Doktorunuz Sizinle/ Sarı humma hastalığı -2-
10.11.2006 00:00:00
Hastalıktan korunma: Aşı olma. Bazı ülkelerde, o ülkeye gelen kimseler için sarı humma aşısı olma şarttır. Yard. Doç. Dr. Alim SEZGİN/ İç Hastalıkları Uzmanı
Hastalık, bağışık olmayan yetişkinlerde ölümle neticelenebilir ancak sarı humma aşısı yüksek oranda etkilidir (yaklaşık %100). Sarı hummanın bulaşma riskinin olduğu bölgeler veya ülkelere giden her yolcunun aşı olması tavsiye edilmektedir. Ülke içindeki seyahatler için; kentlerden, sarı humma vakalarının sık görüldüğü alanlara (Amerika nın güneyi ve Afrika) yapılan yolculuklar için aşı olunması önerilmektedir. Bu durum, bu ülkelerde hastalığın resmi olarak rapor edilmediği hallerde de geçerlidir. (Yolcuların kişisel koruma amaçlı olarak aşı olması zorunlu bir gereksinim değildir).Sarı humma aşısı kimlere yapılır? Vakaların sık görüldüğü bölgelere giden tüm yolculara yapılır. 9 ayını doldurmamış bebekler için kullanılmaz, gebelikte de kısıtlamalar vardır.Aşının türü: Canlı viral aşı 10 yılda 1 yapılır.Aşı uygulanmayanlar: Yumurta alerjisi; ilaç, hastalık ya da semptomatik bağışıklık baskılanması; önceki bir doza karşı aşırı duyarlılık; gebelik. Sarı hummaya karşı zorunlu aşılanma, hassas ülkelere yurt dışından sarı humma virüsünün gelmesini önlemek için yerine getirilmektedir. Bu ülkeler sarı hummanın görülmediği ancak taşıyıcı sineklerin ve insan olmayan konakların bulunduğu ülkelerdir. Virüsün enfekte bir yolcu vasıtasıyla ülkeye ithal edilmesi, enfeksiyonun potansiyel olarak sinekler vs hayvanlar yerleşmesine neden olabilecek, bu da yerel toplumda bir enfeksiyon riski oluşması sonucunu doğuracaktır. Böyle vakalarda, sarı humma bulaşma riskinin bulunduğu ülkelerden gelen tüm yolcular için havaalanından transit geçiş yapmışlar da dahil, aşılama bir giriş koşuludur. Eğer sarı humma aşılaması tıbbi nedenlerden dolayı bir kontrendikasyon ise bundan muaf tutulabilmek için bir sağlık sertifikası istenir.Uluslar arası sarı humma aşılama sertifikası, aşı olunduktan 10 gün sonra geçerlilik kazanır ve 10 yıl boyunca geçerli sayılır.Yolcuların, aşılama sertifikası istenmemesi durumunu, o ülkede sarı hummaya maruz kalma riski olmadığı şeklinde yorumlanamayacağını unutmamaları gerekir.
Hastalık, bağışık olmayan yetişkinlerde ölümle neticelenebilir ancak sarı humma aşısı yüksek oranda etkilidir (yaklaşık %100). Sarı hummanın bulaşma riskinin olduğu bölgeler veya ülkelere giden her yolcunun aşı olması tavsiye edilmektedir. Ülke içindeki seyahatler için; kentlerden, sarı humma vakalarının sık görüldüğü alanlara (Amerika nın güneyi ve Afrika) yapılan yolculuklar için aşı olunması önerilmektedir. Bu durum, bu ülkelerde hastalığın resmi olarak rapor edilmediği hallerde de geçerlidir. (Yolcuların kişisel koruma amaçlı olarak aşı olması zorunlu bir gereksinim değildir).Sarı humma aşısı kimlere yapılır? Vakaların sık görüldüğü bölgelere giden tüm yolculara yapılır. 9 ayını doldurmamış bebekler için kullanılmaz, gebelikte de kısıtlamalar vardır.Aşının türü: Canlı viral aşı 10 yılda 1 yapılır.Aşı uygulanmayanlar: Yumurta alerjisi; ilaç, hastalık ya da semptomatik bağışıklık baskılanması; önceki bir doza karşı aşırı duyarlılık; gebelik. Sarı hummaya karşı zorunlu aşılanma, hassas ülkelere yurt dışından sarı humma virüsünün gelmesini önlemek için yerine getirilmektedir. Bu ülkeler sarı hummanın görülmediği ancak taşıyıcı sineklerin ve insan olmayan konakların bulunduğu ülkelerdir. Virüsün enfekte bir yolcu vasıtasıyla ülkeye ithal edilmesi, enfeksiyonun potansiyel olarak sinekler vs hayvanlar yerleşmesine neden olabilecek, bu da yerel toplumda bir enfeksiyon riski oluşması sonucunu doğuracaktır. Böyle vakalarda, sarı humma bulaşma riskinin bulunduğu ülkelerden gelen tüm yolcular için havaalanından transit geçiş yapmışlar da dahil, aşılama bir giriş koşuludur. Eğer sarı humma aşılaması tıbbi nedenlerden dolayı bir kontrendikasyon ise bundan muaf tutulabilmek için bir sağlık sertifikası istenir.Uluslar arası sarı humma aşılama sertifikası, aşı olunduktan 10 gün sonra geçerlilik kazanır ve 10 yıl boyunca geçerli sayılır.Yolcuların, aşılama sertifikası istenmemesi durumunu, o ülkede sarı hummaya maruz kalma riski olmadığı şeklinde yorumlanamayacağını unutmamaları gerekir.
