Karadeniz'in depremi: Heyelan
29.08.2001 00:00:00
Fay hatlarından uzakta kalan Doğu Karadeniz için yaşamın bir parçası olarak kabul edilen; ilkbahar ve sonbahar aylarında artan heyelanlarda 1927 yılından bu yana 253 kişi; sellerle birlikte meydana gelen heyelanlarda da 94 kişi olmak üzere toplam 347 kişi öldü.
Solaklı faciası
Yörede, bilinen en eski heyelan 1927'de Trabzon'un Sürmene İlçesi'nin Kastel Köyü'nde 3 kişinin yaşamını yitirmesiyle sonuçlandı. En fazla can ve mal kaybına ise 1929'da Trabzon'un Of İlçesi'nin Solaklı Köyü'nde, 146 kişinin öldüğü ve 2 bin 539 konutun yıkıldığı heyelan yol açtı.
Doğu Karadeniz, yıllık 2 bin milimetrenin üzerinde yağışla Türkiye'nin en fazla yağış alan bölümü. Yöredeki heyelanlar da yağışların etkisiyle meydana geliyor.
Doğu Karadeniz'de, sahil yolu ve hemen hemen bütün dere yatakları boyunca heyelanlara rastlanıyor. Yörede daha çok toprak akması ve kaya düşmesi şeklinde heyelanlar meydana geliyor.
Öte yandan, Rize'de 1973, 1983 ve 1988 yıllarında meydana gelen sellerde sonucu oluşan heyelanlarda ise 44, Trabzon'un Köprübaşı İlçesi'nin Beşköy beldesinde 1988'de meydana gelen sel ve heyelanlardada 50'yi aşkın kişi öldü.
Trabzon'un Of İlçesi'nde 2 gün önce aşırı yağışlar nedeniyle birçok köy ve mahallede heyelanlar sonucu yollar ulaşıma kapandı; vatandaşlar heyelan tehlikesine karşı evlerini boşalttılar.
Çözüm nerede?
Uzmanlar, heyelanların önüne geçilmesi için, özellikle yağışların arttığı ilkbahar ve sonbahar aylarında suyun etkisine dikkat edilmesi gerektiğini belirterek, şunları söylüyorlar: "Yeraltı ve yerüstü sularının bir şekilde heyelan sahasının dışına çıkarılması gerekir. Uzun vade tedbirleri çerçevesinde orman açmalarının önüne geçilmelidir. Bitki örtüsü ve odunsu vejetasyon, kesme kuvvetine karşı toprakların direncini artırarak yamaç ve şevlerin stabilitesini güçlendirir. Heyelan sonucu ortaya çıkabilecek konut yeri seçimine dikkat edilmelidir. Gevşek toprakla örtülü çok meyilli yerlere, dik yarların yakınına, birkaç metre altında su bulunan yumuşak toprak, kil zemin üzerine, Doğu Karadeniz'de çok sık rastlanan yarılmış, parçalanmış ve kökü olmayan kayaların bulunduğu yamaçların altına ev yapılmamalıdır."
Solaklı faciası
Yörede, bilinen en eski heyelan 1927'de Trabzon'un Sürmene İlçesi'nin Kastel Köyü'nde 3 kişinin yaşamını yitirmesiyle sonuçlandı. En fazla can ve mal kaybına ise 1929'da Trabzon'un Of İlçesi'nin Solaklı Köyü'nde, 146 kişinin öldüğü ve 2 bin 539 konutun yıkıldığı heyelan yol açtı.
Doğu Karadeniz, yıllık 2 bin milimetrenin üzerinde yağışla Türkiye'nin en fazla yağış alan bölümü. Yöredeki heyelanlar da yağışların etkisiyle meydana geliyor.
Doğu Karadeniz'de, sahil yolu ve hemen hemen bütün dere yatakları boyunca heyelanlara rastlanıyor. Yörede daha çok toprak akması ve kaya düşmesi şeklinde heyelanlar meydana geliyor.
Öte yandan, Rize'de 1973, 1983 ve 1988 yıllarında meydana gelen sellerde sonucu oluşan heyelanlarda ise 44, Trabzon'un Köprübaşı İlçesi'nin Beşköy beldesinde 1988'de meydana gelen sel ve heyelanlardada 50'yi aşkın kişi öldü.
Trabzon'un Of İlçesi'nde 2 gün önce aşırı yağışlar nedeniyle birçok köy ve mahallede heyelanlar sonucu yollar ulaşıma kapandı; vatandaşlar heyelan tehlikesine karşı evlerini boşalttılar.
Çözüm nerede?
Uzmanlar, heyelanların önüne geçilmesi için, özellikle yağışların arttığı ilkbahar ve sonbahar aylarında suyun etkisine dikkat edilmesi gerektiğini belirterek, şunları söylüyorlar: "Yeraltı ve yerüstü sularının bir şekilde heyelan sahasının dışına çıkarılması gerekir. Uzun vade tedbirleri çerçevesinde orman açmalarının önüne geçilmelidir. Bitki örtüsü ve odunsu vejetasyon, kesme kuvvetine karşı toprakların direncini artırarak yamaç ve şevlerin stabilitesini güçlendirir. Heyelan sonucu ortaya çıkabilecek konut yeri seçimine dikkat edilmelidir. Gevşek toprakla örtülü çok meyilli yerlere, dik yarların yakınına, birkaç metre altında su bulunan yumuşak toprak, kil zemin üzerine, Doğu Karadeniz'de çok sık rastlanan yarılmış, parçalanmış ve kökü olmayan kayaların bulunduğu yamaçların altına ev yapılmamalıdır."
