Türk sinemasına göre 'ihtiyar'

Toplumun yaşlılığa bakışını çözümlemek amacıyla incelenen 4 sinema filminde yaşlıların içine kapanık, beklentisiz, zavallı, aciz ve sosyal ilişkileri zayıf kişiler olarak sunulduğu saptandı Gülhane Askeri Tıp Akademisi Geriatri Bilim Dalı'ndan Doç .Dr. Refik Mas, GATA Aile Hekimliği'nden Yrd. Doç. Dr. Eşber Özkömür, Başkent Üniversitesi Anatomi Anabilim Dalı'ndan Dr. Nüket Mas, Pamukkale Üniversitesi'nden Dr. Ahmet Özer ve Dr. Nurhan Meydan Acımış, Türk sineması ve televizyonunda sanatın sunumunun incelenmesi yoluyla yaşlılığa toplumsal bakışı çözümlemek için 4 sinema filmini incelediler. Filmlerde 65 yaş ve üzerinde olduğu öngörülen yaşlı karakterlerin anatomik, psikolojik, fonksiyonel ve sosyokültürel özelliklerinin işleyişi değerlendirildi.Ekip, Abdullah Oğuz'un yönettiği Asmalı Konak'ta Selda Alkor'un canlandırdığı "Sümbül Hanım", Zeki Ökten'in yönettiği Güle Güle filminde Yıldız Kenter'in oynadığı "Zarife", Kartal Tibet'in yönettiği Hababam Sınıfı Merhaba filminde Zeki Alasya'nın hayat verdiği "Boz Ali", Ömer Vargı ile Tolga Ziyal'in yönettiği İnşaat filminde Suna Pekuysal'ın oynadığı "Yaşlı Kadın" karakterleri inceledi.İncelenen filmlerdeki karakterlerin kendine yeten, üretken, aktif, başarılı yaşlanan gelişmiş ülke modeliyle çeliştiği belirlendi. Filmlerde yaşlıların içine kapanık, beklentisiz, kendi iç yalnızlığında, zavallı, aciz, sosyal ilişkileri zayıf, üretime katılımcılığı az ya da hiç olmayan, kendine yüklenen büyük ebeveyn rolünün gerektirdiği ağır sorumluluk altında ezilen, edilgen bir yaşlı kimliğinin öne çıkarıldığı saptandı ve bu kalıbın olağan model olarak sunulduğu vurgulandı.Uzmanlar, yaşlılık konusunda toplumda var olan klasik kalıp imajının ve kabullenmelerin "başarılı yaşlanma modeliyle" değiştirilmesi için sinemada klasik imajların yüreklendirilmesi yerine, eğitici rolün ön plana çıkarılması gerektiğini kaydettiler.Dr. Nüket Mas, araştırma için 20 filmi incelemek istediklerini ancak bu filmlerin 16'sında yaşlıların "Türk sinemasında klasik yaşlı tipine oturmuş" şekilde sakat ve hastalıklı tiplemelerle sunulduğunu söyledi.Türk toplumunun yaşlıya verdiği rol ile Türk sinemasında yaşlının sunumunun birbiriyle örtüştüğünü dile getiren Mas, "Emekli olsa da üretime katılan motif yoktu. Depresif, zavallı kimliğindeki yaşlı tiplemeleri bizi çok üzdü. Ne yazık ki Türkiye'de yaşlıya verilen rol bu" dedi.