Öneri, Konsey'de Irak'ın en yakın müttefiki olarak bilinen Rusya'nın BM daimi temsilcisi Büyükelçi Sergey Lavrov tarafından ortaya atıldı.
Güvenlik Konseyi'nin, ABD ve İngiltere tarafından hazırlanan "akıllı yaptırımlarla" ilgili bir karar taslağını önümüzdeki günlerde müzakere etmeye başlaması bekleniyor. Ayrıca tasarının 3 Temmuz'a kadar kabul edilmesi şartı bulunuyor.
Konsey, 1996 yılından bu yana Irak'a uyguladığı "gıda karşılığı petrol" programını her sefer 6 ay süreyle uzatıyordu. Washington ve Londra, son kez programda değişiklik yapılmasını sağlamak amacıyla programı sadece bir ay süreyle uzattılar ve hazırladıkları taslağı Konsey üyelerine sunarak 3 Temmuz'dan önce bunun kabul edilmesini istediler. Ancak Rusya ve Çin, Amerikan-İngiliz taslağına henüz onay vermiş değiller. Konsey'de bu konuda yapılacak pazarlığın hayli çetin geçmesi bekleniyor.
Büyükelçi Lavrov, Konsey üyelerine dağıttığı bir mektupta, 15 üyeli Güvenlik Konseyi'nin Irak halkının içinde bulunduğu insani durumu düzeltecek çözümler üretmesini istedi.
Amerikan-İngiliz ortak tasarısı, Irak'ın yapacağı sivil amaçlı ithalatı serbest bırakırken, askeri amaçlı mallarda denetimlerin sıkılaştırılmasını öngörüyor. Tasarı Irak'in, komşularına ucuz fiyatla sattığı ve parasını nakit olarak tahsil ettiği petrol satışını da "kaçakçılık" olarak nitelendiriyor ve bunun durdurulmasını hükme bağlıyor. BM kaynaklarına göre, Irak bu yoldan yılda yaklaşık 1 milyar dolar gelir elde ediyor.
Bağdat hükümeti ise, "akıllı yaptırımları" uygulayacak komşularına petrol satışını durduracağını ve sınır ticaretini askıya alacağını duyurdu.
Tasarıda, Irak'ın komşuları olan Türkiye, Suriye ve Ürdün'ün zararlarının nasıl giderileceği konusunda açıklık bulunmuyor.
Bu konuya getirilecek çözümün, BM Genel Sekreteri Kofi Annan tarafından Türkiye, Suriye ve Ürdün ile görüşülerek bulunmasını tasarıda hükme bağlanıyor.
