Ölüm gemisi eksik denetlenmiş
Brezilya’dan söküm için İzmir'e getirilecek asbestli gemi için tehlikeli maddeler envanterini hazırlayan Norveçli firma, denetim sırasında geminin bazı bölümleri kilitli tutulduğu için incelenemediğini açıkladı. Raporlara göre asbestli geminin sadece yüzde 12'si incelenmiş, geri kalan bölümlerde hangi tehlikeli maddelerin olduğu ise bilinmiyor
29.07.2022 17:07:00
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın içerisinde 9 ton asbest var dediği, Brezilya'dan söküm için İzmir'e getirilecek 'Nae São Paulo' isimli asbestli gemiyle ilgili yeni detaylar ortaya çıktı. Buna göre gemi tehlikeli maddeler envanteri (IHM) tarafından sadece yüzde 12 seviyesinde denetlenmiş. Yani geminin yüzde 78'inde hangi tehlikeli toksik kimyasalların ne oranda bulunduğu bilinmiyor. Ortaya çıkan yeni detaylar üzerine uzmanlar Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nı gemiyi Türkiye'ye kabul etmemeye çağırdı. Fransız donanması tarafından 2000 yılında Brezilya'ya satılan ve 2017'de ıskartaya çıkarılan ülkenin en büyük savaş gemisi São Paulo, Nisan 2021'de sonuçlanan ihaleyle 1.85 milyon dolara İzmir-Aliağa merkezli bir firmaya satıldı. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı da 30 Mayıs 2022'de geminin sökümüne onay verdi. Son derece kanserojen bir madde olan asbestin yanı sıra çevre ve insan sağlığına zararlı pek çok tehlikeli toksik atık barındıran geminin Türkiye'ye getirilecek olması kamuoyunda tepki yaratırken geminin sökümünü yapacak firma, geminin tehlikeli maddeler envanter raporunu Bakanlık ile paylaştıklarını duyurdu ve söküm çalışmalarını çevreye zarar vermeden yapacaklarını iddia etti. Firmanın paylaştığı rapor üzerinden değerlendirme yapan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum ise, "Gemide 9 ton asbest" var diyerek riskli bir durum olmadığını savunmuştu. Ancak Belçika merkezli uluslararası sivil toplum kuruluşu NGO Shipbreaking Platform'un incelediği São Paulo'nun tehlikeli maddeler envanter çalışmasındaki detaylar, geminin sadece yüzde 12'sinin incelendiğini ortaya çıkardı. Envanter raporu hazırlanırken yapılan kontrolde hangi tehlikeli maddenin geminin hangi bölümünde ne kadar olduğuna ilişkin bir tespit yapılması gerekiyor.
Sökümü yapacak olan firma Norveçli Grieg Green şirketine bir envanter denetimi yaptırmış. Ancak gemideki belli bölümler, odalar ve bölmelerin bu denetim esnasında kapalı tutulduğu iddia ediliyor. Sökümü yapacak firmanın ibraz ettiği belgeler üzerinden denetim yapan Norveç firması, gemideki tehlikeli madde miktarının doğruluğuna dair sorumluluk taşımadıklarını açıkladı. Uzmanlara göre yüzde 12 gibi son derece düşük bir oran üzerinden geminin tamamındaki toksik madde miktarının ne olduğuna ilişkin bir kayıt oluşturmak, bilimsel bir tahmin yapmak mümkün değil. Belli bölgelere bakıp diğer bölgelere bakmama esasına dayanan bir raporlama yapılamaz. Bu işin doğasına aykırı ve çok ciddi bir durum. Türkiye'ye getirilecek Sao Paulo ile aynı teknik ve ölçekte yapılan ve ikiz kardeşi olarak nitelendirilen Clemenceau adlı gemiye ilişkin raporlar, geminin sökülmeden önce yüzde 82'sinin denetlendiğini gösteriyor. Öte yandan sınırlı kontrole dayalı bilgilere göre bile São Paulo'da çok yüksek miktarda tehlikeli madde var. Mevcut IHM raporuna göre geminin incelenen bölümünde 473 ton kurşun, 173 ton da hem kurşun hem kadminyum içeren tehlikeli madde bulunuyor. Gemideki asbestin 9 tondan çok daha fazla olduğunu tahmin eden uzmanlara göre sadece kurşun ve kadmiyum açısından bile geminin bütünü çok ciddi bir sorun arz ediyor.
Envanter denetimi de sorunlu
Sökümü yapacak olan firma Norveçli Grieg Green şirketine bir envanter denetimi yaptırmış. Ancak gemideki belli bölümler, odalar ve bölmelerin bu denetim esnasında kapalı tutulduğu iddia ediliyor. Sökümü yapacak firmanın ibraz ettiği belgeler üzerinden denetim yapan Norveç firması, gemideki tehlikeli madde miktarının doğruluğuna dair sorumluluk taşımadıklarını açıkladı. Uzmanlara göre yüzde 12 gibi son derece düşük bir oran üzerinden geminin tamamındaki toksik madde miktarının ne olduğuna ilişkin bir kayıt oluşturmak, bilimsel bir tahmin yapmak mümkün değil. Belli bölgelere bakıp diğer bölgelere bakmama esasına dayanan bir raporlama yapılamaz. Bu işin doğasına aykırı ve çok ciddi bir durum. Türkiye'ye getirilecek Sao Paulo ile aynı teknik ve ölçekte yapılan ve ikiz kardeşi olarak nitelendirilen Clemenceau adlı gemiye ilişkin raporlar, geminin sökülmeden önce yüzde 82'sinin denetlendiğini gösteriyor. Öte yandan sınırlı kontrole dayalı bilgilere göre bile São Paulo'da çok yüksek miktarda tehlikeli madde var. Mevcut IHM raporuna göre geminin incelenen bölümünde 473 ton kurşun, 173 ton da hem kurşun hem kadminyum içeren tehlikeli madde bulunuyor. Gemideki asbestin 9 tondan çok daha fazla olduğunu tahmin eden uzmanlara göre sadece kurşun ve kadmiyum açısından bile geminin bütünü çok ciddi bir sorun arz ediyor.
