ABD Suriye'de kısmen safdışı

YENİ MESAJ/HABER-ANALİZ

Türkiye, Rusya ve İran'ın Kazakistan'ın başkenti Astana'da imzaladığı ve Suriye'de dört 'çatışmasızlık bölgesi' kurulmasını öngören muhtıra yürürlüğe girdi. Üç ülke, muhtıradaki çerçevenin ayrıntıları üzerinde çalışmaya başlayacak.
Muhtıra kapsamında Suriye'de muhalifler ve ordu güçleri arasında çatışmaların en yoğun olduğu alanlarda 4 'çatışmasızlık bölgesi' ve bu bölgelerin sınırları boyunca 'güvenlikli bölgeler' kurulacak. Suriye'nin 4 yerinde oluşturulması öngörülen çatışmasızlık bölgelerinin çerçevesi, genel olarak şöyle belirlendi:
1) İdlib ili ve komşu illerin (Lazkiye, Hama ve Halep vilayetleri) bazı bölgeleri,
2) Humus ilinin kuzeyindeki belli bölgeler,
3) Başkent Şam'daki Doğu Guta,
4) Suriye'nin güneyinin belli bölgeleri (Deraa ve Kuneytra vilayetleri).
İki hafta içinde kurulacak Ortak Çalışma Grubu, çatışmasızlık bölgelerinin kesin sınırlarını ve sınırlar boyunca oluşturulacak güvenlikli bölgeleri belirleyecek.
Çatışmasızlık bölgelerinde, Suriye ordusu ile ateşkese katılan veya katılacak silahlı muhalif gruplar arasında, hava unsurları dahil olmak üzere her türlü silahlı saldırı durdurulacak. Muhtıraya göre, El Kaide ve DEAŞ ile mücadele çatışmasızlık bölgelerinin içinde ve dışında sürecek.
6 ay geçerli olacak
Muhtırada aşağıdaki unsurlar yer alıyor:
* Suriye rejimi ile ateşkese katılan veya katılacak silahlı muhalif gruplar arasında, hava unsurları dahil olmak üzere her türlü silahlı saldırı durdurulacak.
* Çatışmasızlık bölgelerinin sınırları boyunca çatışan taraflar arasında karşılıklı olayların ve çatışmaların engellenmesi amacıyla 'güvenlikli bölgeler' kurulacak.
* Güvenlikli bölgelerin içinde silahsız sivillerin geçişinin sağlanması, insani yardımların iletilmesi ve ekonomik faaliyetlerin devamı için 'kontrol noktaları' bulunacak. Güvenlikli bölgelerde ayrıca ateşkese riayet edilmesinin sağlanması amacıyla "gözlem noktaları" yer alacak.
* Kontrol ve gözlem noktalarının faaliyet göstermesi ve güvenlikli bölgelerin idaresi, garantör ülkelere ait birliklerce uzlaşı temelinde sağlanacak. Gerektiği hallerde garantör ülkelerin uzlaşmasıyla üçüncü taraflar konuşlandırılabilecek.
* Geçici bir önlem olduğu belirtilen çatışmasızlık bölgeleri ve güvenlikli bölgeler, ilk etapta 6 ay geçerli olacak. Garantör ülkelerin uzlaşması halinde bu süre otomatik olarak uzatılacak.
* Çatışmasızlık bölgelerinde, insani yardımların en hızlı şekilde ulaştırılması sağlanacak. Sivillerin en temel ihtiyaçlarının karşılanması ve tıbbi yardımın ulaştırılması için şartlar oluşturulacak. Su ve elektrik dağıtımı gibi temel altyapı tesislerinin tekrar işler hale gelmesi için önlemler alınacak.
* Mültecilerin ve ülke içinde yerinden olmuş kişilerin dönmesi için gerekli şartların tesisi sağlanacak.
Muhtıraya göre, garantör ülkeler, 4 Haziran'a kadar çatışmasızlık bölgeleri ile güvenlikli bölgelerin haritalarının hazırlığını tamamlamak ve silahlı muhaliflerle terörist grupları birbirinden ayrıştırmak için gerekli adımları atacak.
ABD uçakları uçamayacak
Rusya'nın Astana'daki temsilcisi Alexander Lavrentyev, güvenli bölgelerin ABD savaş uçaklarının uçuşuna kapatılacağını duyurdu. Lavrentyev, "Çatışmasızlık bölgelerinde havacılık faaliyetleri, önceden bildirilsin ya da bildirilmesin özellikle de koalisyon güçlerinin, öngörülmüyor. Koalisyon uçaklarının faaliyet gösterebileceği tek yer DEAŞ hedefleridir" dedi.
Savaş 7'nci yılına girdi
Suriye'de Mart 2011'de gösteriler başladı ve ülke aylar içinde iç savaşa sürüklendi. Halihazırda ülke dörde bölünmüş halde. Güneyden Halep'e kadar olan hat Esad'ın kontrolünde. İdlib, güneydoğu ve güney sınırındaki bazı noktalar muhaliflerin elinde bulunuyor. Kuzeyde Cerablus-Azez hattı dışında terör örgütü PKK'nın Suriye uzantısı YPG'liler var.
Ülkenin doğusu ise büyük oranda terör örgütü IŞİD'in elinde. İç savaşın yedinci yılına girdiği ülkede bugüne kadar yüz binlerce insan yaşamını yitirdi, milyonlarca Suriyeli de evlerini terk etmek zorunda kaldı. Başta Türkiye olmak üzere birçok ülkede milyonlarca Suriyeli sığınmacı bulunuyor.