K.Irak'ta Kürt anayasası

Kuzey Irak'ta, Irak Kürdistan Demokratik Partisi ile Irak Kürdistan Yurtseverler Birliği, "mahalli" olarak adlandırdıkları anayasa taslağı üzerinde anlaştı. Her iki partinin, Saddam rejiminin devrilmesinden sonra Irak'ın bütününde uygulanacak yeni bir anayasa üzerinde de çalıştığı ortaya çıktı. İki anayasa taslağında, Türkiye'yi de ilgilendiren ilginç ayrıntılar bulunuyor. Irak Kürdistan Yurtseverler Birliği ile Irak Kürdistan Demokratik Partisi'nin üzerinde anlaşmaya vardığı mahalli anayasa taslağı ile henüz üzerinde çalıştıkları federal Irak anayasası, Irak'ı Arap ve Kürt bölgeleri olarak ikiye bölmeyi amaçlıyor. Federe Irak Kürdistan Bölgesi Anayasası'nın detaylarında Türkiye'yi de yakından ilgilendiren ilginç unsurlar bulunuyor.

Türkmenlere azınlık statüsü

Anayasa taslaklarında yer alan bazı önemli maddeler şunlar:

* Kürdistan bölgesinde yaşayan halk, Kürtler ile Türkmen, Asuri, Keldani ve Arap azınlıklardan oluşur.

* Kürdistan bölgesinin başkenti Kerkük'tür.

* Kürdistan Federe Bölgesi'nin kendine ait bir bayrağı bulunacak ve bu bayrak Irak Federal Cumhuruyeti bayrağından farklı olacaktır.

* Kürdistan federe bölgesinin resmi dili Kürtçe'dir. Federal hükümetle yazışmalar Arapça ve Kürtçe yapılacak, Arapça öğrenim görme zorunlu olacaktır.

* Türkmen dili eğitim ve kültür amaçlı bir dildir, Türkmenler va Asuriler kendi dillerinin yanısıra ders olarak Kürtçe eğitim de görecektir.

* Federe Kürt Bölgesi Anayasası'na aykırı olmayacak şekilde her vatandaş dini vecibelerini yerine getirmede özgürdür.

* Federe Kürdistan Bölgesi milli meclisi ve bakanlar kurulunda azınlıklar da adil bir şekilde temsil edilecektir.

İkinci taslak

Kürt grupların üzerinde çalıştığı ikinci anayasa taslağının Saddam rejimini devrilmesinden sonra yürürlüğe girmesi planlanıyor. Bu taslakta Irak devletinin Arap ve Kürt bölgesi olmak üzere iki bölgeli federatif bir yapıya dönüştürüleceği belirtiliyor.

* Irak halkı Arap ve Kürt olmak üzere iki ana milletten oluşur. Kürt halkının "milli", Türkmenler ve Asurilerin "meşru" hakları tanınacaktır.

* Irak federal devletinin resmi dili Arapça'dır. Ancak Kürdistan federal bölgesinde resmi dil Kürtçe olarak ta kullanılabilecektir.

* Her federe hükümetin merkezi hükümet anayasasına uyum sağlayan mahalli anayasası olacaktır.

Diplomatik çevreler, her iki anayasa taslağıyla öngörülen yönetim biçiminin federatif bir yapıdan çok iki ayrı devletin biraraya gelmesiyle oluşturulan konfederasyona benzediğini belirtiyorlar.