Allah'a vuslat yolunda zikrullah-II

(dünden devam...)
Mü'minin vuslatı ve zikrullah konusunu Prof. Dr. Haydar Baş'ın 'Dua ve Zikir' isimli eserinden aktarmaya devam ediyoruz: 
Tasavvuf, insanın gönül yoluyla Allah'a gitmesidir. Buna "seyr ü sülûk" da denir. Seyr, daha evvel bu yolları geçmiş kâmil bir insanın tavassutu ile yapılır. Bir nehri bile vasıtasız geçemeyen insanın, Allah'a vasıtasız ulaşacağını düşünmek muhâldir. Peygamber Efendimiz (s.a.a.) bile Cebrail'e uyarak bunu nefsinde yaşamıştır. Kur'ân-ı Kerim'de Hz. Mûsâ'nın, Hızır ile olan dostluğu bu nükteyi ifade etmektedir. Yine Kur'ân'da, "Vesileye sarılınız" buyuruluyor. İşte bu vesile odur.
Tasavvufta kulun amacı Allah'a vuslat etmektir. Vuslat, mücerret mânâsıyla Allah'a kavuşmak demektir. Allah'a kulluk gerçek mânâsıyla yaşanınca kurbiyet elde edilir. Allah'a vâsıl olunur. Bu hâli kul gayretle, Allah'a vâsıl olmasında önündeki engellerle mücahade ederek elde eder. Cenâb-ı Hakk Kur'ân-ı Kerim'de; "Ama Bizim uğrumuzda mücahade edenleri elbette kendi yollarımıza eriştireceğiz. Hiç şüphe yok ki Allah iyi davrananlarla beraberdir" (Ankebût: 29/69) buyuruyor. Başka bir âyet-i kerimede de bu mücahadenin nasıl olması gerektiği konusunda yol gösteriyor: "Ve sana yakîn (ölüm) gelinceye kadar Rabb'ine ibâdet et!" (Hicr: 15/99).
Kulluk gerçek mânâsıyla yaşanınca, kul ibâdetlerle Allah'a yaklaşır. O'na yaklaşma gayreti içinde olan kuluna ise Cenâb-ı Hak koşarak gelir. Nitekim bir kudsi hadiste şöyle buyuruluyor: "Peygamber Efendimiz (s.a.a.) buyuruyor ki: Allah buyurdu: Kul, Bana bir karış yaklaşırsa, Ben ona bir arşın yaklaşırım; Bana bir arşın yaklaşırsa, Ben ona bir kulaç yaklaşırım; kul Bana yürüyerek gelirse, Ben ona koşarak gelirim." (Nevevî, Riyâzü's-Sâlihîn, Buharî'den).
Vuslat, insanın dünyadayken kendi seçimiyle Allah'a yönelerek O'na yaklaşıp, O'nun rızasına erişmesidir. Bu hâle mücadele ve mücahade ile nefis terbiyesi ve tezkiyesi yolu ile erişilir. Böylece yakîn hâli elde edilir. Mutmainlik makamına erişir, saadete erer. Cenâb-ı Hakk'ın; "Ey huzura kavuşmuş insan! Sen O'ndan hoşnut, O da senden hoşnut olarak Rabb'ine dön. (Seçkin) kullarım arasına katıl ve Cennetime gir!" (Fecr: 89/27-30) hitabına erişir.
Yaradılışından dolayı bütün mahlûkat, seyr hâlinde kendini yaratana koşar. Bu koşuşun adı aslında zikirdir. Nitekim bir âyet-i kerimede; "Her biri bir yörüngede yüzerler" (Yâsin: 36/40) buyurulurken başka bir ayette de; "Göklerde ve yerde bulunan her şey Allah'ı tesbih etmektedir. O, Azîz'dir, Hakîm'dir" (Hadîd: 57/1, ayrıca Haşr: 59/1 ve Saf: 61/1) diye buyurulmaktadır.
Özetleyecek olursak; varlık âlemi, varlığının gereği olarak kendini yaratanı tesbih eder. Hatta eşyanın dilinden anlayan ârifler, onların lisân-ı hâl ile Allah'ı zikrettiğini ifade buyururlar. Yaratılış gayesi Allah'ı tanımak ve bilmek olan insanın zikrinin daha kâmil anlamda olması zaruridir. İnsanın varlık âlemine gelişindeki maksat Allah'ı bilmektir. Bizim literatürümüzde münevver; Allah'ı bilen, aydın insan demektir. Bir başka anlamda, geldiği Rabb'ine kalp yoluyla gidip, O'nun tecellilerini gönlünde seyreden insan, nura, yani aydınlığa kavuşmuş demektir. Onun için münevver, İslam'ı yaşayan ve gönlünde Hakk'ı bulandır. Vuslatın mânâsını ve vuslat ile zikrin ilgisini anlayabilmek için dört önemli kavramı tahlil etmek gerekir ki, bunlar Hakk'a vuslatın nirengi noktalarıdır. Bunlar; mârifet, muhabbet, rızâ ve yakîndir. (Prof. Dr. Haydar Baş/Dua ve Zikir).