logo
04 EYLÜL 2025


Akıl çok şeydir ama her şey değildir

01.12.2021 00:00:00
Prof. Dr. Haydar Baş'ın Makalat ve Hikmetin Sırları adlı eserlerinden derlenmiştir.

"Görünen sahaları akıl bilir. Bunda da yanılır. Deneme-yanılma metotları ile bir şeyler yapar. 
 
Ama öyle gerçekler vardır ki, aklın ötesindedir. Aklın ötesine ulaşabilmek, aklın işi değildir. Çünkü orada deneyimi yok.
 
Göz görmüyor, kulak işitmiyor, dil tatmıyor, el tutmuyor. Nasıl o meçhul hakkında akıl karar versin ki? Aklın şahitleri bu beş duyudur. Getiriyor bilgileri, akılda 'bu budur, şu şudur' diyor.
Akıl tefrik etme, ayırma gücüdür. Hiçbir yerden haber aldığı yoksa ne diyecek? İyi mi diyecek, kötü mü diyecek? Elinde bir ölçü yok…" 
 
İnsanı diğer canlılardan ayıran özellik nedir?
 
"İnsanı, hayatta diğer varlıklardan ayıran meziyet ne yemesi, ne içmesi, ne de cinsi teması üstünlük sebebidir. Zira bu sahalarda hayvan, ondan çok daha üstündür. Ancak bilgisi sayesindedir ki, insan diğer varlıklardan üstün olur…" 
 
İbadet, Allah'ı (c.c) tanıma ilmidir
 
"İbadet aslında Allah'ı (c.c) tanıma, bilme ilmidir. Esasen insanın Allah'ı (c.c) arayışı akli değildir. Yani siz, Allah'ı (c.c) akılla aramazsın. İnsanın Allah'ı (c.c) aradığı organ kalbidir.
 
İnsan, kalp boyutunda Rabbini arar. Akılla belki çok mantıklar kurarsınız. Ama akıl, Allah'ı (c.c) anlamaz, anlatamaz… Akıl, Allah'ın (c.c) ne olduğunu bilmez. Allah'ın (c.c) ne olmadığını bilir. 
 
Bir şeyin ne olduğunu anlayabilmek için onu kuşatması lazımdır. Veya ondan, ona yansımalar olması lazımdır. Akıl, haddi zatında bu tecellilerden mahrumdur. Akıl neye muhataptır? O'nun yarattıklarının tecellilerine muhataptır…
 
Kısacası biz akılla Allah'ı (c.c) tanıyamayız. Allah'ı (c.c) tanıyacak olan kalptir. Ayine-i İlahi, insanların kalbidir. Allah (c.c); "Beni ne yerim aldı, ne de semam… Lakin Beni, mümin, muttaki, vera sahibi kulumun kalbi aldı…" buyuruyor. 
 
Peki, yere, göğe sığmayan Allah (c.c), kulunun kalbine nasıl sığar? Tecelli ile sığar. Allah (c.c), o kalbe tecelli eder. Tecellinin, Türkçedeki manası yansımaktır…"
 
Gerçek hürriyet
 
"Bir insanın ömrü kulluk kulvarında geçerse, görünüşte Allah'ın (c.c) emirlerine esir olma makamında ve saadetinde olan insan, Rabbinin yakınlığını kazandığı için, O'nun tecellilerine mahzar olup gerçek hürriyete kavuşuyor…
 
O tecelliler insanı mest eder, kendinden geçirir. Öyle bir hal olur ki, içinizde bir genişlik meydana gelir. 
 
İlk başta yola çıkarken kendini çok küçük gören insan, bir anda kâinattan daha büyük oluyor. Çünkü Allah (c.c),ona tecelli ediyor. Bu tecellilerin sahibi oluyor. Bu zenginliğin sahibi oluyor. 
 
İşte kulluk, ya da hürriyet budur. O zevki yaşamaktır. Yoksa insanın, hayvani arzularının esiri olarak hayatta har vurup, harman savurmasının adına hürriyet denmez, ancak esaret denir…"
 
 
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Yorumlarınızı paylaşın

--
 
Prof. Dr. Haydar Baş / diğer yazıları
Husiler İsrail hedefini hipersonik füzeyle vurdu
"Operasyon başarıyla sonuçlandı"
ABD'de kayıp Türk bilim insanı hapse atılmış
Bakanlığa ait laboratuvarda radyoaktif riskler tespit etmişti
Öldürülen Savcı Kayhan'ın cenazesi Adli Tıp'ta
Katil daha önce o restoranda garsonmuş
Trump-Harvard kavgasına ABD yargısı el koydu
"Fonların dondurulması anayasaya aykırı"
Halit Yukay'ın naaşı denizden çıkarıldı
4 Ağustos'tan bu yana aranıyordu
'Bu yetki gaspını tanımıyoruz'
Özel'den İstanbul resti
'Doğruları anlatmaya devam edeceğiz'
BTP lideri Hüseyin Baş hakim karşısına çıkıyor
Dikkat çeken görüşme gerçekleşti
Putin, Kim'le ne görüştü?
AB'ye içeriden sert eleştiri
'AB İsrail'e karşı başarısız'
CHP İstanbul'dan kayyuma karşı hamle
İl delegeleri 'olağanüstü kongre' talep etti
1100 Filistinliyi daha katledildi
İsrail terörü sınır tanımıyor
İsrail'in Gazze'deki soykırımı devam ediyor
Son 24 saatte 113 Filistinli daha katledildi
Bakan Tunç'tan, Özel'in 'Tanımıyoruz' açıklamasına cevap
'Hukuk devleti ilkesiyle bağdaşmaz'
Ağustosta en çok havayolu ile yolcu taşımacılığı pahalandı
Aylık artış yüzde 36.43
Ticaret Bakanlığı dış ticaret verilerini açıkladı
İhracat %0.9, ithalat ise %3.9 azaldı
Husiler İsrail hedefini hipersonik füzeyle vurdu
"Operasyon başarıyla sonuçlandı"
ABD'de kayıp Türk bilim insanı hapse atılmış
Bakanlığa ait laboratuvarda radyoaktif riskler tespit etmişti
Öldürülen Savcı Kayhan'ın cenazesi Adli Tıp'ta
Katil daha önce o restoranda garsonmuş
Trump-Harvard kavgasına ABD yargısı el koydu
"Fonların dondurulması anayasaya aykırı"
Halit Yukay'ın naaşı denizden çıkarıldı
4 Ağustos'tan bu yana aranıyordu
'Bu yetki gaspını tanımıyoruz'
Özel'den İstanbul resti
'Doğruları anlatmaya devam edeceğiz'
BTP lideri Hüseyin Baş hakim karşısına çıkıyor
Dikkat çeken görüşme gerçekleşti
Putin, Kim'le ne görüştü?
AB'ye içeriden sert eleştiri
'AB İsrail'e karşı başarısız'
CHP İstanbul'dan kayyuma karşı hamle
İl delegeleri 'olağanüstü kongre' talep etti
1100 Filistinliyi daha katledildi
İsrail terörü sınır tanımıyor
İsrail'in Gazze'deki soykırımı devam ediyor
Son 24 saatte 113 Filistinli daha katledildi
Bakan Tunç'tan, Özel'in 'Tanımıyoruz' açıklamasına cevap
'Hukuk devleti ilkesiyle bağdaşmaz'
Ağustosta en çok havayolu ile yolcu taşımacılığı pahalandı
Aylık artış yüzde 36.43
Ticaret Bakanlığı dış ticaret verilerini açıkladı
İhracat %0.9, ithalat ise %3.9 azaldı
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2025

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.