Atatürk ve Cumhuriyet

Cumhuriyet Bayramı bugün öğleden itibaren başlıyor. Ve yarın 29 Ekim… Cumhuriyetimiz 98 yaşında olacak.

Cumhuriyet sadece bir rejim değil, büyük bir devrimdir. Tek adam rejimine karşı en etkili kocaman bir itirazdır.

Mustafa Kemal Atatürk'te Cumhuriyet ve devrim düşüncesi bir gecede oluşmadı. Emperyalist Batı'nın dayattığı Sevr'i reddederek, onlara Lozan'ı kabul ettirdi ve ulusal ve çağdaş bir devlet kurdu. Adına "Cumhuriyet" dedi. Bu tarihi dönemeci ve başardığı bu devrimi 9 Mart 1935'te şöyle özetliyor: "Uçurum kenarında yıkık bir ülke, türlü düşmanlarla kanlı boğuşmalar, ondan sonra içeride ve dışarıda saygı ile tanınan yeni vatan, yeni sosyete, yeni devlet ve bunları başarmak için aralıksız devrimler. İşte Türk genel devriminin en kısa tarifi."

Atatürk'ün dışındaki hemen herkes, gücü tamamen tükenmiş Osmanlı devletinin dünya devleri ile yeniden savaşa girmesini macera sayıyordu. Anadolu, Osmanlı'nın son günlerini yaşıyordu. Hatta Sevr'de "Hasta Adam"ın kefeni bile hazırlanmıştı. Ne var ki, sultan ve halifenin iktidarı, Cumhuriyete dönüşecek ve büyük bir Aydınlanma Devrimi'ne ulaşacaktı. 

Atatürk, mücadeleye başlamadan önce bir karar almıştı; o da, milli egemenliğe dayanan, kayıtsız şartsız bağımsız yeni bir Türk devleti kurmak. İşte, daha İstanbul'dan çıkmadan önce düşündüğü ve Samsun'da Anadolu topraklarına ayak basar basmaz uygulanmasına başlanan karar, bu karar olmuştur.

Karar verirken amacını, "Yaptığımız ve yapmakta olduğumuz  devrimlerin amacı, Türkiye Cumhuriyeti halkını bütünüyle çağdaş ve bütün anlam ve biçimiyle uygar bir toplum durumuna getirmektir. Devrimimizin temel ilkesi budur" sözleriyle ifade ediyordu. Tarih ve yurt bilinciyle aldığı sorumluluğun yükünü yalnızca kendisi taşıdı. Karizması sabır ve zekâ ile ikna gücünden beslenen Atatürk, Cumhuriyete olan inancını yurdun çeşitli yörelerinde halkla olan konuşmalarında hep dile getirdi. Gerçekleştirdiği Devrimi "Az zamanda çok ve büyük işler yaptık. Bu işlerin en büyüğü, temeli Türk kahramanlığı ve yüksek Türk kültürü olan Türkiye Cumhuriyetidir" sözleriyle vurguluyor ve "Türk milletinin tabiat ve şiarına en uygun idare Cumhuriyet idaresidir" diyordu.

Cumhuriyet tarihini seçerken bile, dünyaya ve Türk ulusuna bir deha örneği göstermiştir;

Mütareke 30 Ekim 1918'de imzalanmıştı. Türk vatanı parçalanmış, istilaya uğramıştı. 30 Ekim 1918'den, İzmir'e girdiğimiz tarih olan 9 Eylül 1922'ye kadar dört yıl geçmişti. 29 Ekim 1923'te Cumhuriyet ilan edildi. İşte beş yıla sığdırılan bu büyük devrim, Türk milletinin yaşadığı koşullara duçar olmuş hiçbir milletin tarihinde yoktur. Mütareke koşullarına olan şiddetli itirazını ve o günkü azabını çok iyi bilen Fahrettin Altay'a Çankaya'da Atatürk şöyle der: "Sen benim 30 Ekim 1918 sonrası günlerdeki çektiğim azabı bilirsin. Yanımdaydın. Mondros 30 Ekim'dir. Cumhuriyet 29 Ekim. İşte bu da bir milletin, mazlum bir milletin ahıdır. Sanırım ki o zamanki devletler bunu anlamışlardır." Bir an elini masanın üzerine vurarak: "Deyiniz ki bu, tarihten silinmek istenilen bir milletin öcüdür…"

Büyük Türk Milleti ve Türk gençliği onun en değerli emaneti olan Türkiye Cumhuriyeti'ni daima koruyacak ve onun eserlerini ebediyete kadar yaşatacaktır.

Nice 29 Ekim'lere…