Sıcak çarpmasına dikkat!
sorunlarının başında sıcak çarpması geliyor. Sıcak ve nemli havada, genellikle yeterli sıvı almadan yapılan egzersiz sonrası oluşuyor ve vücudun ısı ayar sistemi
bozuluyor
Sıcakların arttığı şu günlerde karşılaşabileceğimiz en önemli sağlık sorunlarının başında sıcak çarpması geliyor. Sıcak çarptığında; yüksek ateş, tansiyon düşüklüğü, nabızda hızlanma, aşırı yorgunluk, bitkinlik, ağrılı kramplar, kalbte ritm bozukluğu, baş ağrısı, kusma - ishal, huzursuzluk, havale, bilinç bulanıklığı olabiliyor. Zamanında müdahale edilmezse ölüm riski yükseliyor.
Özellikle çocuklar, yaşlılar, kronik hastağı (kalp-damar hastalığı, hipertansiyon, ritm bozukluğu,solunum sistemi hastalığı, böbrek hastalığı, diabet ve diğer endokrin hastalıklar, karaciğer hastalığı, Alzheimer, Parkinson vs) olanlar, depresyon ve akıl hastalığı olanlar, alkolikler, yalnız yaşayanlar, muhtelif ilaç ( diüretik vs ) tedavisinde olanlar, yatağa bağlı olanlar, hamile kadınlar ve şişmanlar, sıcakta ağır fizik aktivitede bulunanlar risk altında. Risk; bireysel durum, sıcağa maruz kalma düzeyi, sıcak havaya adaptasyon yeteneğine göre değişiyor.
Güneş çarpmasında alınacak ilk tedbirler
Sıcakta veya güneşte olan birinde ateş, aşırı halsizlik, bayılma veya ciltte aşırı kuruma olduğu fark edilirse hemen serin ve hava akımı olan bir yere alınmalı, giysileri çıkarılmalı, düz yatırılmalı, bacakları yukarı kaldırılmalı ve ciltten buharlaşma sağlayacak şekilde soğutulmalı. Bu nedenle vantilatör önünde cildi ıslatılabilir, soğuk su banyosu yaptırılabilir veya koltuk altı, boyun ve kalçalarına soğuk kompres uygulanabilir. Bilinci açıksa bol su ve tuzlu ayran vermeli. Şuur bulanıklığı, havale geçirme gibi belirtiler varsa vakit geçirmeden hastaneye götürmeli. Ayrıca kas krampları serin bir yerde dinlenme ve bol sıvı almaya rağmen 1 saatten uzun sürerse yine doktora başvurmalı. Hastanın soğutulması ve yeterli sıvının verilmesi önemlidir. Ateş düşürücülerin faydası yok, hatta verilmesi sakıncalı olabilir.
Sıcaklarda nasıl beslenmeli?
* Sıcak havalarda görünmeyen sıvı kaybı ( idrar ve terleme dışı) fazladır. O nedenle kaybedilen su ve tuzu yerine koyacak tarzda bol sıvı almalı, susamayı beklemeden günde en az 2- 2.5 litre sıvı tüketmeye özen gösterilmelidir. Bu durum özellikle susama hissi azalmış yaşlılar için önemlidir. Susamak vücudun su ihtiyacının bir göstergesi değildir; idrar rengi daha güvenilir bir göstergedir. İdrarın koyu sarı renkte olması vücutta su eksikliğini gösterir. Yanınızda su şişesi taşımalı, bol miktarda tuzlu ayran tüketmelidir.
* Alkol, fazla kafein almamalı.
* Ağır ve yağlı yiyeceklerden kaçınılmalı. Sık aralıklarla ve az az, sebze ve meyveden zengin beslenmeli. Proteinden zengin gıdalar azaltılmalı.
* Dışarıda ve açıkta satılan yiyeceklerin tüketiminden kaçınmalı. Çabuk bozulma riski olan
besinler (et, yumurta, süt, balık vb.) açıkta bekletilmemeli.
Nasıl giyinmeli?
Açık renkli, pamuk ya da keten gibi kumaştan yapılmış, bol ve rahat giysiler tercih edilmeli. (Sentetik kumaştan giysiler ciltten buharlaşmaya izin vermediğinden hissedilen sıcağı artırır) Dışarı çıkarken geniş kenarlı şapka, şemsiye, uygun güneş gözlüğü kullanılmalı.