Suriye’de gerçek müttefik kim?

Suriye krizinde kritik bir aşamaya gelmiş durumdayız. 10 yıldan uzun bir süredir çatışmaların eksik olmadığı bu ülkede hâlihazırda, Türkiye, Rusya, İran ve Amerika Birleşik Devletleri (ABD) varlık gösteriyor.  

Türkiye, İdlib'de askeri kontrol noktaları bulunduruyor ve aynı zamanda Zeytin Dalı, Barış Pınarı ve Fırat Kalkanı harekâtlarıyla Suriye'nin kuzeyinde Fırat'ın doğu ve batısında bazı toprakları kontrol ediyor.

ABD'nin terör örgütü PKK'nın uzantısı PYD/YPG ile ortak yürüttüğü çalışmalar Suriye'nin kuzeyinde bir terör koridoru tehlikesini oluşturmuştu. Türkiye bunun üzerine hem Fırat'ın doğusuna hem de batısına operasyonlar düzenleyerek bu terör koridorunun kalbine bir hançer saplamış oldu. Ancak bu harekâtlara rağmen Türkiye'nin kendine tehdit saydığı planlar rafa kalktı mı sorusuna maalesef evet dememiz mümkün değil.

Suriye bağlamında Türkiye'ye yönelen en önemli tehdit, Suriye'nin kuzeyinde omurgasını PYD/YPG'nin oluşturduğu Suriye Demokratik Güçleri'yle (SDG) Irak'ın kuzeyinde İsrail ve ABD güdümünde oluşturulan Barzani yapılanmasının bir benzeri olan özerk bir yapı oluşturulmasıdır. 

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Rusya lideri Putin'le 29 Eylül'de Soçi'de gerçekleştirdiği kritik zirvede Suriye krizine adil, kalıcı ve sürdürülebilir bir çözüm konusunda uzlaşma sağlandı. 

Peki, bu nasıl mümkün olacak?

Türkiye'nin tehdit olarak gördüğü oluşumları bertaraf edecek bir çözüm Suriye'de gerçekten mümkün mü?

Böyle bir hedefe ABD ya da Rusya ile ulaşabilmek gerçekçi mi? 

Türkiye için iki tehlike

Suriye'de ülkemiz için iki önemli tehlike var. Biri PKK uzantısı PYD/YPG örgütlerinin Suriye'de alan kazanması, diğeri de DEAŞ bağlantılı radikal terör gruplarıdır.

Suriye'de asker bulunduran ABD ve Rusya hiçbir noktada uzlaşamazken PYD/YPG konusunda aynı çizgideler. 

Bu Türkiye için asla dikkatten kaçmaması gereken bir olgu.

ABD bu örgütlere Suriye krizinin baş gösterdiği 2011'den bu yana 2 milyar dolardan daha fazla parasal ve askeri destek sağladı. Türkiye'nin kırmızı kodla aradığı teröristleri ABD'li generaller baş tacı etti. 

Rusya ise PYD/YPG'nin Moskova'da ofis kurmasına olanak tanınmış durumda. Üstelik ABD, YPG'yi terör örgütleri listesine alırken Rusya YPG'yi terör örgütü olarak dahi kabul etmiş değil.

Tüm bu gerçekler şunu gösteriyor; PYD/YPG örgütlerini ABD nasıl bir maşa gibi kullanıyorsa aynı şeyi Rusya da yapabilir. 

Nihayetinde Rusya için Suriye'de önemli olan çıkarlarına halel getirmeyecek bir yönetimin bulunmasıdır. Bugün Beşar Esad olur, yarın pekala bir başkası da olabilir. Dolayısıyla Rusya ve ABD gibi devletler işine yarayan veya gelecekte yarayacak henüz son kullanım tarihi gelmemiş YPG gibi örgütleri her zaman bir kenarda tutmak isterler. 

Rusya bağlamında konuşursak Suriye yöneten Esad'a karşı gelecekte kullanılmak üzere bir denge mekanizması olması amacıyla PYD/YPG'yi kuzeyde bir şekilde kontrol altında tutmak isteyeceklerdir.

