İnsan meçhul mü?

Asıl mesele insan meselesidir. Sadece biz değil bütün insanlık asıl meselenin insan meselesi olduğunu idrak ettiği zaman,  gerçek manada insan onuruna yakışır bir ummana yelken açacaktır. Bu yelkenlinin açıldığı ummanda; sevgi, saygı, sorumluluk, adalet, yardımseverlik, doğruluk, dürüstlük, güven, özgüven, hoşgörü, alçakgönüllülük, empati, kanaatkarlık, çalışkanlık, sabır var. Bugüne kadar hemen her fırsatta ifade etmeye çalıştığımız gibi insan meselesi gönül boyutuyla idrak edilmeden hiçbir meselenin anlaşılması da, halledilmesi de mümkün değildir.

Dünyanın neresinde olursa olsun insanı ilgilendirmeyen herhangi bir varlık veya olay düşünülemez. Her hadisenin merkezinde insan ve insan meselesi yatmaktadır.

Dolayısıyla siz insan gerçeğine nasıl bakarsanız, insanı nasıl anlamlandırırsanız dünya ve dünyadaki olaylara da öyle bakarsınız yani sizin inanç ve fikir dünyanızda, idrakinizde nasıl bir insan anlayışı varsa dünyayı da ona göre şekillendirir ve düzenlersiniz. İşte bugün dünyanın yaşadığı bütün olumsuzlukların temelinde dünyaya yön verenlerin insan hakkındaki olumsuz düşünceleri ve insanı anlamamaları yatmaktadır.

Bunun içindir ki insan meselesi halledilmedikçe hiçbir mesele halledilemez diyoruz. Bunu şöyle izah edelim: Sizin elinizde bir süpürge bütün iyi niyetiniz ile etrafınızı ve ulaşabildiğiniz yerleri temizlemeye çalışıyorsunuz. Aynı anda çevrenizdeki bütün insanlar ve olaylar başta sizi ve çevrenizi daha büyük imkânlarla durmadan kirletiyorlar. Dahası siz doğrusunu yaptığınız için de sürekli suçlanıyor ve engelleniyorsunuz. Bugün dünyayı paylaşanlar algıladıkları insan tipine göre hareket ediyorlar. Orada Mevlana'nın, Yunus'un, Hacı Bektaş-ı Veli'nin insan ve evren anlayışı, güzelliği, medeniyeti ve hakkı temsil ettikleri için haktan gelen güzellikler batılı çarpar.

Erbab-ı kemali çekemez nakıs olanlar,

Rencide olur dide-i huffaş ziyadan"( Ziya Paşa)

Yani iyi insanları çekemez noksan olanlar, rahatsız olur ışığı gören yarasa gibi. Yarasa gözlü olanlar gönül ehlinden rahatsız olur çünkü onlar bir ayna gibidir; o gönül aynalarına bakanlar güzelse güzelliğini görür, çirkinse çirkinliğini görür, rahatsız olur. Bu nedenle tarih boyunca batılın yolcuları, gönül ehli zevatla hep uğraşmış, onları yok saymış veya onları yok etmek için uğraşmıştır.

İnsan gerçeğini en az hata ile ortaya koyamadıktan sonra, onunla ilgili aile ve cemiyet hayatını tanzim edemezsiniz, onun hangi iklimde, hangi şartlarda, hangi düzende yaşaması gerektiğini kavrayamazsınız. Diğer bir ifade ile insanı tanımadan insanı anlamadan onun hakkında doğru bir karar veremezsiniz. Bütün kararlarımız yanlış olur ve kesinlikle isteseniz de insanı gerçek anlamda sevemezsiniz.

Şimdi bu cümleden yola çıkarak siz ne kadar iyi niyetli olursanız olunuz tanımadığınız bilmediğiniz hatta yanlış tanıdığınız ve yine yanlış bildiğiniz insan için nasıl doğru kararlar alabilirsiniz?

Bu kararlar ister siyasi olsun ister ekonomik olsun ister hukuki ve ahlaki olsun bunların isabet şansı milyarda bir bile değildir.

İşte bugün dünyanın içinde bulunduğu çıkmaz ve açmaz budur, batının akıllı kabul ettiği A. Carell'a göre meçhul olan insan için bir dünya düzeni oluşturmak. İnsan meçhul diyenlerden ne hayır beklenir, onların insana ve insanlığa ne hayrı olabilir?

Hâlbuki bize göre insan meçhul değil en büyük malum bilinendir. Bazılarının itirazını kırmak için şöyle ifade edebiliriz; bize göre insan bilinmesi gerektiği kadarıyla malumdur.

O halde bütün problemlerden çıkış ve çözüm insanı tanımayanlarla değil, insanı tanıyan ve bilenlerdedir.

Tarih bunun en büyük şahididir günümüzde yaşanan bunalım ve buhranların her an yenileriyle artarak sürüp gitmesi de yine bunun yaşanan canlı ve acı misalidir. 

Arkasında büyük tezler ve fikirsel devrimler bırakmış Prof. Dr. Haydar Baş "İnsan gönüldür, gönül" der. İnsanı beşerlikten kurtarıp, kâmil bir kul olmanın yolu, gönülleri, kalpleri elinde tutan insanı kâmillerle bir ve beraber olmaktır. Bu beraberlik de insan samimi olduktan sonra o gönül sahipleri çok ötelerde de olsalar sen onlara ne kadar yakınlık duyuyorsan, onlar sana senden daha fazla yakın olurlar, seni sahiplenirler. 

Gönlü bilmeyen neyi bilebilir ki, insanı bilsin. İnsana dair ortaya koydukları her şey eksik kalır. İnsanı makine gibi görür. İnsanı robot gibi mekanik bir sistem olarak algılar. Böylesi bir anlayışta ne akıl olur nede gönül. Gönül boyutu anlaşılmadıktan sonra insan doğru bir şekilde algılanamaz. Bir gönül sultanı olan Yunus Emre de bize insan olmanın formülünü bakın nasıl veriyor;

"Yunus Emre der hoca

Gerekse var bin hacca

Hepisinden iyice

Bir gönüle girmektir."

Bir gönüle girip o gönlün, rengine, kokusuna, bulananlardan olmak dileği ile.                          

"İnsan gönüldür, gönül."