Türk dilinin ilk sözlüğü süper bir baskıyla yeniden okurla buluştu

VakıfBank Kültür Yayınları (VBKY), klasik kitaplık serisine eklediği, Türk dilinin bilinen ilk sözlüğü olan "Dîvânu Lugâti't-Türk", ikinci baskısı ile yeniden raflarda. Kaşgarlı Mahmud'un Türk illerini dolaşarak, doğrudan kendi derlediği dil malzemesine dayanarak kaleme aldığı bu eserde sadece dil değil; halk edebiyatından mitolojiye, yer adlarından toplumsal yapıya kadar dönemin kültürel panoraması da sunuluyor. Araplara Türkçeyi öğretmek, Türkçenin zenginliğini göstermek amacıyla yazılan ve Türkçeden Arapçaya bir sözlük şeklinde düzenlenen ve yaklaşık 8000 kelimenin yer aldığı bu sözlükte her bir kelime, anlamının daha iyi kavranabilmesi için deyimlerle, atasözleriyle ve şiir örnekleriyle açıklanmış ve bu örneklerin Arapça çevirilerine de yer veriliyor. Üstelik bu değerli kaynakta, o dönemde kullanılan tıbbi bilgiler ve tedavi yöntemlerine dair notlar da yer alıyor. Kitabın en çarpıcı bölümlerinden biri ise şüphesiz, tarihin bilinen ilk "Türk dünyası haritası". Bu harita, o çağda Türklerin yaşadığı coğrafyaları ve ilişkide oldukları toplumları gözler önüne seriyor.

VakıfBank Kültür Yayınları (VBKY) tarafından "Dîvânu Lugâti't-Türk - Türk Dilinin İlk Sözlüğü" adıyla yayımlanan bu kıymetli eser, Mustafa S. Kaçalin'in günümüz Türkçesine yaptığı çeviriyle okurlara ulaşıyor. Mehmet Ölmez'in hazırladığı kapsamlı dizin ise eserin kullanımını çok daha kolay ve pratik hale getiriyor. Türkçenin tarihine ilgi duyan herkes için bu kitap, sadece bir sözlük değil; bir kültür hazinesi. Liste fiyatı 1050 TL olan eseri "https://vbky.com.tr/kitap/divanu-lugati-t-turk" linkinden 735 liraya edinmek mümkün.

Kaşgarlı Mahmud kimdir?

Kaşgarlı Mahmud, Kaşgar şehrinin güneybatısındaki Opal köyünde 1008 yılında dünyaya gelmiştir. Eğitimine Opal'de başlamış, daha sonra gençlik yıllarında Kaşgar'da yüksek sınıftan aile çocuklarının devam ettiği Medrese-i Hamîdiyye ve Medrese-i Sâciyye'de okumuştur. Medrese yıllarında zamanının klasik ilimleri yanında Arapça ve Farsça öğrenmiştir. 1057'de babası ve aile fertlerinin saraydaki suikasta kurban gitmelerinin ardından başka ülkelerde geçen uzun gezgincilik yılları sonunda geldiği Bağdat'ta, Araplara Türkçeyi öğretmek ve Türkçenin Arapça kadar zengin bir dil olduğunu göstermek maksadıyla yazdığı, Türk dilinin ilk sözlüğü Dîvânu Lugâti't-Türk'ü tamamlayarak 1077 tarihinde halife Muktedî-Biemrillâh'ın oğlu Ebü'l-Kasım Abdullah'a takdim etmiştir. 1080'de kendi ülkesine dönüp Opal'de kurduğu Medrese-i Mahmûdiyye'de müderrislik yaptıktan sonra 97 yaşında vefat etmiştir.