İhracatın fotoğrafı
Ekonomi Bakanı Çağlayan, Türkiye'nin ihraç ettiği mal karşılığında 2012'de 1.60 dolar elde ettiğine işaret ederek, 2023'te 500 milyar dolar ihracat için kilo başı 3 doların şart olduğunu söyledi
21.09.2012 00:00:00
EKONOMİ SERVİSİ
Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, İstanbul'da düzenlediği “İhracata Dönük Üretim Stratejisi ve Girdi Tedarik Stratejisi (GİTES)” başlıklı basın toplantısında, Türkiye'de ilk defa “üretip ihracat yapan yaklaşık 35 bin firmanın ihracat, ithalat, üretim, satış, yatırım” verilerini masaya yatırdı.
Bakan Çağlayan, “Geliştirdiğimiz model sayesinde artık Türkiye'nin neresinde ne kadarlık bir yatırım ve üretim var, bu üretim için ne kadarlık yerli girdi kullanılıyor, bu girdiler hangi illerden geliyor, her bir üretimde ne kadarlık ithal girdi kullanılıyor, bu girdiler kaç kamyonla taşınıyor, her bir firma/sektör girdilerini kaç kilometre uzaktan getiriyor gibi aklımıza gelebilecek tüm soruların cevapları elimizde mevcut” dedi.
Yüksek teknoloji şart
Firmalar girdilerini kendilerine yakın merkezlerden almaya çalıştığını dile getiren Çağlayan, şunları söyledi: “Üretimi yeniden düşünmenin bir diğer boyutu, katma değerdir. Bu konuda net rakamlar vereceğim: Bakın; 2011 yılı itibarıyla Türkiye'deki imalat sanayi üretiminin ortalama uluslararası ton satış fiyatı 1.027 dolar. İl bazında baktığımızda; İstanbul'da bir ton üretimin değeri 2.846 dolar, Bursa'da 2.764 dolar, Kayseri'de 1.879 dolar, İzmir'de 1.561 dolar, Ankara'da 1.321 dolar, Balıkesir'de 1.170 dolar ve Konya'da 1.076 dolar. İhracatımızda yüksek teknolojili ürünlerin payı düşük. 2011 yılı itibarıyla Türkiye'nin ileri teknolojili mal üretiminin toplam imalat sanayi içerisindeki payı yüzde 3.3... Şimdi Türkiye'deki ileri teknoloji üretiminin ton bazında uluslararası fiyatını söylüyorum: 10.835 dolar. (İlgili sektörler: Radyoaktif elementler ve bileşikleri, eczacılık ürünleri, makineler, motorlar için elektrikli ateşleme cihazları vesaire).”
Türkiye'nin yılda 90 milyon ton mal ihraç ettiğine işaret eden Bakan Çağlayan, Almanya'nın ihraç ettiği ürünlere benzer ürünleri Türkiye'nin ihraç etmesi halinde 2011 yılı ihracatının 135 milyar dolar değil, 365 milyar dolar olacağını söyledi.
Türkiye'nin 2011'de ihraç ettiği bir kilo üründen 1.46 dolar, 2012'de 1.60 dolar gelir elde ettiğini ifade eden Çağlayan, bu fiyatlarla 2023 yılında 500 milyar dolar ihracatın imkansız olduğuna işaret ederek, mutlaka kilo başına ihracatın 3 doların üzerine çıkarılması gerektiğini dile getirdi.
