İsrâ sûresinde Allah (cc), İsrailoğullarına iki defa fesad çıkarıp ceza göreceklerini bildirdiğini; son olarak Hz. Muhammed'e tâbi olmalarıyla tevbe kapısını açtığını buyurmaktadır. Hakikaten de, önce Buhtunnasr, sonra da Romalıların istilasıyla sürünen bu topluluk, Hz. Muhammed'e (sav) tâbi olmayarak da kendi sonlarını hazırlamışlardır. Bazı Arap kabile reisleri dahi, onların İslâm'a tâbi olacaklarından korkmuşlardı. Ne var ki onlar, önemli bir fırsatı tepmiş oldular.
Medine'de ve Hayber'de başları ezilince Yahudiler, tekrar perişan duruma düştüler ve küfürleri aşılmaz bir inada dönüştü. Zira, Allah'ın ikazına kulak tıkayıp kendilerine bildirilen akıbete kendi elleriyle düşmeleri, onları korkunç boyutta bir kin ve inada sevketti. Zilletin suçunu Allah'a yüklediler, acısını da insanlardan çıkarmak için asırlardır çalışıyorlar. Buğzları Allah'a; hasetleri ise Allah'ın ihsan ettiklerinedir.
b- Ayetler, müşriklere karşı son bir ihtar mânâsı da taşımaktadır. Artık, müşriklerin hücumlarına karşı iyilikle mukabele devri geçiyordu. Hicrete müsaade veriliyordu. Kur'ân'a inanmayan kâfirlerin akıbeti kötü olacaktı:
"Ve onlar ki ahirete inanmazlar, onlara elîm bir azap hazırladık... Biz, peygamber göndermedikçe azaba düçâr etmeyiz. Biz, bir beldeyi helâke maruz bırakmak istediğimiz zaman, oranın refah ve nimet içinde yüzenlerine emrimizi göndeririz; onlar da fıska dalarlar, azabı hak ederler. Biz de, onu altüst ederiz... Onlar, seni taciz ile az kaldı toprağından çıkaracaklardı. O takdirde, onlar da, senden sonra yerlerinde pek az bir zaman kalabilirlerdi. Senden önce gönderilen peygamberlerimiz hakkında takip ettiğimiz yol budur; bu yolumuzda hiç değişiklik göremezsin".
c- Mi'rac'da, İslâm dininin mihveri mesabesinde önemi haiz hükümler de teşri' kılınmıştır. İsrâ sûresinde beyan edilen ve insanlığın kurtuluş ve huzuru için yegane şartlar olan bu Rahmanî hükümler şunlardır:
1. Allah'a hiçbir surette şirk koşmayın.
2. Ebeveyne hürmet ve ihsan edin.
3. Akraba, yoksul ve yolda kalmışlara yardım edin.
4. İsraf etmekten ve cimrilik yapmaktan kaçının.
5. Fakirlik korkusuyla çocuklarınızı öldürmeyin.
6. Fuhuş ve zinaya yaklaşmayın.
7 . Haksız yere kimseyi öldürmeyin.
8. Yetimlerin malına yaklaşmayın.
9. Ahdinize sadık kalın.
10. Ölçü ve tartıda doğruluğa dikkat edin.
11. Bilmediğiniz şeyin ardına düşmeyin.
12. Yeryüzünde kibir ve gururla yürümeyin.
Prof. Dr. Haydar BAŞ
(Rahmeten-lil Alemin)
Medine'de ve Hayber'de başları ezilince Yahudiler, tekrar perişan duruma düştüler ve küfürleri aşılmaz bir inada dönüştü. Zira, Allah'ın ikazına kulak tıkayıp kendilerine bildirilen akıbete kendi elleriyle düşmeleri, onları korkunç boyutta bir kin ve inada sevketti. Zilletin suçunu Allah'a yüklediler, acısını da insanlardan çıkarmak için asırlardır çalışıyorlar. Buğzları Allah'a; hasetleri ise Allah'ın ihsan ettiklerinedir.
b- Ayetler, müşriklere karşı son bir ihtar mânâsı da taşımaktadır. Artık, müşriklerin hücumlarına karşı iyilikle mukabele devri geçiyordu. Hicrete müsaade veriliyordu. Kur'ân'a inanmayan kâfirlerin akıbeti kötü olacaktı:
"Ve onlar ki ahirete inanmazlar, onlara elîm bir azap hazırladık... Biz, peygamber göndermedikçe azaba düçâr etmeyiz. Biz, bir beldeyi helâke maruz bırakmak istediğimiz zaman, oranın refah ve nimet içinde yüzenlerine emrimizi göndeririz; onlar da fıska dalarlar, azabı hak ederler. Biz de, onu altüst ederiz... Onlar, seni taciz ile az kaldı toprağından çıkaracaklardı. O takdirde, onlar da, senden sonra yerlerinde pek az bir zaman kalabilirlerdi. Senden önce gönderilen peygamberlerimiz hakkında takip ettiğimiz yol budur; bu yolumuzda hiç değişiklik göremezsin".
c- Mi'rac'da, İslâm dininin mihveri mesabesinde önemi haiz hükümler de teşri' kılınmıştır. İsrâ sûresinde beyan edilen ve insanlığın kurtuluş ve huzuru için yegane şartlar olan bu Rahmanî hükümler şunlardır:
1. Allah'a hiçbir surette şirk koşmayın.
2. Ebeveyne hürmet ve ihsan edin.
3. Akraba, yoksul ve yolda kalmışlara yardım edin.
4. İsraf etmekten ve cimrilik yapmaktan kaçının.
5. Fakirlik korkusuyla çocuklarınızı öldürmeyin.
6. Fuhuş ve zinaya yaklaşmayın.
7 . Haksız yere kimseyi öldürmeyin.
8. Yetimlerin malına yaklaşmayın.
9. Ahdinize sadık kalın.
10. Ölçü ve tartıda doğruluğa dikkat edin.
11. Bilmediğiniz şeyin ardına düşmeyin.
12. Yeryüzünde kibir ve gururla yürümeyin.
Prof. Dr. Haydar BAŞ
(Rahmeten-lil Alemin)