- Anayasa değişikliği üzerindeki çalışan Partilerarası Uzlaşma Alt Komisyonu'nun "tartışmaya açtığı" öneriler arasında Anayasa'nın "değiştirilemez" hükümlerine de "eklemeler" yapılıyor. Hak ve özgürlükler üzerindeki kısıtlamalar azaltılarak Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi hükümlerine uyumlu hale getiriliyor. İdam cezası Anayasa dışına çıkarılıyor.
- Alt Komisyon'un teklif paketinde, "Cumhuriyet'in nitelikleri" başlıklı madde, "Türkiye Cumhuriyeti bölünmez, insan haklarına dayalı, demokratik, laik ve sosyal bir hukuk devletidir" şeklinde yeniden yazıldı. Gerekçede, Cumhuriyetin temel niteliklerinin değiştirilmeden "insan haklarına saygılı" ibaresinin "insan haklarına dayalı" olarak değiştirildiği belirtildi.
- "Devletin bütünlüğü, resmi dili, bayrağı, milli marşı ve başkenti" başlıklı üçüncü maddede yapılan değişiklikle, "Dili Türkçe'dir" cümlesi, "Resmi dili Türkçe'dir" şeklinde düzenlendi.
Ancak, Anayasa'nın "Değiştirilemeyecek hükümler" başlıklı 4'üncümaddesinde devletin şeklinin Cumhuriyet olduğu hakkındaki hüküm ile Alt Komisyon'un eklemeler yaptığı 2 ve 3'üncü maddelerin "değiştirilemeyeceği ve değiştirilmesinin teklif edilemeyeceği" hükmü yer alıyor.
İdam cezalarına Meclis karar vermeyecek
- "Kişinin Dokunulmazlığı, Maddi ve Manevi varlığı" başlıklı 17'inci maddede yer alan "Herkes yaşama, maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkına sahiptir" hükmüne istisnalar getiren fıkradaki "mahkemelerce verilen ölüm cezalarının yerine getirilmesi hali" ibaresi maddeden çıkarılıyor. Gerekçede, bu değişiklikle idam cezası ile ilgili ibarelerin çıkarıldığı, konunun Avrupa İnsan HaklarıSözleşmesi 6 Numaralı Protokolu'nun 2'inci maddesi çerçevesinde kanunla düzenlenmesinin öngörüldüğü belirtildi.
Parti üst yönetimleri kendilerini garantiye alıyor
Anayasa değişikliği paketi, 550 milletvekilinden 100'ünün Türkiye Milletvekili olarak ayrılması yönünde bir değişiklik önerisini de kapsıyor. Bu öneri gerçekleşirse, siyasi parti liderleri ile üst düzey yöneticileri, seçilmeme riskini bertaraf etmiş olacak. Türkiye kontenjanı başlığı altında milletvekili seçilenler, ne bir il halkına 'hesap verme' sorumluluğu taşıyacak, ne de 'yoğun misafirlerle' karşılaşacak.
