Altın ithalatına sert darbe

YENIMESAJ.COM.TR

Ticaret Bakanlığı Dış Ticaret Veri Bültenine göre 2023 yılı Eylül ayında geçen yılın aynı ayına göre ihracat binde 3 oranında artışla 22 milyar 670 milyon dolar, ithalat ise 14.1 oranında azalışla 27 milyar 658 milyon dolar oldu.  Öte yandan 2023 yılı Ocak-Eylül döneminde ise ihracat binde 3 düşüşle 187 milyar 464 milyon dolar, ithalat ise yüzde 1.3 oranında artışla 274 milyar 755 milyon dolar olarak gerçekleşti. Son 12 aylık dönemde (Ekim 2022-Eylül 2023) ise ihracat binde 4 artarak 253 milyar 535 milyon dolara, ithalat ise yüzde 5.1 yükselerek 367 milyar 224 milyon dolara çıktı. Eylül 2023'te dış ticaret açığı 4 milyar 988 milyon dolar, bu yıl Ocak-Eylül dönemindeki açık 87 milyar 291 milyon dolar, son 12 aylık dış ticaret açığı ise 113 milyar 689 milyon dolar olarak gerçekleşti. Bu yıl 9 aylık ve son 12 aylık açıklar Cumhuriyet tarihi rekorları olarak kayıtlara geçti. 

Enerji ve altın ithalatı düştü

2023 yılı Eylül ayında geçen yılın aynı ayına göre ihracatın ithalatı karşılama oranı 11.8 puan artarak yüzde 82 olarak gerçekleşti. Enerji verileri hariç tutulduğunda, ihracatın ithalatı karşılama oranı 6 puan artarak yüzde 95.3 oldu. Enerji ve altın verileri hariç tutulduğunda ise, ihracatın ithalatı karşılama oranı 1.3 puan artarak yüzde 102 olarak gerçekleşti. Eylül 2022'ye göre Eylül 2023'te ithalatın gerilemesinde altın ithalatına getirilen kısıtlama ile enerji fiyatlarındaki düşüş etkili oldu.

Çin'den ithalat gaz kesmiyor

Eylül ayında en fazla ithalat yaptığımız ülkeler sırasıyla Çin (3 milyar 727 milyon dolar), Rusya (3 milyar 196 milyon dolar) ve Almanya (2 milyar 358 milyon dolar) oldu. Altın ithalatında yaşanan gerileme nedeniyle İsviçre bu kez ilk 5'e giremedi. İthalatta ABD 4., Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) 5. oldu. Verilerden altın ve elmas ithalatının kısmen BAE üzerinden yapıldığı anlaşılıyor. Eylül ayında en fazla ihracat yaptığımız ülkeler sırasıyla Almanya (1 milyar 913 milyon dolar), ABD (1 milyar 201 milyon dolar) ve Irak (1 milyar 197 milyon dolar) oldu. İtalya ve İngiltere de ilk 5'te yer aldı.

Tüketim malları ithalatı geri viteste

Eylül ayında 3 milyar 779 milyon dolarlık tüketim malları ithalatı da dikkat çeken bir veri olarak kayıtlara geçti. Tüketim malları ithalatı bu yıl Ağustosta 4 milyar 134 milyon dolar, Temmuz ayında 4 milyar 715 milyon, Haziranda 3 milyar 640 milyon dolardı.

Dünyada ticarette işler kesat

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) tarafından (TİM) Uludağ İhracatçı Birlikleri'nde düzenlenen Eylül ayına ilişkin dış ticaret rakamlarının açıklandığı toplantıda, küresel ticaret anlamında çok ciddi bir durgunluk olduğunu dile getirerek, "Hatta gelişmiş ülkeler açısından gerileme de söz konusu" diye konuştu. Bolat, şunları söyledi: "İthalatımızda çok önemli bir gelişme var. Düşüş eğilimi devam ediyor. 3 aydan bu yana ithalatımızda bir düşüş eğilimi var. Temmuz ayında yüksek bir ithalatımız vardı; 32.3 milyar dolar. Ağustos ayında bu 30.3 milyar dolara, Eylül ayında 27 milyar 658 milyon dolara geriledi. Özellikle Ağustos ayından bu yana altın ithalatımızda 2 milyar dolarlık gerileme söz konusu oldu. Otomotiv ithalatımızda yine Ağustos ve Eylül ayında bir gerileme sağladık. Bu da kayda değer bir gelişme."
İthalatı azaltmaya, ihracat artışını sürdürmeye devam ettiklerini söyleyen Bolat, "Demek ki alınan tedbirler ve uygulanan politikalar bizim doğru yolda olduğumuzu göstermektedir" ifadesini kullandı.

'Yeni pazarlar bulmak şart'

TİM verilerine göre geçen ay en çok ihracat yapan sektörler sıralamasında kimyevi maddeler 2 milyar 846 milyon dolarla ilk sırada yer aldı. Kimyevi maddeleri 2 milyar 822 milyon dolarla otomotiv, 1.7 milyar dolarla hazır giyim ve konfeksiyon izledi. Eylül'de ortalama kilogram birim ihracat değeri ise 1.42 dolar düzeyinde gerçekleşti. TİM Başkanı Mustafa Gültepe, Bursa'da yaptığı konuşmada, şunları söyledi: "Euro/dolar paritesindeki artış Nisan'dan bu yana, ihracatımıza pozitif yansıyor. Geçen ay parite farkı ihracatımıza 700 milyon dolar katkı verdi. 6 aylık katkı ise 3 milyar dolara yaklaştı. Avrupa'daki 29 ülkenin bu yılki dış ticaretine baktığımızda 25'inin çelik, 21'nin demir ve demir dışı metaller, 19'unun tekstil, 19'unu kimyevi maddeler, 16'sını hazır giyim ithalatında ciddi düşüş görüyoruz. ABD'nin çelik ithalatı yüzde 15, Almanya'nın demir ithalatı yüzde 19, İtalya'nın tekstil ithalatı yüzde 11, Fransa'nın kimyevi maddeler ithalatı yüzde 10, İngiltere'nin hazır giyim ithalatı yüzde 15 daraldı. Doğal olarak bu tablo ihracatımızı olumsuz etkiliyor. Avrupa ve ABD bizim için ana pazar olmaya devam edecek. Ama bir taraftan da hem ihracatımızı artırmak hem de dönemsel dalgalanmaların olumsuz etkilerini azaltmak için alternatif pazarlar bulmamız gerekiyor."