RECEP BAHAR/İSTANBUL

Koç Grubu, kuşkusuz Türkiye'nin en büyük sanayi ve ticaret şirketlerini bünyesinde barındırıyor. Grup, 21 Ocak'ta Rahmet-i Rahman'a kavuşan Mustafa Koç'un yönetiminde 100 bin kişinin doğrudan, en az 1 milyon kişinin dolaylı olarak evine ekmek götürdüğü büyüklüğe ulaşarak dünyanın sayılı işletmelerinden biri haline geldi. Grup, Türkiye'nin ihracatının yüzde 12'sini gerçekleştiriyor. 2014 yılından en fazla ihracat yapan 10 şirketten 4'ü Koç Grubu'nda yer alıyor. Bunlar TÜPRAŞ (birinci), Ford (ikinci),  Arçelik (altıncı) ve TOFAŞ (yedinci)... Koç Ailesinin Türk iş dünyasında bambaşka bir yeri var... TÜSİAD toplantılarında özellikle Koç Holding Onursal Başkanı Rahmi Koç'a gösterilen muazzam hürmete birçok kez yakından tanıklık ettim. 


Hayırseverlikte de önde

Koç Grubu'nun bir gazeteci olarak değişik zamanlarda farklı özelliklerine tanık oldum. Bunlardan benim açımdan en mühimi Haziran 2014'te İstanbul'da düzenlenen bir etkinlikte açıklanan "Türkiye'nin Gönlü Zengin 50 İş İnsanı" araştırmasıydı. Hayırseverler listesi 2013 yılının bağış rakamları baz alınarak oluşturulmuştu. Araştırmaya göre Koç Holding Yönetim Kurulu Başkanı Merhum Mustafa Koç, Türkiye'nin gönlü en zengin iş insanı olmuştu. Mustafa Koç, 2012'de de Türkiye'nin en hayırsever insanıydı. Veriler açıklanmadı ama eminim 2014 ve 2015'te de öyledir zira 2013 araştırmasında en yakın hayırsever işadamına 104 milyon TL fark atmıştı. 


Ankara'da kuruldu, İstanbul'da dünya devi oldu

Koç Grubu'nun temellerini Vehbi Koç, daha Cumhuriyet kurulmadan attı. Grup Ankara'da Türkiye'nin en büyük şirketler grubu oldu, merkezi İstanbul'a taşındığında ise dünyanın en büyük 500 grubundan biri haline geldi. Vehbi Koç'un babası Koçzade Hacı Mustafa Efendi (1874-1928), annesi Kütükçüzade Hacı Rıfat Efendi'nin kızı Fatma Hanım'dı. Vehbi Koç, baba ve anne tarafından Hacı Bayram-ı Veli'ye dayanan bir aileden geliyor.



Çok farklı bir şecere

Hacı Bayram-ı Veli'nin neslinden gelenleri gösteren ilk şecere yani soyağacı 17. yüzyılın sonlarında hazırlandı ve kendisi de Hacı Bayram'ın torunlarından olan ve 1996'da vefat eden Türkiye Cumhuriyeti'nin efsanevi büyükelçilerinden ve dönemin Cumhurbaşkanlığı Genel Sekreteri Fuad Bayramoğlu'nun günümüze kadar uzanan nesilleri de ilave ettiği şekliyle 1983'te Türk Tarih Kurumu (TTK) tarafından yayınlandı. Vehbi Koç, Fuad Bayramoğlu'nun yayınladığı bu şecerede Hacı Bayram-ı Veli'nin 18. göbekten torunu olarak yer alırken, eşi Sadberk Koç'un da aynı aileye mensup olduğu görülüyor. Büyükelçi Fuad Bayramoğlu'nun hazırladığı şecereye göre Vehbi Koç ile eşi Sadberk Hanım, 1352 ile 1429 yılları arasında yaşamış olan Hacı Bayram-ı Veli'ye şu şekilde bağlanıyorlar:



Vehbi Koç'un şeceresi

Hacı Bayram-ı Veli - Şeyh Ahmed Baba - Şeyh Edhem Baba - Şeyh Tayyib Baba - Şeyh Salih Baba - Şeyh Mehmed Baba - Şeyh Ahmed Baba - Şeyh Kasım Baba - Şeyh Tayyib Baba - Şeyh Ahmed Muhlis Baba - Şeyh Mehmed Tayyib Baba - Şeyh Şemseddin Bayramoğlu - Şeyh Mustafa Baba - Şeyh Salih Baba - Haydar Baba - Mustafa Bey - Ahmed Bey - Necibe Hanım - Vehbi Koç.


Sadberk Hanım'ın şeceresi

Hacı Bayram-ı Veli - Şeyh Ahmed Baba - Şeyh Edhem Baba - Şeyh Tayyib Baba - Şeyh Salih Baba - Taci Hacı - Fatma Hatun - Saime Hatun - Müderriszade Şeyh Mustafa - Abdülkerim Efendi - Sadullah İzzet - Necib Bey - Sadullah Aktaş - Sadberk Koç. Kısaca Koç ailesinin şeceresi Osmanlı Devleti'nde öne çıkan mümtaz şahsiyetleri bünyesinde barındırıyor. Şecerede bulunan isimlerin tamamına yakınının Allah dostu olması elbette dikkat çekiyor. İşte böyle bir kökten gelen Koç Ailesi'nin fertleri iş âleminde de, hayırseverlikte de, vatana ve millete hizmet etmede de öncülük yapmaktadır.