Zikrullah’ın Farziyeti

Allah'ı zikir, namaz, oruç, hac gibi Cenâb-ı Hakk'ın emridir. Her inanana farz-ı ayındır. Zikrullah'ın farziyeti birçok ayet-i kerimede açıkça beyan edilmiştir:
 
"Öyle ise siz Beni (ibadetle) zikredin ki, Ben de sizi zikredeyim. Bana şükredin; sakın Bana nankörlük etmeyin!" (Bakara: 200) "Sabah-akşam Rabb'inin ismini zikret. Gecenin bir kısmında O'na secde et; gecenin uzun bir bölümünde de O'nu tespih et." (İnsan: 25,26)
 
"Namazı bitirince de ayakta, otururken ve yanınız üzerinde yatarken (daima) Allah'ı zikredin. Huzura kavuşunca da namazı dosdoğru kılın; çünkü namaz, mü'minler üzerine vakitleri belli bir farzdır." (Nisâ 103)
 
"Ey iman edenler! Herhangi bir topluluk ile karşılaştığınız zaman sebat edin ve Allah'ı çok zikredin ki başarıya erişesiniz." (Enfal 45) "Ey inananlar! Allah'ı çokça zikredin." (Ahzap 41), "Ve O'nu sabah-akşam tesbih edin." (Ahzap 42), "Gecenin bir bölümünde ve secdelerin ardından da O'nu tesbih et." (Kaf 40)
 
"(Hac günlerinde ticaret yaparak) Rabb'inizden gelecek bir lütfu (kazancı) aramanızda size herhangi bir günah yoktur. Arafat'tan ayrılıp akın ettiğinizde Meş'ar-i Haram'da Allah'ı zikredin ve size gösterdiği şekilde O'nu anın. Şüphesiz siz daha önce yanlışta gidenlerden idiniz." (Bakara: 198)
 
"Hac ibadetlerinizi bitirince, babalarınızı andığınız gibi, hatta ondan daha kuvvetli bir şekilde Allah'ı zikredin. İnsanlardan öyleleri var ki, 'Ey Rabb'imiz! Bize dünyada ver' derler. Böyle kimselerin ahiretten hiç nasibi yoktur." (Bakara: 200)
 
"Sayılı günlerde (eyyâm-ı teşrikte telbiye ve tekbir getirerek) Allah'ı zikredin. Kim iki gün içinde acele edip (Mina'dan Mekke'ye) dönmek isterse, ona günah yoktur. Kim geri kalırsa ona da günah yoktur. Bunlar günahtan sakınanlar içindir. Allah'tan korkun ve bilin ki, hepiniz O'nun huzurunda toplanacaksınız." (Bakara: 203)
 
Bu âyet-i kerimelerde Cenâb-ı Hakk, Zatını zikretmeyi emretmiştir. Bütün bu âyet-i kerimeler gösteriyor ki, Allah'ı zikir nâfile cinsinden bir ibadet değil; her inananın üzerine farz-ı ayındır.
 
İbadet, Cenâb-ı Hakk'ın "yapınız" dediklerini yapmak, "yapmayınız" dediklerinden kaçınmaktır. Emrettiklerini yapmanın sevabını kullar, Allah katında mutlaka bulacaktır. Nitekim Cenâb-ı Hakk şöyle buyurur:
  
"Müslüman erkekler ve Müslüman kadınlar, mü'min erkekler ve mü'mine kadınlar, taata devam eden erkekler ve taata devam eden kadınlar, doğru erkekler ve doğru kadınlar, sabreden erkekler ve sabreden kadınlar, mütevazı erkekler ve mütevazı kadınlar, sadaka veren erkekler ve sadaka veren kadınlar, oruç tutan erkekler ve oruç tutan kadınlar, ırzlarını koruyan erkekler ve (ırzlarını) koruyan kadınlar, Allah'ı çok zikreden erkekler ve çok zikreden kadınlar var ya; işte Allah, bunlar için bir mağfiret ve büyük bir mükâfat hazırlamıştır." (Ahzap 35)
 
Revâ mıdır ki, yerde ve gökteki varlıklar Cenâb-ı Hakk'ı zikrederken; insan, Allah'ın emrine ters düşsün… Bu gerçeği Cenâb-ı Hakk, âyet-i kerimelerde şöyle beyan ediyor:
 
"Göklerde ve yerde bulunan her şey Allah'ı tesbih etmektedir. O, Azîz'dir, Hakîm'dir." Hadîd 1, ayrıca Haşr: 1 ve Saf: 1)
 
 "Göklerde ve yerde olanların hepsi, mülkün sahibi, eksiklikten münezzeh, Azîz ve Hakîm olan Allah'ı tesbih eder." (Cuma: 1)
  
"Göklerde ve yerde ne varsa hepsi Allah'ı tesbih eder. Mülk O'nundur, hamd O'nadır. O her şeye kadirdir." (Tegâbûn: 1)
  
Cenâb-ı Hakk'ın "yapınız" dediklerini yapmamak, emre itaatsizliktir. Birçok ayetle farz kılınan ve bütün mahlûkatın yaptığı en büyük ibadetten yüz çevirmek ise elbette cezasız kalmayacaktır. Bu gerçeği, Cenâb-ı Hakk şöyle beyan buyurur:
 
 "Kim de Beni anmaktan yüz çevirirse, şüphesiz onun sıkıntılı bir hayatı olacak ve Biz onu, Kıyamet Günü kör olarak haşredeceğiz." (Taha 124)
 
Her ibadete bir sınır konulmuştur. Mesela farz olan namaz günde beş vakittir. Farz oruç, 12 ayda sadece bir aya mahsustur. Haccın belli bir vakti vardır. Oysa ki zikrullah için bir sınırlama konulmamıştır.
 
 Allah-u Teâlâ bize sadece zikretmeyi değil; çokça zikretmeyi, sabah-akşam ve her hâlimizde zikretmeyi emrediyor" (Prof. Dr. Haydar Baş, Dua ve Zikir eseri sh: 37)