Geçtiğimiz ay yeni bir kavramla tanıştık. Ankara'dan Hakime Zal hanımın ısrarı ile nitelikli eğitim grubuna dahil olduk. Ankara Sosyal Bilimler Üniversitesine bağlı öğretim üyelerinin Eskişehir'de vermiş oldukları "uzlaştırmacı" eğitiminden bahsediyorum. Çoğunluğunu Avukatların oluşturduğu grubumuzda bizim gibi şartları tutan birçok arkadaşla birlikte uzlaştırmacı olmak için ilk adımlarımızı attık.
Mart ayında ülke genelinde yapılacak yazılı sınavda başarılı olan kursiyerler bundan böyle adliyelerde sicil numarası alarak uzlaştırmacı hakkına sahip olacaklar.
Hepimiz biliyoruz ki yargının iş yükü ülkemizde ağır. Mahkemelerde davalar uzun süre devam ediyor. Davalık olmadan da sorunların çözülmesine yönelik alternatif çözümler adli makamların gündeminde. Bu çözümlerin başında da uzlaştırma geliyor.
Her ne kadar 2005 yılında Ceza Kanunlarımıza uzlaştırma kavramı girmiş olsa da Adalet Bakanlığı bünyesinde yeni oluşturulan Alternatif Çözümler Dairesi Başkanlığı uzlaştırma ile ilgili 5 Ağustos 2017 tarih ve 30145 sayılı Resmi Gazetede yönetmelik yayımlayarak usul ve esasları belirledi.
Kısa bir tarif yapmak gerekirse;
Uzlaşma: Uzlaşma kapsamına giren bir suç nedeniyle, şüpheli veya sanık ile mağdur veya suçtan zarar görenin kanun ve bu yönetmelikteki usul ve esaslara uygun olarak anlaşmış olmaları,
Uzlaştırma ise; uzlaştırma kapsamına giren bir suç nedeniyle şüpheli veya sanık ile mağdur, suçtan zarar gören veya kanuni temsilcisinin, kanun ve bu yönetmelikteki usul ve esaslara uygun olarak uzlaştırmacı tarafından anlaştırılmaları suretiyle uyuşmazlığın giderilmesi sürecidir.
"Kimler uzlaştırmacı olabilir?" diye haklı bir soruyu sorabiliriz.
Şartların tamamı yukarıda belirttiğimiz yönetmelik maddelerinde ayrıntılı olarak belirtilmiş.
Hukuk Fakültesi Mezunları ile eğitim süresince yeterli hukuk dersi almış Siyasal, İktisat ve Maliye Fakülte mezunları uzlaştırmacı olabiliyor.
Uzlaştırmanın amacı; mahkemeler önünde birikmiş olan davaları adalet sistemi dışına çıkararak çözmek suretiyle ceza mahkemelerinin, hatta Cumhuriyet Savcılıklarının iş yükünü azaltmak olarak söyleyebiliriz.
Faydaları ise; mağdurun suçtan doğan zararını en kısa sürede telafi etmek, ceza yargılamasını hızlandırmak, fail-mağdur çatışmasını ortadan kaldırarak toplumsal barışa katkı sağlamak, Tarafları tarafsız ve bağımsız bir uzlaştırıcı marifetiyle barıştırmak.
Uzlaşmayla sonuçlanan olaylarda, aynı faillerin tekrar suç işleme olasılığı azaltması.
Mağdur ve fail açısından faydaları ise; mağdur ve failin birbirini tanımasına ve yüz yüze görüşmelerine olanak sağlar.
Faile, suçun muhatabı üzerinde yarattığı etkiyi görmesi fırsatını sunması; failin devlete karşı değil mağdura karşı şahsen sorumlu olmasını sağlaması; mağdurun yaşadığı güven bunalımı ve korkuların ortadan kalkmasına, bozulan tehlike algısının düzelmesine katkı sunar. Mağdura özür dilenmesini isteme veya belirlenecek edim ile maddi/manevi zararının tazminini sağlama fırsatı sunar.
Ayrıca taraflarda adaletin yerine geldiği duygusunun tesis edilmesine katkı sunar, faile sadece cezalandırılmak yerine hatalarını telafi etme fırsatı sunar.
Faile filinin gerekçesini açıklama ve özür dileme fırsatı sunar. İlk kez suç işleyen kişilere(özellikle suça sürüklenen çocuklara) ceza ve sabıka kaydı almadan meselenin halli ile toplumda suçlu damgası yemeden hayatlarına devam etme fırsatı sunar.
Failin infaz kurumuna girmesini engeller ve kurumda diğer suçlulardan etkilenerek tahliye sonrasında yeniden suç işleme ihtimalini önler.
Netice olarak uzlaştırmanın olumlu sonuçlandırılması toplumun adalete olan inancını güçlendirmektedir.
Uzlaştırmacıların müzakerelerde edindikleri tecrübe ve becerilerini toplum içerisinde kullanmaları ve paylaşmaları ile uzlaşı kültürünün toplumun geneline yayılmasına katkı sağlayacaktır.
Eğer şartlarınız tutuyorsa; yapacağınız tek şey Adalet Bakanlığı'na bağlı Alternatif Çözümler Daire Başkanlığı'nın internet sayfasından yapılacak duyuruları takip etmeniz?a
Mart ayında ülke genelinde yapılacak yazılı sınavda başarılı olan kursiyerler bundan böyle adliyelerde sicil numarası alarak uzlaştırmacı hakkına sahip olacaklar.
Hepimiz biliyoruz ki yargının iş yükü ülkemizde ağır. Mahkemelerde davalar uzun süre devam ediyor. Davalık olmadan da sorunların çözülmesine yönelik alternatif çözümler adli makamların gündeminde. Bu çözümlerin başında da uzlaştırma geliyor.
