Dünyada her üç kişiden birine iş gerekiyor

ILO tarafından yayınlanan "Dünya İstihdam Raporu 2001"e göre, küresel istihdamda, hala derin boşluklar bulunuyor. Rapora göre, tüm dünyadaki işgücünün üçte biri ya da 3 milyar kişi, ya açık işsiz durumunda ya da ek iş arama veya ailesini geçindirecek gelirden daha azına çalışma anlamında eksik istihdam koşullarında bulunuyor.

ILO tahminlerine göre, 2000 yılı sonunda açık işsizlik oranı yaklaşık 160 milyon ve bu rakam, 1998 yılında, Asya'da patlak veren mali kriz öncesindeki rakamın, 20 milyon üzerinde. Gelişmekte olan ülkelerde çok sayıda yoksul insan küçük gelirleriyle kıt kanaat geçinmeye çalışırken, elverişsiz ve sağlıksız çalışma koşullarıyla iş ve gelir güvencesinin olmayışına da katlanmak zorunda.

ILO raporunda, dünya işgücü piyasasındaki güçlüklere karşın, küresel istihdamda iyileşme sağlamak için koşulların, bugün, yakın geçmiştekine göre daha elverişli durumda bulduğu belirtiliyor. Ancak raporda, uzun dönem dikkate alındığında, tek başına ekonomik büyümenin 2010 yılında işgücüne yeni katılacaklar için 500 milyon yeni iş yaratmasının ve bu yolla, bugünkü işsizlik düzeyini yarı yarıya azaltmasının pek mümkün olmadığı ifade ediliyor.

Raporda, dünya işgücü piyasasındaki hedeflerin tutturulması için, işgücü piyasasına ilişkin temel sorunlara çok daha fazla eğilmek, ayrımcılığı aşmak ve istihdamı, izlenen ekonomik politikaların daha merkezi bir hedefi konumuna getirmek gerektiği belirtiliyor.

Bölgelere göre oran değişiyor

Rapora göre, ABD ve sanayileşmiş ülkelerde, giderek daha çok sayıda kişi iş bulabilirken, işsizlik Latin Amerika ve Karayipler'de artıyor. Orta ve Doğu Avrupa, Orta Doğu, Kuzey Afrika ve Sahra Güneyi Afrika ülkelerinde işsizlik yüksek düzeyini korurken, Çin'de, gitgide daha çok ortaya çıkıyor.

Raporda, Pakistan'da, son dönemdeki iyileşmelere karşın, açık işsizliğin artmakta olduğu ve sürüp giden ekonomik durgunluk yüzünden,son 10 yılda 20 milyon insanın yoksulluk sınırının altına düştüğü belirtiliyor.

Çin'de, devletin elindeki işletmelerin yeniden yapılandırılmasının sürdüğü kaydedilen raporda, 1990'ların başında, kamu işletmelerinin ülkedeki istihdamın yüzde 16'sını sağladığı, bu oranın bugün yüzde 13'e indiği ifade ediliyor. Buna karşın, özel sektörde istihdamın 1990 yılında toplam istihdam içindeki payının yüzde 1 olduğu, bu payın 1998'de yüzde 5'e çıktığı ifade edilen raporda, bu ülkedeki resmi işsizlik oranının yüzde 3.1 olarak açıklandığı, ancak, kentsel işsizlik için düzeltilmiş rakamın, 1999'da yüzde 9.5 olduğu vurgulanıyor.

Kuzey Afrika ve Orta Doğu'da zor bir sorun

Kuzey Afrika ve Orta Doğu'da işsizliğin hala zor bir sorun olduğuna işaret edilen raporda, 1990'ların sonu itibariyle işsizliğin Cezayir'de yüzde 29, Lübnan'da yüzde 9, Fas'ta yüzde 22 ve Mısır'da yüzde 8 olduğu tahmin ediliyor.

Raporda, Latin Amerika'da yüzde 9 ile 10 arasındaki ortalama işsizlik oranlarının, 1990'ların ikinci yarısında da sürdüğü, Karayip ülkelerinde ise, iki haneli yüksek enflasyon rakamlarının, artık "kural haline geldiği" ifade ediliyor.

İş bulma amacıyla göç artıyor

Raporda, kendi hesabına çalışanların sayısının, geleneksel istihdam kapsamına girenlerden daha hızlı biçimde artığı, bununla birlikte, bu konumdakilerin, toplam istihdam içindeki payının, yüzde 12 gibi düşük bir rakamda kaldığı belirtiliyor. ABD'de kendi hesabına çalışanların payının yüzde 7 iken, aynı payın İtalya'da yüzde 23, Türkiye ve Kore'de yüzde 25, Meksika'da da yüzde 26 olduğu bildirilen raporda, yarım zamanlı işlerin toplam istihdam içindeki payının, 1990-1999 arasında AB üyesi ülkelerde, yüzde 13'ten 16'ya çıktığı kaydediliyor.

Raporda, iş bulma amacıyla göçün de arttığına işaret edilerek, bu olgunun, ileri teknoloji işçileri açısından genellikle olumlu sonuçlar sağladığı, ancak yasa dışı yollardan ya da kaçak olarak başka ülkeleregidenler için, çoğu kez trajik sonuçlara yol açtığı da ifade ediliyor.