Merkez Bankası, bir süre önce 5 milyar dolar daha döviz alarak, rezervini 56 milyar dolara çıkardı. Acaba bu ne anlama geliyor? Milliyet'ten Güngör Uras, işin içyüzünü aktarıyor Merkez Bankası (MB) döviz fiyatı daha fazla gerilemesin, yükselsin diyerek 5 milyar dolar döviz satın aldı. (1) Dövizleri kim sattı? (2) Bu dövizler ne oldu? (3) Bu dövizleri satın almak için Merkez Bankası'nın ödediği paralar nerede? (4) Bu alım satım kime yaradı? Bunun faturasını kim ödedi? Veya ödeyecek?Ben sordum, soruşturdum. Öğrendiklerimi sayın okuyucularıma aktarayım...Merkez Bankası döviz almaya kalktığında dövizin iki satıcısı oluyor: (1) Yurtiçindeki bankalar. (2) Yurtdışındaki finansal kuruluşlar. (Bankalar, yatırım fonları).Merkez Bankası geçen ayın ortasında bir günde 5 milyar dolar alınca bakınız neler oldu?(1) Merkez Bankası'nın döviz rezervi 2 tür dövizden oluşuyor ya... Biri kendi malı olan döviz. Öbürü, faizle kiraladığı, başkalarına ait döviz.Döviz tutmanın maliyetiMerkez Bankası'nın, 5 milyar dolar tutarında dövizi satın almadan önce, döviz rezervinde 36 milyar dolarlık kiralık döviz ile kendine ait 17 milyar dolarlık dövizi vardı.Merkez Bankası 5 milyar dolar döviz alınca, kendine ait döviz 5 milyar dolar arttı. Yaklaşık 23 milyar dolara yükseldi.(2) Merkez Bankası 5 milyar döviz almaya başlamadan önceki günlerde bizim bankalarımızın 3.5 milyar dolar döviz açığı vardı. Merkez Bankası 5 milyar dolar dövizi satın aldıktan sonra bu açık 6.3 milyar dolara yükseldi.Demek ki bizim bankalarımız kendilerine ait olmayan, başkalarından daha ucuza kiraladıkları dövizden Merkez Bankası'na 2.8 milyar dolar dolayında döviz satmışlar.Faturayı halkımız ödüyor(3) Bankalarımız 2.8 milyar dolarlık döviz sattığına göre kalan 2.2 milyar dolar dolayındaki döviz de dışarıdan gelmiş. Yabancı bankalar ve fonlar bunu satmış.(4) Merkez Bankası bu 5 milyar dolarlık dövizi satın almak için para bastı. Piyasaya yaklaşık 6.3 milyar YTL sürdü. Merkez Bankası 5 milyar dolar satın almadan önce bankaların elinde 7.1 milyar YTL dolayında fazla para (serseri para, nereye gideceği belli olmayan para) vardı. Merkez Bankası döviz satın almak için piyasaya 6.3 milyar YTL salınca bu para miktarı 15.3 milyar YTL'ye yükseldi.Merkez Bankası bu serseri paranın piyasada kalmaması için bu paraları her gece yüzde 13.5 faizle toparlıyor. (Bu faiz, sonunda, saf ve bakir Türk halkının cebinden çıkıyor.) Hazine yurtdışından en az yüzde 6-7 faizle döviz kredisi kullanırken, Merkez Bankası, kendi malı olan 23 milyar dolar civarında dövizi en fazla yüzde 2 faizle yabancı bankalarda tutuyor. Kendine ait olmayan dövizlere de kira (faiz) ödüyor. Bunların faturası da saf ve bakir Türk halkının omzunda.Geçen hafta sonu Merkez Bankası'nın kendine ait döviz miktarı yaklaşık 23.2 milyar dolar civarında, piyasadan faizle topladığı fazla para 15.7 milyar YTL idi.