ANALİZ - İhracat düştü, ithalat patladı

 

RECEP BAHAR / ANALİZ HABER

 

Türkiye'de her kesimi farklı derecelerde etkileyen pandemi şartları ağırlaşarak devam ederken, her nedense ithalat bundan etkilenmiyor. İthalatı ne yüksek dolar kuru geriletiyor, ne de koronavirüs salgını... Zaman zaman otomobilde ve ayakkabıda olduğu gibi ithalata getirilen ek vergiler de işe yaramıyor! Türkiye resmen bir ithalat çıkmazına girmiş durumda. Tarımdan enerjiye, sanayiden kimi temel tüketim mamüllerine kritik ürünlerde ithalata bağımlıyız. Durum bu olunca, Türkiye'nin ithalatı sürekli artıyor, ihracatı ise bu artışa ayak uyduramıyor. 

 

Altın ithalatından bıkmadık!

 

Ticaret Bakanlığı'nın açıkladığı Kasım ayı ithalat ve ihracat verilerine göre, geçen ay ihracat Kasım 2019'a göre yüzde 0.95 azalarak 16 milyar 88 milyon dolara geriledi, buna karşılık ithalat, yüzde 16.07 artarak 21 milyar 158 milyon dolara yükseldi. Geçen ay ihracatın ithalatı karşılama oranı yüzde 76.0 oldu. Altın hariç ihracatın ithalatı karşılama oranı ise yüzde 86.3 seviyesine yükseldi. Ocak-Kasım dönemine bakıldığında ise bu oran yüzde 85.7 düzeyine ulaştı. Türkiye sanki çok gerekliymiş gibi geçen ay 2 milyar 171 milyon dolarlık altın ithal etti. Bu yıl Ocak-Kasım döneminde yapılan altın ithalatı ise 17 milyar 164 milyon doları aştı! Neredeyse ithalatın yüzde 10'u altın!

 

İthalat hız kesmiyor

 

Öte yandan bu yıl Ocak-Kasım döneminde toplam ithalat geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3.55 artarak, 197 milyar 47 milyon dolara yükseldi. Buna karşılık ihracat yüzde 8.1 azalarak, 151 milyar 704 milyon dolara indi. İhracatın ithalatı karşılama oranı geçen yıl 11 aylık dönemde yüzde 86.9 iken, bu yıl yüzde 77'ye geriledi. Türkiye bu yıl 11 aylık dönemde 45.3 milyar dolar dış ticaret açığı verdi. Durum bu olunca, net döviz rezervleri 'eksi'ye düştü! İthalata asıla asıla, ülke uçuruma sürükleniyor. 

İhracatta ilk 5 ülke Almanya, İngiltere, Irak, ABD ve İtalya olarak sıralandı. Bu ülkelerin tamamına yapılan ihracat, geçen yılın aynı dönemine göre düşüş gösterdi. İthalatta ise bu yıl 11 aylık dönemde ilk 5 sıra Çin, Almanya, Rusya, İtalya ve İsviçre olarak sıralandı. İsviçre, altın tutkumuz sebebiyle ilk defa Türkiye'nin ithalatında ilk 5'te yer aldı. Bu yılın 11 aylık döneminde İsviçre'den ithalat, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 130.2 artış gösterdi. Çin'den ithalat da 11 ayda yüzde 18.98 artarak, 20.5 milyar doları aştı. Keza araba sevdamız nedeniyle Almanya'dan ithalat da yüzde 12 artışla 19.3 milyar doları geçti. Rusya'dan ithalat ise enerji fiyatlarında yaşanan düşüşün etkisiyle yüzde 23.4 gerilemeyle 15.9 milyar dolara indi. Oysa Rusya, geçen yıl Türkiye'nin en çok ithalat yaptığı ülkeydi. 

 

 

İhracatın lider sektörü otomotiv

 

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı İsmail Gülle, Kasım ayı ihracat rakamlarına ilişkin yaptığı açıklamada, "Küresel talep daralmasına rağmen ihracattaki başarımız sürüyor. Üçüncü çeyrekte ihracatını arttıran 4 ülkeden biriyiz. Kasım ayında ihracatımız, pandeminin ikinci dalgasında yaşanan ağır kısıtlamalara rağmen 16 milyar doları aştı" dedi. Yılın 11 aylık döneminde Covid-19 ürünleri ihracatının 780 milyon dolara ulaştığını kaydeden Gülle, şunları söyledi: "Yeni Ekonomi Programı 2020 ihracat hedefimiz olan 165.9 milyar dolara emin adımlarla yürümeye devam ediyoruz. Yaş meyve sebze sektörü, 372 milyon dolarla tarihinin en yüksek aylık ihracatını gerçekleştirdi. Sektörel anlamda 2 milyar 698 milyon dolarlık ihracat gerçekleştiren otomotiv sektörümüz, liderliğini korurken, 1 milyar 638 milyon dolara ulaşan kimyevi maddeler sektörümüz ikinci, 1 milyar 523 milyon dolara ulaşan hazır giyim sektörümüz ise üçüncü oldu. Mücevher sektörünün, Irak'a ihracatı yüzde 270 artış gösterdi."