Molla Zübeyde, O’na “Mustafa’m” diye hitap ederdi -1-

Mustafa Kemal'in küçük yaşta kaybettiği babası hakkında pek anısı yoktur. Aşağıda hangi okula gideceği hakkında anne ve babası arasında geçenleri aktardığı bu anı nadir aile anılarından biridir.

Mustafa Kemal, yıllar sonra mektebe başlarken anne ve babası arasındaki münakaşaları şöyle anlatacaktır:

"Çocukluğuma dair ilk hatırladığım şey, mektebe gitme meselesine dairdir. Bundan dolayı annemle babam arasında şiddetli bir mücadele vardı.

Annem, ilahilerle mektebe başlamamı ve mahalle mektebine gitmemi istiyordu. Babam, o zaman yeni açılan Şemsi Efendi mektebine devam etmem ve yeni usul üzerine okumama taraftardı. Nihayet babam işi mahirane bir sûretle halletti. Evvela mutat merasimle mahalle mektebine başladım.

Bu sûretle annemin gönlü yapılmış oldu. Birkaç gün sonra da mahalle mektebinden çıktım. Şemsi Efendi mektebine kaydedildim. Az zaman sonra babam vefat etti." 

Şevket Süreyya 'Tek Adam'da Zübeyde Hanım'ın evlatlarıyla beraber zor günlerini Zübeyde Hanım'ın ağzından şöyle verir:

"Ali Rıza Efendi üç sene süren mihnetli fakat verimsiz bir ölüm kalım bocalamasından sonra, galiba 47 yaşında öldü.

Zübeyde, kocasının son günlerinden bahsederken şöyle konuşmuştur:

'Merhum son günlerde işinin fena gitmesinden çok müteessir oldu. Kendisini salıverdi. Daha sonra da derviş meşrep bir hal alarak eridi, gitti. Kocaman hastalığı büyüdü. Artık yaşayamazdı. Ben dul kaldığım zaman yirmi yedi yaşında bir tazeydim. Bana iki mecidiye (40 kuruş) dul maaşı bağladılar.'

Şapolyo'nun doğrudan doğruya Zübeyde'den naklettiği bu beyanlara göre, Ahmet Subaşı Mahallesi'nde boş bir evde iki mecidiye aylık ve üç çocukla kalan Zübeyde'nin, kocası öldüğü zaman hali buydu. O zaman Mustafa 7 yaşındaydı ve evin tek erkeğiydi." 

Ehl-i Beyt soyundan gelen ve dindar bir asker olan Atatürk nasıl bir annenin elinde ilk terbiyesini almıştır?

Atatürk hem anne hem de baba tarafından Hz. Hasan ve Hz. Hüseyin'in soyundan gelmektedir.

Peki, Mevlana'nın hocası Şems-i Tebrizî'nin neslinden Zübeyde Hanım Mustafa'sına nasıl annelik yapmıştır?

Zübeyde Hanım tek erkek evladının üzerine titremiş, hatta askerliğe adım atmasından korkmuştur.

Askerliğe geçişinde yaşananları Mustafa Kemal şöyle anlatır:

"Komşumuz Binbaşı Kadri Bey'di. Onun oğlu Ahmet askerî okula gidiyordu. Askerî mektep elbiseleri giyiyordu. Onu görünce ben de böyle elbiseler giymeye hevesleniyordum.

Sokaklarda zabitler görüyordum. Onların derecesine varmak için takip edilmesi lazım gelen yolun Askerî Rüştiye'ye girmek olduğunu anlıyordum.

O sırada annem Selanik'e gelmişti. Askerî Rüştiye'ye girmek istediğimi söyledim. Annem askerlikten pek korkuyordu. Asker olmama şiddetle engel oluyordu. Kabul imtihanı zamanı gelince ona sezdirmeden kendi kendime Askerî Rüştiye'ye imtihan verdim. Böylece anneme karşı bir emrivaki (olupbitti) yaptım."  (Prof. Dr. Haydar Baş Hoş Geldin Atatürk eserinden)