Her ne kadar 2005 yılında Ceza Kanunlarımıza uzlaştırma kavramı girmiş olsa da Adalet Bakanlığı bünyesinde yeni oluşturulan Alternatif Çözümler Dairesi Başkanlığı uzlaştırma ile ilgili 5 Ağustos 2017 tarih ve 30145 sayılı Resmi Gazetede yönetmelik yayımlayarak usul ve esasları belirledi.
Kısa bir tarif yapmak gerekirse;
Uzlaşma: Uzlaşma kapsamına giren bir suç nedeniyle, şüpheli veya sanık ile mağdur veya suçtan zarar görenin kanun ve bu yönetmelikteki usul ve esaslara uygun olarak anlaşmış olmaları,
Uzlaştırma ise; uzlaştırma kapsamına giren bir suç nedeniyle şüpheli veya sanık ile mağdur, suçtan zarar gören veya kanuni temsilcisinin, kanun ve bu yönetmelikteki usul ve esaslara uygun olarak uzlaştırmacı tarafından anlaştırılmaları suretiyle uyuşmazlığın giderilmesi sürecidir.
"Kimler uzlaştırmacı olabilir?" diye haklı bir soruyu sorabiliriz.
Şartların tamamı yukarıda belirttiğimiz yönetmelik maddelerinde ayrıntılı olarak belirtilmiş.
Hukuk Fakültesi Mezunları ile eğitim süresince yeterli hukuk dersi almış Siyasal, İktisat ve Maliye Fakülte mezunları uzlaştırmacı olabiliyor.
Uzlaştırmanın amacı; mahkemeler önünde birikmiş olan davaları adalet sistemi dışına çıkararak çözmek suretiyle ceza mahkemelerinin, hatta Cumhuriyet Savcılıklarının iş yükünü azaltmak olarak söyleyebiliriz.
Faydaları ise; mağdurun suçtan doğan zararını en kısa sürede telafi etmek, ceza yargılamasını hızlandırmak, fail-mağdur çatışmasını ortadan kaldırarak toplumsal barışa katkı sağlamak, Tarafları tarafsız ve bağımsız bir uzlaştırıcı marifetiyle barıştırmak.
Uzlaşmayla sonuçlanan olaylarda, aynı faillerin tekrar suç işleme olasılığı azaltması.
Mağdur ve fail açısından faydaları ise; mağdur ve failin birbirini tanımasına ve yüz yüze görüşmelerine olanak sağlar.
Faile, suçun muhatabı üzerinde yarattığı etkiyi görmesi fırsatını sunması; failin devlete karşı değil mağdura karşı şahsen sorumlu olmasını sağlaması; mağdurun yaşadığı güven bunalımı ve korkuların ortadan kalkmasına, bozulan tehlike algısının düzelmesine katkı sunar. Mağdura özür dilenmesini isteme veya belirlenecek edim ile maddi/manevi zararının tazminini sağlama fırsatı sunar.
Ayrıca taraflarda adaletin yerine geldiği duygusunun tesis edilmesine katkı sunar, faile sadece cezalandırılmak yerine hatalarını telafi etme fırsatı sunar.
Faile filinin gerekçesini açıklama ve özür dileme fırsatı sunar. İlk kez suç işleyen kişilere(özellikle suça sürüklenen çocuklara) ceza ve sabıka kaydı almadan meselenin halli ile toplumda suçlu damgası yemeden hayatlarına devam etme fırsatı sunar.
Failin infaz kurumuna girmesini engeller ve kurumda diğer suçlulardan etkilenerek tahliye sonrasında yeniden suç işleme ihtimalini önler.
Netice olarak uzlaştırmanın olumlu sonuçlandırılması toplumun adalete olan inancını güçlendirmektedir.
Uzlaştırmacıların müzakerelerde edindikleri tecrübe ve becerilerini toplum içerisinde kullanmaları ve paylaşmaları ile uzlaşı kültürünün toplumun geneline yayılmasına katkı sağlayacaktır.
Eğer şartlarınız tutuyorsa; yapacağınız tek şey Adalet Bakanlığı'na bağlı Alternatif Çözümler Daire Başkanlığı'nın internet sayfasından yapılacak duyuruları takip etmeniz?a
Hüseyin Turhan / diğer yazıları
- Neden dedeler parklarda oturur bilir misiniz? / 02.04.2024
- Bir anketin düşündürdükleri / 26.03.2024
- Ramazanın getirdiği bir demet güzellikler / 12.03.2024
- 106. yıl sonra Eskişehir’de… / 27.02.2024
- Emekliler kervanının yeni üyesi / 20.02.2024
- Perşembe akşamı izlenimlerim! / 13.02.2024
- Yerel seçimler üzerine / 07.02.2024
- Bu bizim insanlık namına görevimiz! / 30.01.2024
- Bir nefes sıhhat / 23.01.2024
- Üç cilt çıkan kitaplarımın öyküsü / 16.01.2024
- Bir anketin düşündürdükleri / 26.03.2024
- Ramazanın getirdiği bir demet güzellikler / 12.03.2024
- 106. yıl sonra Eskişehir’de… / 27.02.2024
- Emekliler kervanının yeni üyesi / 20.02.2024
- Perşembe akşamı izlenimlerim! / 13.02.2024
- Yerel seçimler üzerine / 07.02.2024
- Bu bizim insanlık namına görevimiz! / 30.01.2024
- Bir nefes sıhhat / 23.01.2024
- Üç cilt çıkan kitaplarımın öyküsü / 16.01.2024