Hammadde uzaktan geliyor
Türkiye'de üretim yapan çok sayıda şirketin kullandığı hammadde vesaireyi uzaktan temin ettiğine işaret eden Ekonomi Bakanı Çağlayan, şunları söyledi: “42 ilimiz, girdisini 250-500 kilometre uzaklıktan temin ediyor. Yerli girdilerini 250 kilometreden daha kısa mesafeden getiren yalnızca 7 ilimiz var. 1. Bölgedeki iller girdilerini ortalama 294 kilometreden alırken; 6. Bölge (Van, Muş, Şanlıurfa vesaire) için bu mesafe 644 kilometreye yükseliyor. İllerin üretimde kullandıkları yerli girdinin ne kadarını kendilerinin ürettiğini de biliyoruz. Buna göre 1. Bölgenin kendine yeterlilik oranı yüzde 56 ile en yüksek oran... 2. ve 3. Bölgeler üretimde kullandıkları girdinin üçte birini kendileri üretirken 4 - 5 ve 6. Bölgelerde bu oran yüzde 15'lere kadar iniyor.” Bu durum Anadolu'nun iç kesimlerde üretim yapmayı zorlaştırıyor.
Çağlayan, ortaya çıkan bu sorunu azaltmak için ‘kendine yeterliliği yüksek il modeli'ni geliştirdiklerini belirterek, “Hali hazırda Türkiye'deki imalat sanayi üretiminin yüzde 45'ini gerçekleştiren Marmara Havzası'nın dışında yaratılacak üretim/cazibe merkez ya da merkezleri, Anadolu'daki üreticinin girdilerini çok daha kısa zamanda ve mesafeden tedarik etmesine imkân tanıyacak” dedi.
Lojistik (nakliye) açısından en avantajlı iller
Yeni teşvik sistemi bağlamında taşımacılık açısından en avantajlı iller şöyle sıralanıyor:
* 1. Bölgede ve tüm Türkiye'de Kocaeli,
* 2. Bölgede Tekirdağ,
* 3. Bölgede Balıkesir,
* 4. Bölgede Düzce,
* 5. Bölgede Çankırı,
* 6. Bölgede Şanlıurfa çıkıyor.
İthal etmek daha kolay!
* Yerli girdi taşıyan bir ağır vasıta, girdileri üretim yerine taşırken, ortalama 305 km yol yapıyor.
* İthal girdi, Türkiye'ye giriş yaptığı sınır kapısından itibaren, üretim yerine ulaşana kadar, ortalama 119 km yol yapıyor.
* İhraç edilen sanayi malları, üretimin gerçekleştiği fabrikadan, Türkiye'den çıkış yaptığı sınır kapısına kadar, ortalama 236 km yol yapıyor.
Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, İstanbul'da düzenlediği “İhracata Dönük Üretim Stratejisi ve Girdi Tedarik Stratejisi (GİTES)” başlıklı basın toplantısında, Türkiye'de ilk defa “üretip ihracat yapan yaklaşık 35 bin firmanın ihracat, ithalat, üretim, satış, yatırım” verilerini masaya yatırdı.
Bakan Çağlayan, “Geliştirdiğimiz model sayesinde artık Türkiye'nin neresinde ne kadarlık bir yatırım ve üretim var, bu üretim için ne kadarlık yerli girdi kullanılıyor, bu girdiler hangi illerden geliyor, her bir üretimde ne kadarlık ithal girdi kullanılıyor, bu girdiler kaç kamyonla taşınıyor, her bir firma/sektör girdilerini kaç kilometre uzaktan getiriyor gibi aklımıza gelebilecek tüm soruların cevapları elimizde mevcut” dedi.
Yüksek teknoloji şart
Firmalar girdilerini kendilerine yakın merkezlerden almaya çalıştığını dile getiren Çağlayan, şunları söyledi: “Üretimi yeniden düşünmenin bir diğer boyutu, katma değerdir. Bu konuda net rakamlar vereceğim: Bakın; 2011 yılı itibarıyla Türkiye'deki imalat sanayi üretiminin ortalama uluslararası ton satış fiyatı 1.027 dolar. İl bazında baktığımızda; İstanbul'da bir ton üretimin değeri 2.846 dolar, Bursa'da 2.764 dolar, Kayseri'de 1.879 dolar, İzmir'de 1.561 dolar, Ankara'da 1.321 dolar, Balıkesir'de 1.170 dolar ve Konya'da 1.076 dolar. İhracatımızda yüksek teknolojili ürünlerin payı düşük. 2011 yılı itibarıyla Türkiye'nin ileri teknolojili mal üretiminin toplam imalat sanayi içerisindeki payı yüzde 3.3... Şimdi Türkiye'deki ileri teknoloji üretiminin ton bazında uluslararası fiyatını söylüyorum: 10.835 dolar. (İlgili sektörler: Radyoaktif elementler ve bileşikleri, eczacılık ürünleri, makineler, motorlar için elektrikli ateşleme cihazları vesaire).”
