreticilerinden Şandong eyaletinde etkili olan son 200 yılın en sert kuraklığı buğdayda sıkıntıları yeniden artırdı. Çin'de kuraklığın etkisini en aza indirgemek için sıkı önlemler getirilirken, Çin Tarım Bakanlığı, ülkede özellikle sekiz bölge ve eyalette etkili olan kuraklığın bahar aylarında da sürebileceği uyarısında bulundu.

En büyük buğday üreticisi Çin

Konya Ticaret Borsası (KTB) Başkanı Uğur Kaleli, yaptığı açıklamada, Çin'in yüzde 17'lik payla dünyanın en çok buğday tüketen ülkesi olduğunu söyledi. Çin'de yaşanan kuraklığın dünya buğday üretimini ve fiyatlarını doğrudan etkileyeceğini ifade eden Kaleli, kuraklığın devam etmesi ihtimali ve Çin'in buğday ithalatını artırma kararı alma olasılığının bile buğday fiyatlarını yükselttiğini belirtti. Buğday fiyatlarının son 6 ayda küresel ısınmanın yol açtığı kuraklık ve aşırı yağış gibi nedenlerle neredeyse iki kat arttığına dikkati çeken Kaleli, "Dünya şimdiye kadar böyle bir durumla hiç karşılaşmadı. Nitekim Çin'de yaşanan kuraklıkla birlikte bu ülkede buğdayın tonu 463 doları buldu. Dünya piyasalarında ise 400 dolar civarında. Çin'in ithalatını artırma kararı alması durumunda bu fiyatların daha da artacağı beklenmektedir. Bu ilerisi için ciddi bir alarmdır" dedi.

Türkiye'nin üretimi 19,5 milyon ton

TMO'nun verilerine göre Türkiye'nin 2010/11 buğday üretiminin 19,5 milyon ton olarak öngörüldüğünü anlatan Kaleli, 2 milyon ton stokla birlikte toplam 21,5 milyon ton buğdayın 18 milyon ton olan tüketimimizi rahatlıkla karşılayacak düzeyde olduğunu vurguladı. Kaleli, TMO'nun yerinde müdahaleleri ile de dünyadaki buğday fiyatlarında yaşanan sert yükselişlerden Türkiye'nin çok etkilenmediğini ancak fiyatlar üzerinde global krizin baskısını arttırdığını bildirdi. Türkiye'nin üretim ve stok olarak zor durumda olmadığını dile getiren KTB Başkanı Kaleli, şunları kaydetti. "Ancak bu durum fiyat yükselişini bir noktaya kadar tutabilir. Kriz bizi etkilemez iyimserliği yerine üreticilerimizin ve tüketicilerimizin zarar görmemesi için acil olarak harekete geçilmesi gerekmektedir. Bu çerçevede TMO'nun spekülatif hareketleri önleyecek tedbirlerine devam ederek, piyasayı regüle edebilecek düzeyde elinde kaliteli buğday bulundurması büyük önem taşımaktadır. Tarım alanlarının amaç dışı kullanılmasının önüne geçilmeli, arazi toplulaştırmasına hız verilmelidir. Mevcut kaynaklarımızın en etkin şekilde kullanılarak, buğday verimliliği ve kalitesinin arttırılması, sulama ve Ar-Ge yatırımlarının hızla tamamlanması gerekmektedir."

14.3 milyon ton buğday ithal ettik

Kaleli, Türkiye'nin son on yılda ithal ettiği 14,3 milyon ton buğdaya 3,9 milyar dolar ödediğini hatırlatarak, "Bu ithalat üretimdeki yetersizlikten değil kaliteli buğdaya olan ihtiyaçtan yapılmıştır. Dünyadaki fiyatlar da ülkemizdeki fiyatlar seviyesine gelmiştir. Bu yüzden buğday üretimine verilecek prim destekleri, dünya şartları ve ülkemiz gerçekleri göz önünde bulundurularak belirlenmelidir" dedi. Ülkenin "tahıl ambarı" konumunda olan Konya'da yıllık yaklaşık 2,5 milyon ton buğday rekoltesi elde edildiğini vurgulayan Kaleli, buğday üretiminin yüzde 11'ini, arpa üretiminin de yüzde 14'ünü Konya'nın karşıladığını sözlerine ekledi.