AB'nin geleceği belirsiz

Yürürlüğe girebilmesi için 27 AB üyesi devlet tarafından onaylanması gereken aynı zamanda AB'nin Anayasası'nı oluşturan Lizbon Anlaşması 2008 yılında referandumda reddeden İrlanda'da tekrar halkın oyuna sunuldu.

 

Yeni AB Anayasası olarak nitelenen Lizbon Anlaşması İrlanda'da ikinci kez referanduma sunuldu. İrlanda'da yaşayan, 18 yaşını doldurmuş, seçmen listesine kayıtlı tüm vatandaşların oy kullandığı referandumda sandıklar, yerel saatle dün 22.00'da kapandı ve sayım için seçim bölgelerindeki merkezlere gönderildi. Ülke genelindeki 43 seçim merkezinde bugün sayılmaya başlayan oylar, en son Dublin Kalesi'ndeki ana merkezde toplanacak. İrlandalılar Lizbon Anlaşması'nı, 12 Haziran 2008'de düzenlenen ilk referandumda yüzde 46,6 oranındaki "Evet" oyuna karşı, yüzde 53,4 ile geri çevirmişti. Referanduma katılım oranı geçen yıl yüzde 53,1 olarak kaydedilmişti. Ülkede 3 milyondan fazla kayıtlı seçmen bulunuyor.

Başbakan halkı uyardıİrlanda Başbakanı Brian Cowen, özellikle ülkedeki mevcut ekonomik durumun düzeltilebilmesi için referandumdan "Evet" oyu çıkmasının önemli olduğunu vurgulayarak, anlaşmanın bir kere daha reddedilmesi durumunda "Üçüncü bir Lizbon'un olmayacağı" uyarısında bulundu. AB'nin İrlandalıların anlaşmaya dair endişelerini giderecek bazı güvenceler verdiğini hatırlatan Cowen, sandıktan çıkacak sonucun İrlanda'nın siyasi tarihindeki en önemli kararlardan biri olacağını vurguladı. Cowen, "AB'nin verdiği güvencelerin geçersiz olduğunu iddia edenlerin, bu güvencelerin Lizbon Anlaşması'yla aynı gün yürürlüğe girecek uluslararası anlaşmanın bir parçası olduğunu dikkate almadığını" kaydetti. Lizbon Anlaşması'nı destekleyen Yeşiller Partisi, Fine Gael ve İşçi Partisi'nin liderleri de benzer çağrılarda bulunarak halktan, mevcut hükümete yönelik kızgınlıklarını ve ekonomik krize dair umutsuzluklarını referandumda verecekleri oyla ilişkilendirmemelerini istedi.

Sinn Fein: 'Hayır' deyinLizbon karşıtı Sinn Fein'in lideri Gerry Adams, anlaşmanın reddedilmesinin, AB'nin daha demokratik olmasını sağlayacağına işaret ederken, yürüttüğü kapsamlı "Hayır" kampanyasıyla öne çıkan Libertas'ın lideri Declan Ganley de, "Başımıza bir silah doğrultuyorlar, ama bu silah boş, 'Hayır' oyundan gelebilecek herhangi bir zarar yok" diye konuştu.

Daha önce 'sopa' şimdi ise 'havuç'Yeni AB anayasası Lizbon Anlaşmasını referanduma götüren tek AB üyesi olan İrlanda, geçen yılki referandumda "hayır" cephesinin yüzde 53'ü aşmasıyla yaşadığı şoku dün düzenlenen ikinci referandumda atmayı umuyor. İlk referandumda "sopa" taktiğini deneyerek hayal kırıklığı yaşayan Brüksel, bu kez "havuç" taktiğiyle sonuç almayı planlıyor. Geçen yılki referandum başarısızlığında diğer nedenlerin yanında, dönemin AB Dönem Başkanı Fransa'nın Dışişleri Bakanı Bernard Kouchner'in, oylama öncesinde İrlandalıları "(Referandumda) Başarısızlığın kurbanı siz olursunuz. (AB'den) başkalarından çok faydalanan sizlersiniz" şeklinde tehdit etmesi etkili olmuştu. Böyle bir açıklamanın daha önce AB anayasasını referandumda reddeden bir ülkeden gelmiş olması tepki çekmişti. AB'ye 1973 yılında katılan İrlanda, üyelikle geçen çeyrek yüzyılda AB'den 62 milyar euro (90 milyar dolar) yardım almıştı. Bu kez tehdit anlamına gelecek açıklamalardan kaçınan AB temsilcileri, ikinci referandum öncesinde İrlandalılara Brüksel fonlarının faydalarını hatırlatma çabasına yöneldi.

Lizbon Anlaşması nedir?18-19 Ekim 2007'de Lizbon'da yapılan zirvede onaylandığı için Lizbon Anlaşması olarak adlandırılan yeni Yeni Avrupa Birliği Anayasası'nın yürürlüğe girebilmesi için 27 üye devletin onayı gerekiyor. Çoğu ülkelerde onay işlemine parlamento karar verdi. İrlanda'da ise referandum yapılması gerekiyordu. Yeni Avrupa Birliği Anayasa'sı, altı ayda bir değişen dönüşümlü başkanlık yerine daha sürekli bir başkanlık sistemi kurulmasını öngörüyor. Antlaşma, ayrıca Avrupa Parlamentosu'nun küçültülmesini, oybirliği gerektiren birlik kararlarının sayısının azaltılmasını ve geniş yetkilerine sahip bir dış politika sorumlusu makamı oluşturulmasını da öneriyor. Genel hatlarıyla antlaşma, Avrupa Birliği'ne daha etkili dış politika, daha güçlü yönetim ve daha demokratik bir karar mekanizması getirmeyi amaçlıyor.