Kul demek, Hakk'a esir insan demektir

Allah, kullarını deniyor. Zaten insan, geçirdiği ıstırapları, dertleri, hatırında tutabilse, yani unutmasa, buna dayanılmaz. Aslında unutmak da büyük bir nimettir. O kadar çile gözünün önüne gelecek, bunların hayalini kuracak ve bunlarla beraber insan bir hayat sürecek; unutmadığı zaman o çileler insani bitirir. Onun için Cenab-ı Hakk'ın ikram ettiği gaflette bile büyük bir nimet vardır. Bu gaflet hali olmasa insanoğlu çıldırır. Ama bunun da ifratı ve tefriti değil, orta yolu/ölçülü olması lazımdır. Demek ki, Cenab-ı Vacibü'l Vücud Hazretleri bizi denemek için yaratmıştır. Bu denemekteki kasıt da ayette şöyle buyuruluyor: "O ki, hanginizin daha güzel davranacağını sınamak için ölümü ve hayatı yaratmıştır. O, mutlak galiptir, çok bağışlayıcıdır." (Mülk, 67/2) Ölümle hayatın yaratılışının esprisi neymiş? Kimin daha güzel iş yaptığının ortaya çıkması imiş. Yani kimin daha güzel kul olduğunun, kimin olmadığının ortaya çıkması içinmiş.Aslında, alabildiğine kendini hür zanneden insan korkunç bir esaret altındadır. Behimi duygularının esareti altındadır. Aynı insan çeşitli meşru gibi görünen ve fakat Allah ile alaka kurmayan zenginliklerin, esiri de olur. "Aman o olayım. Aman şu olayım. Aman bu olayım" der durur. Başta söylediğimiz, gibi kulluk gayesinin dışına çıktığınız zaman, "zengin olayım, mevki-rütbe sahibi olayım" derseniz o zaman da siz o isteklerin esirisiniz, nefsani arzu ve isteklerin esirisiniz demektir. Her ne kadar görünüşte rütben, servetin vs. varsa da sen duyguların esirisin demektir. O duygular seni avucunun içine almış ve oynatmaktadır. Bir de insanın yaratılış maksadı ile Rabbine, O'nun emirlerine esareti vardır. Allah'ın iradesine iradesini teslim etmesi vardır. İnsanın iradesini Allah'ın iradesine teslim etmesi ne demektir? "Kulum ben senden şunu istiyorum", ifadesindeki emrini yapması, "Kulum şunu yapmamanı istiyorum", şeklindeki yasağını yapmaması, kulun iradesini Allah'ın iradesine teslim etmesi demektir.