Afganistan'dan tahliye krize dönüştü

Taliban'ın Afganistan'da kontrolü tamamen ele geçirmesi sonrasında 31 Ağustos'a kadar ülkeden güçlerini çekeceğini açıklayan ABD ve müttefikleri için süre azalıyor. Dünya medyasında Taliban'ın kontrolü altındaki Afganistan'dan tahliyeler için önceden ilan edilen 31 Ağustos tarihinin uzatılması yönündeki çağrılara Taliban'dan gelen karşılık, net bir 'hayır' oldu. Taliban Sözcüsü Suheyl Şahin, ABD'nin daha önce ilan ettiği son çekilme tarihi olan 31 Ağustos'un kendileri için "kırmızı çizgi" olduğunu ve bu tarihi uzatmanın, varılan anlaşmanın ihlali ve işgalin devam etmesi anlamına geleceğini söylemişti.

Tam tahliye çok zor

Taliban'ın çekilme tarihinde hiçbir uzatma olmayacağını açıklamasının ardından sadece başkent Kabil'de bulunan Hamid Karzai Uluslararası Havaalanı'nda az sayıda asker bulunduran ABD ve NATO üyesi ülkeler, Afganistan'da bulundukları 20 yıl boyunca kendileri için çalışan Afganları ülkeden çıkarmak için gayret ediyor. Ancak Taliban'ın verdiği süre içerisinde ABD ve diğer müttefik ülkeler için çalışan Afganların ülkeden tamamen çıkarılmasının pek mümkün olmayacak gibi görünüyor. ABD için çalışan Afganların sayısının aileleriyle birlikte yaklaşık 60 bin olduğu ifade ediliyor. Hâlihazırda ABD'nin yaklaşık 40 bin Afgan'ı tahliye ettiği ifade ediliyor. Ay sonuna kadar tahliyeler bu hızla devam etse bile ABD'nin çıkarmayı planladığı tüm Afganları ülkeden tahliye etmesi pek mümkün görünmüyor. Ancak ülkeden ayrılmak isteyen çok sayıda kişi Kabil Havalimanı ve civarında tahliye edilmeyi bekliyor. Afganistan'dan tahliye edilecek Afganlar bunlarla da sınırlı değil. Başta İngiltere olmak üzere NATO üyesi diğer ülkeler için çalışmış olan Afganların da tahliyesi devam ediyor. Ancak bunların da çoğu tahliye edilemeyecek. Bu durum Afganistan'dan tahliye operasyonunun tam bir krize dönüşmüş olduğunu gösteriyor.

G7 liderleri buluştu

G7 ülkelerinin devlet ve hükümet başkanları video-konferans üzerinden Afganistan gündemiyle bugün toplandı. Zirvede liderler, ABD Başkanı Joe Biden'dan Amerikan askerlerinin 31 Ağustos'ta Afganistan'da sona erecek olan görev süresinin tahliyeler nedeniyle uzatılmasını istediği bildirildi. İngiltere, Fransa ve Almanya ise tahliyelerin 31 Ağustos sonrasında devam edeceğine dair işaret verdi. Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas tahliyelerin sivil operasyonlar şeklinde sürdürülmesi konusunda koalisyon güçleri ve Taliban'la görüşmeler yapılmakta olduğunu söyledi. Maas, ABD askerlerinin tamamen çekileceği 31 Ağustos sonrasında da Kabil Havalimanı'nın sivil amaçlarla açık kalması ve tahliyelerin sürdürülmesi için ABD ve Türkiye ile görüştüklerini açıkladı. İngiltere ise ABD askerleri olmadan Kabil Havalimanı'nda yabancı askerlerin varlığının devam edemeyeceğini söyledi.

Taliban'la ilk yüz yüze görüşme

ABD Başkanı Joe Biden kısa süre önce Taliban ile doğrudan görüşmelerden yana olmadığını söylemişti. Doğrudan olmasa bile ABD'nin çeşitli kanalları aracılığıyla Taliban ile günlük görüşmeler yaptığını biliniyor. Bu kapsamda Washington Post gazetesi ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) Direktörü William Burns'ün, 23 Ağustos'ta Afganistan'ın başkenti Kabil'de Taliban'ın önde gelen liderlerinden Molla Abdulgani Birader ile gizli bir görüşme yaptığı haberini sayfalarına taşıdı. Bunun, Kabil'in kontrolünü ele almasından sonra Taliban ile Biden yönetimi arasındaki ilk üst düzey yüz yüze görüşme olduğuna dikkati çeken gazete, Burns ile Birader'in, görüşmede yabancı güçlerin Afganistan'dan geri çekilmesi için belirlenen son tarih 31 Ağustos konusunu ele almış olabileceği iddiasında bulundu. Taliban'ın 4 kurucusundan biri olan Molla Abdulgani Birader, Taliban lideri Molla Hebbetullah Ahundze'nin yardımcılığı görevini sürdürmesinin yanı sıra grubun siyasi işlerinden sorumlu en üst düzey yöneticisi konumunda. Pakistan'ın güneyindeki Karaçi kentinde 2010'da güvenlik güçlerince yakalanan Birader, ABD ile sürdürülen barış görüşmelerine katkısı olacağı düşüncesiyle eski ABD Başkanı Trump'ın talebi doğrultusunda, 2018'de serbest bırakılmıştı.