Kuran-ı Kerim okumanın adabı ve fazileti

Prof. Dr. Haydar Baş'ın gazetemizde 18.07.2013 tarihli yayımlanan yazısıdır

İçinde Kuran-ı Kerim'in yeryüzü semasına inmeye başladığı Kadir Gecesi'ni saklayan bu mübarek ayda, Resulullah'ın Cebrail (as) ile ilk örneğini gösterdiği mukabele yapılır, hatimler indirilir. 

Yani Ramazan oruçla olduğu kadar, Kuran-ı Kerim'le de meşgul olarak geçer.

Hal böyle iken, Kuran okumanın faziletinden ve adabından bahsetmeyi uygun gördük.

Kuran-ı Kerim hakkında Cenab-ı Hakk, Fussilet suresinde, "Ona ne önünden, ne arkasından batıl yaklaşamaz. Bütün kâinatın övdüğü hamid bir hâkimden indirilen bir tenzil." (Fussilet, 42)  buyurmuştur. 

Yani Kur'an sıratı müstakimin anahtarıdır. Resulullah (sav) da, "Sizin en hayırlınız Kuran'ı öğrenip, öğreteninizdir" buyurmaktadır. (Buhari) 

Kuran-ı Kerim'i okumak elbette ki sevaptır. Ancak okumaktaki asıl hikmet, Cenab-ı Hakk'ın muradını anlamaktır.

Hz. Peygamber (sav), bu hususa dikkat çekerek şunları buyurmuştur: "Seni fenalıktan men ettiği sürece Kuran'ı oku. Eğer kötülükten alıkoymuyorsa, Kuran okumuş sayılmazsın."

Ve "Kuran'ın haram ettiği şeyleri helal tanıyan, Kuran'a iman etmemiştir."

Öyleyse Kuran-ı Kerim'in hükümlerine riayet ederek amel etmek zorundayız. 

Zira, başta değindiğimiz gibi Kuran-ı Kerim, hiçbir şekilde batılın ulaşamadığı bir hakikattir.

Kuran-ı Kerim okurken bazı halleri yakalamamız gerekir:

1- Hüzün, korku, ümit verici ayetleri okudukça kalbimizde bir vecd meydana gelmelidir. Kişi Kuran okudukça, anlayışı nispetinde korku hali artar.

2- Kuran okuyan, ayetlerde geçen esma ve sıfatların manaları üzerinde düşünmelidir.

Hz. Ali Efendimiz buna işaret ederek, "Resulü Ekrem'in insanlardan gizleyip de bana öğrettiği bir şey yoktur. Ancak Kuran'ı anlamakta Allah'ın kullarına bahşettiği fehm (anlayış) ve idrak müstesna" buyurmaktadır.

3- Cenab-ı Hakk'ın ayette, "Kalbini tatmin ve tespit edecek her şeyi verdik" (Hud, 120) diyerek vasfını beyan ettiği Kuran'ı okuyan kişi bu ayetlerde bilhassa kendine hitap edildiğini kabul etmelidir.

Yani müjdelenenin, korkutulanın kendisi olduğuna inanmak, geçmiş insanlara ve peygamberlere ait kıssaları okuduğu zaman ondan icap eden dersi almak gerekir.    

Pek çok ayette öğüt mesajları vardır. Bakara suresinde, "Allah'ın üzerinizdeki nimetini ve size öğüt vermek için indirdiği Kuran'ı ve ondaki hikmeti düşünün" (231) diyerek bu hususa dikkat çekilmiştir.

Kuran okumanın dereceleri de bu haller ile artar: Birinci derece, Kuran-ı Kerim okuyan kişi Allah-u Teâla'nın huzurunda imiş gibi ve Allah-u Teala onu dinliyormuş gibi okuyanlardır.

İkinci derece, bizzat Allah-u Teâla'nın kendisini gördüğünü düşünerek okuyan kişilerdir. Bunlar haya ve tazim ile Kuran'a eğilir ve onu anlamaya çalışırlar.

Bir diğer derece de Kuran okuyan kişi dikkatini kendisine ve okuduğuna değil de, doğrudan hitap edene yönelerek adeta O'nu görüyormuş gibi bütün gönlünü ve düşüncesini ona bağlar.

Allah bu haller ile okumayı ve hikmetlerini idrak etmeyi, ayetlerdeki helalleri helal, haramları haram kabul ederek hayatımıza geçirmeyi nasip eylesin.