Sanayide tökezleme devam ediyor

M. YASİN ERKOL / DETAY HABER

Ekonomik büyümenin öncü göstergesi olan imalat sanayi performansında en hızlı ve güvenilir referans kabul edilen İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat Satın Alma Yöneticileri Endeksi (PMI) anketinin Ağustos 2022 dönemi sonuçları açıklandı. Eşik ve normal değer olan 50.0'nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, Temmuz'da 46.9 olarak ölçülen manşet PMI, Ağustos'ta 47.4 oldu. Faaliyet koşulları üst üste altıncı ay zayıflamış olmakla birlikte son anket verileri imalat sektöründeki bozulmanın hafif hız kestiğine işaret etti. Üretimdeki yavaşlama Kurban Bayramı tatili nedeniyle üretimin bir hafta boyunca nedeniyle durduğu Temmuz'a kıyasla daha ılımlı gerçekleşti.

Yüksek fiyatlar talebi etkiledi

Bununla birlikte zorlu piyasa koşulları ve yüksek fiyatlar nedeniyle düşüş Ağustos'ta da sert şekilde devam etti. Yeni siparişlerde ise düşüş Ağustos ayında hız kazandı ve Mayıs 2020'den bu yana en yüksek oranda gerçekleşti. Anket katılımcısı firmalar, talepteki yetersizlik ve fiyatlardaki artışların yanı sıra küresel ekonomideki zayıflığa dikkat çekti. Buna paralel olarak yeni ihracat siparişleri de yavaşlarken, bazı katılımcılar Avrupa talebinde azalma olduğunu bildirdi. İstihdamın artmaya devam etmesi ve artış hızının son üç ayın en yüksek düzeyine çıkması, anketin görece pozitif gelişmesi oldu. Fiyat baskılarının müşteri talebi ve üretim hacimleri üzerindeki etkileri sürmekle beraber enflasyonun üçüncü çeyrek ortalarında yavaşladığına ilişkin sinyaller devam etti. Ham madde, nakliye ve enerji maliyetlerindeki yüksek seyir, asgari ücretteki artış ve Türk lirasındaki değer kaybı gibi faktörler girdi maliyetleri ve satış fiyatlarındaki yükselişe katkı yaptı. Bununla birlikte, enflasyon oranları girdi fiyatlarında son 31 ayın, nihai ürün fiyatlarında ise son 18 ayın en ılımlı düzeylerine geriledi.

Stoklar artıyor

Satışlarda görülen yavaşlama, nihai ürün stoklarındaki artış eğiliminin dört aya ulaşmasını sağladı. Stoklardaki artış, Eylül 2015'ten bu yana en yüksek hızda gerçekleşti.


Takip edilen 10 sektörün çoğunda üretim düştü

İSO Türkiye Sektörel PMI, Ağustos ayında birçok sektörde zorlu faaliyet koşullarının sürdüğüne işaret etti. Temmuz'da olduğu gibi Ağustos'ta da yeni siparişleri artan tek sektör kara ve deniz taşıtları sektörü oldu. Yeni siparişlerde en belirgin yavaşlama, Mayıs 2020'den bu yana görülen en yüksek oran ile tekstil sektöründeydi. Zayıflık dış talep koşullarında da kendisini gösterirken yeni ihracat siparişlerini artırabilen tek sektör gıda ürünleri oldu. Yeni siparişlerin azalması ile sektörlerin çoğunluğu Ağustos ayında üretimini de yavaşlattı.