Türkiye'nin yılda 90 milyon ton mal ihraç ettiğine işaret eden Bakan Çağlayan, Almanya'nın ihraç ettiği ürünlere benzer ürünleri Türkiye'nin ihraç etmesi halinde 2011 yılı ihracatının 135 milyar dolar değil, 365 milyar dolar olacağını söyledi.
Türkiye'nin 2011'de ihraç ettiği bir kilo üründen 1.46 dolar, 2012'de 1.60 dolar gelir elde ettiğini ifade eden Çağlayan, bu fiyatlarla 2023 yılında 500 milyar dolar ihracatın imkansız olduğuna işaret ederek, mutlaka kilo başına ihracatın 3 doların üzerine çıkarılması gerektiğini dile getirdi.
Hammadde uzaktan geliyor
Türkiye'de üretim yapan çok sayıda şirketin kullandığı hammadde vesaireyi uzaktan temin ettiğine işaret eden Ekonomi Bakanı Çağlayan, şunları söyledi: “42 ilimiz, girdisini 250-500 kilometre uzaklıktan temin ediyor. Yerli girdilerini 250 kilometreden daha kısa mesafeden getiren yalnızca 7 ilimiz var. 1. Bölgedeki iller girdilerini ortalama 294 kilometreden alırken; 6. Bölge (Van, Muş, Şanlıurfa vesaire) için bu mesafe 644 kilometreye yükseliyor. İllerin üretimde kullandıkları yerli girdinin ne kadarını kendilerinin ürettiğini de biliyoruz. Buna göre 1. Bölgenin kendine yeterlilik oranı yüzde 56 ile en yüksek oran... 2. ve 3. Bölgeler üretimde kullandıkları girdinin üçte birini kendileri üretirken 4 - 5 ve 6. Bölgelerde bu oran yüzde 15'lere kadar iniyor.” Bu durum Anadolu'nun iç kesimlerde üretim yapmayı zorlaştırıyor.
Çağlayan, ortaya çıkan bu sorunu azaltmak için ‘kendine yeterliliği yüksek il modeli'ni geliştirdiklerini belirterek, “Hali hazırda Türkiye'deki imalat sanayi üretiminin yüzde 45'ini gerçekleştiren Marmara Havzası'nın dışında yaratılacak üretim/cazibe merkez ya da merkezleri, Anadolu'daki üreticinin girdilerini çok daha kısa zamanda ve mesafeden tedarik etmesine imkân tanıyacak” dedi.
Lojistik (nakliye) açısından en avantajlı iller
Yeni teşvik sistemi bağlamında taşımacılık açısından en avantajlı iller şöyle sıralanıyor:
* 1. Bölgede ve tüm Türkiye'de Kocaeli,
* 2. Bölgede Tekirdağ,
* 3. Bölgede Balıkesir,
* 4. Bölgede Düzce,
* 5. Bölgede Çankırı,
* 6. Bölgede Şanlıurfa çıkıyor.
İthal etmek daha kolay!
* Yerli girdi taşıyan bir ağır vasıta, girdileri üretim yerine taşırken, ortalama 305 km yol yapıyor.
* İthal girdi, Türkiye'ye giriş yaptığı sınır kapısından itibaren, üretim yerine ulaşana kadar, ortalama 119 km yol yapıyor.
* İhraç edilen sanayi malları, üretimin gerçekleştiği fabrikadan, Türkiye'den çıkış yaptığı sınır kapısına kadar, ortalama 236 km yol yapıyor.