Peygamber (as)'da latife/şaka

Birilerinin peygamberin hayatı diye ortaya koyduğu modele baktığımız zaman, şöyle bir tablo ortaya çıkar; hiç gülmeyen, hep somurtan, insanlarla hiç şakalaşmayan bir peygamber.

İlk bakışta böyle bir kanaatin oluşması da normaldir. Zira öyle büyük bir şahsiyetin gülmesi, eğlenmesi, insanlarla şakalaşması, espri yapması mümkün mü diye düşünebilir kişi. Fakat O yüce peygamberin (as) hayatında latifeye bolca yer olduğunu rahatlıkla söylememiz mümkün.

Hz. Mevlana'ya ait bu konuda çok veciz bir sözden bahsedilir: "Bir insanın urucu/miracı ne kadar yüce ise, inişi de o nispette büyük olur."

Yani bir insan manen ne kadar yüce ise madden yani insanlar arasına karışması o ölçüde yüce ve kuşatıcı olur. Sahip olduğu manevi makam ona rol yapma ihtiyacını hissettirmez. Rol yapma gereğini duymaz. İnsanlar bana gereğince hürmet ve saygı göstermezlerse ben ne yaparım diye bir derdi olmaz onun. Her anında rabbiyle olan, kulların ne düşüneceğiyle meşgul olur mu hiç?

Bu tip ucuz "şahsiyetler" ancak bulunduğu makamı ehli olmadığı için "rol keserek" işgal eden kimselerdir.

Aslında Allah dostları da aynı peygamber gibi, yerinde ve zamanında bolca latife yaparlar.

Bilen bilir, yaşayan unutmaz. Ama onların latifesinde de "hikmet" vardır.

Bir çoklarımız gibi ben de merak ederdim acaba Hz. Peygamber şakalaşır mıydı diye?

Şunu öncelikle ifade edelim ki, Cenab-ı peygamber (as)'ın hayatında şakaya/latifeye bolca yer vardır.

Bu düşünceyi teyit babından Hz. Enes (ra) şöyle buyurur: "Resulüllah, çocuklarla şakalaşmada insanların en önde olanı idi."

Hz. Peygamber (as) şaka/latife yaparken belli ölçülere riayet ederdi:

a- Şaka bile olsa sadece doğruyu söylerdi.

b- Şaka da olsa gereksiz yerde münakaşa etmezdi.

c- İnsanları korkutmazdı.

d- Alay ederek şakalaşmazdı.

Hz. Peygamber gibi O'nun engin müsamahasından olsa gerek, sahabe de şaka yapardı.

Bunun bir çok misalinden en dikkat çekenlerden bir de Hz. Nuayman (ra)'dır.

Bu sahabe Resulüllah ile bile şakalaşmıştı: Medine'ye iyi veya yeni bir şey geldiği zaman onu veresiye satın alır ve Resulüllah (as)'a hediye ederdi. Borcunu ödeme zamanı gelince ödeyemezdi. Alacaklıyı alıp Hz. Peygambere götürür ve "Ya Resulullah ben bir vakit sana bir şey hediye etmiştim ya, onun parasını bu adama öde" derdi. Resulullah da: "Sen onu bana hediye etmiştin ama" deyince şöyle derdi: "Bu güzel şeyi sana laik görmüştüm, ama param yok ne yapayım."

Resulullah alacaklının parasını öderdi ama Nuayman'a hiç kızmazdı. Hatta bu sahabeyi ne zaman görse kendisini gülmekten alamazdı. Bu sahabenin bir sefer esnasında kendisini kızdıran sahabe "Süveybit"i kölem diye satması da onun meşhur şakalarındandır. (Bu hareket şaka da olsa yalan söylememek ölçüsüne ters düşse de bu sahabenin yapısı çok farklıdır.)

* Hz. Enes (ra)'dan: Bir adam Resulullah'a: "Ey Allah'ın resulü beni bir deveye bindir" deyince, Resulullah da ona: "Seni bir devenin yavrusuna bindireceğim" dedi.

Adam: "Ey Allah'ın resulü ben deve yavrusunu ne yapayım (ona binilmez ki) deyince."

Resulüllah (bütün develerin bir başka devenin yavrusu olduğunu kastederek): "Yoksa deveyi bir başka şey mi doğurdu?" buyurdu.

* Hz. Enes (ra)'dan gelen bir rivayette: Resulüllah (as) kendisine "Ya Zü'l Üzüneyn" yani "ey iki kulaklı" diye hitap ederek, kedisiyle şakalaşırdı.

*Ensar'dan mizahçı bir zat vardı. (Bir gün yanındakilerle şakalaşırken) Resulüllah elindeki çubuğu şaka yollu böğrüne dürttü. Bunun üzerine adam: "Ya Resulellah canımı acıttın, kısas istiyorum" dedi. Resulüllah bunun üzerine: "Haydi kısasını yap" buyurdu. Adam: "Sizin üzerinizde gömlek var, oysa benim üzerimde gömlek yoktu. Gömleğinizi çıkarın" dedi. Bunun üzerine Hz. Peygamber gömleğini çıkarıp böğrünü açtı. Adam Resulüllah (as)'ı kucaklayıp böğrünü öpmeye başladı ve: "Ben bunu arzu etmiştim ey Allah'ın resulü" dedi.

Bu misalleri çoğalmak mümkün. Alemlere rahmet olarak gönderilen bir insanın, beşer nevinin en yücesi bir zatın latife/şakasında da rahmet olduğu muhakkaktır.

Veladet/doğum kandili dolayısıyla, O yüce peygamberin dünya hayatımızda; "alemlere rahmet" vasfından, ahirette de "şefaat-i uzma/en kapsamlı şefaat" vasfından doya doya yararlanmamızı dua ve niyaz ederek bütün okuyucularımın -geçikmeyle de olsa- kandilini tebrik ederim.