Ankara-Moskova hattı bozuldu

YENİ
MESAJ - İSTANBUL

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in
14-15 Ekim tarihlerinde Ankara’ya yapacağı ziyareti son anda ertelemesi, hemen
sonrasında Türkiye’nin Moskova’dan kalkan bir Suriye yolcu uçağını zorla
indirmesi ardında pek çok cevapsız soru bıraktı.

Kremlin sözcüsü Dmitriy Peskov,
Moskova’da yayımlanan Vedomosti gazetesine yaptığı açıklamada, ziyaretin
Putin’in yoğun gündemi nedeniyle ertelendiğini ve mutlaka yapılacağını
bildirdi. Üst düzey bir Türk diplomat ise, ertelemenin tümüyle bürokratik
nedenlerden kaynaklandığını söyledi. Putin’in Ankara ziyareti sırasında
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’la iki ülke arasında yeni bir mekanizma olan Üst
Düzey İşbirliği Konseyi (ÜDİK) toplantısına başkanlık etmesi, ayrıca Rus
Sberbank’ın Denizbank’ı satın almasıyla ilgili nihai anlaşmanın törenine
katılması bekleniyordu. Önceki gün ziyaretin 3 Aralık'ta yapılacağı Kremlin
tarafından da açıklandı.

Taban
tabana zıt görüşler

Son dakikada yapılan bu erteleme ister
istemez son dönemde iki ülke arasında çok ciddi bir görüş ayrılığına yol açan
Suriye meselesini ve bu çerçevede ortaya yeni sorunların çıkıp çıkmadığı
sorusunu gündeme getirdi. Suriye’de çatışmaların başlamasından bu yana geçen 20
ayda Ankara ile Moskova taban tabana zıt pozisyonları savunuyor ve bu durum
koparma noktasına gelmese de ilişkileri gölgeliyor. Moskova’dan kalkan Suriye
Havayollarına ait bir Suriye yolcu uçağının Ankara'da silah taşıdığı
gerekçesiyle inişe zorlanması Moskova'da hoşnutsuzlukla karşılandı.

Uçakta
silah yoktu

Rusya’nın Ortadoğu uzmanlarından Said
Gafurov, Moskova’da yayımlanan Kommersant gazetesine yaptığı açıklamada,
Türkiye’nin Suriye uçağını indirmesinin 'iç politikaya yönelik bir girişim'
olabileceğini savundu ve “Türk hükümeti Suriye’de zafer kazanacağı küçük bir
savaş çıkarmak istiyor ama ordu buna karşı çıkıyor” görüşünü savundu. Oysa Salı
ve Çarşamba günleri Suriye sınırında birlikleri teftiş eden Genelkurmay Başkanı
Orgeneral Necdet Özel, Suriye karşıtı verdiği sert içerikli mesajlarıyla dikkat
çekmişti. Rusya’nın silah ihracatından sorumlu kuruluşun bir yetkilisi aynı
gazeteye, “Uçakta silah yoktu. Suriye’ye silah göndermek istesek herhalde bunu
sivil bir uçakla yapmazdık. Kaldı ki, Rusya ile Suriye arasındaki askeri -
teknik işbirliği kesilmiş değil” dedi. Bazı Türk gazeteciler ise sosyal
medyada, Türkiye’nin Suriye’ye karşı saldırıya hazırlandığını, Putin’in
ziyaretini bu nedenle ertelediğini ileri sürdü. Putin’in Ankara ziyaretinin
ertelenmesi ve hemen saatler sonra Moskova’dan kalkan uçağın indirilmesi
Türkiye-Rusya hattında işlerin yolunda gitmediği yorumlarına yol açıyor. İki
ülke arasında bilinen görüş ayrılığına karşın geçen hafta Akçakale’ye top
mermisi düşmesinden sonra Birleşmiş Millet Güvenlik Konseyi’nde Rusya’nın
Suriye’yi kınayan bir kararı ilk kez veto etmemesi Putin’in ziyareti öncesi
Ankara’ya yönelik bir “jest” olarak değerlendirilmişti.

Ertelemenin
gerçek nedeni Suriye

Ziyaretin ertelenmesinin gerçek nedenini
araştıran Vedomosti gazetesi Kremlin’deki kaynaklardan kararın perde arkasında
tahmin edildiği gibi Suriye konusunun yattığını doğrulattı. Kremlin’den üst
düzey bir yetkili, Türkiye ile Suriye arasındaki gerilimin arttığı bir dönemde
Putin’in ziyaretinin iki tarafta da farklı yorumlara yol açabileceğini, bu
nedenle ertelendiğini söyledi. Pek çok nedenle Suriye yönetimini destekleyen
Rusya, farklı alanlarda işbirliği yaptığı Türkiye’yi de şimdilik karşısına
almak istemiyor. Suriye Moskova için büyük stratejik önem taşısa da, 2015 yılı
için Türkiye ile 100 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefi koyan Rusya, şimdilik
ipleri geren taraf olmuyor.

Putin’in
3 Aralık'ta geliyor

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 3
Aralık'ta Türkiye'ye gelecek. Yeni ziyaret tarihini Kremlin de doğruladı.
Putin'in Basın Sözcüsü Dmitri Peskov, Türkiye ve Rusya Federasyonu arasında
2010 yılında kurulan Üst Düzey İşbirliği Konseyi'nin (ÜDİK) üçüncü
toplantısının, 3 Aralık'ta İstanbul'da yapılacağını belirtti. Peskov bu
çerçevede Putin'in o tarihte Türkiye'yi ziyaret edebileceğini ifade etti.
Peskov, "Ziyaretle ilgili nihai süre konusunda diplomatik kanallar yoluyla
mutabakat sağlanacak" şeklinde konuştu. Putin'in, Türkiye'ye ziyareti 14
Ekim'de planlamıştı. Daha sonra ertelenen ziyaretin tarihi 3 Aralık olarak açıklandı.