Maganda salgını!

Taha Akyol, gittikçe daha fazla insanın ölümüne yol açan 'maganda kültürünün' nedenlerini irdeliyor Yılbaşı kutlamalarında yine maganda kurşunları, yine can kaybı... Artık "kutlama" deyince yüreğimiz ağzımıza geliyor! Önce futbol zaferlerinde havaya sıkılan kurşunlar balkondaki, evinin penceresindeki, yolun karşısındaki insanları öldürüyordu. Bir süredir yılbaşı kutlamalarına musallat oldular!Kim bu "maganda" denilen adam?! Sağcı mı, solcu mu?..Saçma bir soru! Sosyal demokrat, liberal, muhafazakâr gibi kavramlarla "maganda" arasında hiçbir ilişki yoktur. Maganda siyasi değil, toplumsal bir mahluktur!"Sosyal adalet, gelir dağılımı" üzerine konuşan bir maganda gördünüz mü?! Yahut "devlet otoritesinin bireysel özgürlükler lehine kısıtlanması" üzerine konuşan, yahut "edep, hayâ, şükür, nizam, intizam" diye konuşan bir maganda gördünüz mü?!"Maganda", toplumsal değişme dediğimiz şehirleşme, sınıf atlama, kültürel gecikme gibi süreçlerin patolojik bir ürünüdür!Belki "lümpen" kavramına benzerliği vardır, ama lümpen genelde 'çulsuz' olduğu halde magandanın cebinde para, hatta bazen çok para vardır! Ama, kültürce ne köylüdür ne de şehirli! Kırsal kültürün "hürmet"ini yitirdiği gibi, şehir hayatının "görgü"sünü de henüz kazanamamıştır. Güdüleri bütün değer kontrollerinden boşanmıştır!Yoz bir erkeksi kültürMaganda, köyün moral ve sosyal değerlerini kaybetmiştir: Çekingen, aşırı saygılı, mütevazı ve haline şükreden köylü değildir artık! Özendiği ve para da kazandığı şehir hayatının görgü kurallarını ve sosyal değerlerini de özümseyememiştir.Köyün dürüstlük, yardımseverlik, mertlik ifade eden "yiğitlik" kültürü, magandada yozlaşmış, kontrolsüz bir güç güdüsü düzeyine düşmüştür."Erkek"tir ya, çeker tabancasını, havaya kurşun sıkar!Kendine göre "koçum"lu, "bacım"lı, "hop dedik"li, "bizi bozar"lı, "erkek adam"lı, "dağıtırım ulan"lı bir jargonu vardır. Jargonu da, tabancası da ondaki "erkek egemen" saplantının, şehir karşısında patolojik bir güç saplantısının dışavurumudur.Genelde oğulları babalarını taklit eder, ama ne de olsa okudukları için dillerinde ve davranışlarında bir incelme başlamıştır.Kızları ise babalarının magandalığından utanır, ama ses çıkaramaz, sadece anneye şikâyet eder.Magandalar artacak!Batılı ülkelerde modern medeniyet "şehir holiganları" üretiyor! Tamamen ekonomik rasyonalizme göre şekillenmiş toplumun bir tarafında kendilerine yer bulamayan gençlerdir bunlar, çetedirler, kriminaldirler. Maganda farklıdır; çete değildir, bireyseldir. Maganda kriminal de değildir, aykırılığının sebebi güdülerini dizginleyecek kültürel kontrollerden boşanmış olmasıdır.Türkiye toplumsal modernleşmenin maganda üreten bir "ara aşaması"nı yaşıyor! Ne köylü ne şehirli; sosyal ve kültürel konrollerin çözüldüğü bir kesit oluşuyor!Hızlı şehirleşme sürecinde magandalık daha da artacak, yıllar sonra azalmaya başlayacaktır. Onun için bu "tabanca ve kurşun" çılgınlığına sıkı tedbirler alınmalı, yakalananlara şiddetli cezalar verilmelidir.Maganda kurşunlarının yaktığı canlar ve maganda manzaralarının Türkiye'nin imajı üzerindeki kanlı lekeleri! "Taksim" gibi modern Türkiye'nin simgesi bir meydanımız korkulu bir mekân haline gelmek üzere! Dikkat!