Türkiye'nin çıkarları ABD ve Rusya'yla çatışıyor

Bütün bu gerçekler bize şunu gösteriyor; Türkiye olarak biz PYD/YPG'nin planlarının bozulmasını istiyorsak, Suriye'nin kuzeyinde özerk bir yapı oluşmasın istiyorsak bu noktada ABD ile nasıl ayrışıyorsak Rusya ile de ayrışıyoruz.

Türkiye, Suriye'de oluşan tehditleri ne ABD ne de Rusya ile işbirliği yaparak veya ricacı olarak bertaraf edebilir.

Çünkü bu iki devlet de hem şimdi hem de gelecekte kendi çıkarlarına kullanabilecekleri için bir kenarda tuttukları PYD/YPG'den biz istiyoruz diye vazgeçmezler. 

Bakın bugün bile ABD, hem Türkiye'yi sıkıştırmak ve yönlendirmek için hem de orada planlarını devam ettirmek amacıyla PYD/YPG'yi kullanıyor.

Bütün bu gerçekler, Türkiye'nin PYD/YPG oluşumunun güçlenmesini Suriye'nin kuzeyinde gelecekte Irak'ın kuzeyindeki yapılanmayla birleşecek bir oluşumun inşa edilmesini engellemesinin Rusya ve ABD ile olamayacağını gösteriyor. 

Türkiye ile Suriye'nin ortak paydası var

Nasıl ki ezeli iki rakip ABD ile Rusya PYD/YPG'yi kullanma konusunda aynı paydada buluşabiliyorlarsa, Suriye'nin kuzeyini kontrol etmeyi hedefleyen PYD/YPG'yi tehdit sayan Türkiye ile Suriye hükümeti de ortak paydada buluşmaktadır. 

Bu bağlamda Türkiye'nin Suriye ile diplomatik ilişki ısrarla kurmaması aslında ABD'nin PYD/YPG ile ulaşmak istediği hedefine hizmet ettiğini görmek gerekiyor.

Yani bugün Türkiye, Suriye ile diplomatik ilişki kurmayı ne kadar ertelerse ABD'nin kuzey Suriye'de kurmak istediği özerk yapı o kadar çabuk ve o kadar güçlü bir vaziyette karşımıza çıkacak.

Bu bağlamda Türkiye, güney sınırında bir terör koridoruna engel olmak istiyorsa Suriye hükümetiyle ivedilikle diplomatik ilişki kurmalı ve yeni bir sayfa açmalı.

Türkiye bunu yapmazsa, Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın 'katlanılmaz boyutlara geldiğini' külfet artarak devam edebilir.

Ankara ile Şam birbirlerine mecbur

Türkiye'nin Suriye hükümeti ile diplomatik ilişki kurması aynı zamanda İdlib başta olmak üzere bölgedeki DEAŞ bağlantılı grupların da bertaraf edilmesine kapı açacaktır. 

Beşar Esad da ülkesinin toprak bütünlüğünün bozulmasına istemiyor ve kuzeyde kendisine kafa tutacak bir PYD/YPG yapılanmasına sonuna kadar karşı. 

Bu çok önemli ortak payda Suriye ve Türkiye'yi bir arada olmaya mecbur bıraktığı halde Suriye ile diplomatik ilişki kurmama inadı neden sürdürülüyor? 

Hâlihazırda Türkiye Taliban'la bile görüşebileceğini ifade ederken, Ortadoğu'da krallık ile yönetilen ülkelerle bile diyalog kurmaktan imtina etmezken Suriye ile neden bu kapıyı açmıyoruz? Üstelik çıkarlarımız bizi bu adımı atmamız gerektiğini gösterdiği halde…

Dolayısıyla Türkiye, terör koridoru kurulsun istemiyorsa bu inadından vazgeçmeli, Suriye'nin toprak bütünlüğü korusun istiyorsa bu inadından vazgeçmeli, Suriyeliler ülkelerine dönsün istiyorsa Türkiye bu inadından vazgeçmeli, Suriye'den gelecek yıllarda yeniden büyük göç dalgaları oluşsun istemiyorsa bu inadından vazgeçmelidir.