logo
25 TEMMUZ 2025

Sosyal devlet için

11.01.2024 00:00:00

Sosyal devlet niteliğini kaybetmekte olan bir devlette, yerel yönetimler yoluyla sosyal politikalar sağlanması yönündeki talepler önemlidir; fakat gerçekleştirilebilmesi için güçlü bir iradenin ortaya koyulması ve bunun için çok mücadele edilmesi gerekecektir.

Yerel yönetim geleneğimizin kökenlerine ve gelişimine baktığımızda aşağıdan gelen demokrasi taleplerinin devlet aygıtının merkezi tarafından duyulduğunu söylemek pek mümkün değildir. Merkezi yönetimin yerel seçimleri, kendi politikalarını oylattığı ve bir nevi güven oylaması niteliğinde gördüğü seçim yarışları olarak tarif etmek sanırım yanlış olmayacaktır.

Kronolojik olarak, Osmanlı Devleti döneminde, Tanzimat'a kadar bir yerel yönetim geleneğinden bahsetmek mümkün değildir. Tanzimat'la birlikte, yerel düzeyde vergi toplamaya yönelik muhassıllık meclislerinin oluşturulması, mali merkezileşmenin sağlanması yönünden ilk adım olarak kabul edilebilir. Dağılmaktan endişe eden devletin ilk adımı devlet hazinesinin taşradaki faaliyetlerini kontrol etmek olacaktır. İdari örgütlenme alanında yapılan düzenlemeler, halkı meşrutiyet yönetiminde ehil kılma anlamından çok, devletin devamlılığını sağlamaya yönelik çıkış formüllerini ifade etmektedir. Fakat yine de önce parlamento, ardından parlamenter sisteme gidişte bu kurullardaki temsil pratiklerinin önemli katkısı olduğu kabul edilir.

Merkezi yönetimin bekasını koruma hedefi, Türkiye Cumhuriyeti devlet yapısına da işlemiştir. Kurtuluş aşamasında, özellikle 1. Meclis döneminde yaşanan tartışmalardan çıkan sonuç şudur: Vilayet ve nahiye şuralarına 1921 Anayasası'yla özerklik tanınarak Osmanlı geleneğinden bir kopuş hedeflenmişse de, sonuç, yine merkezi devlet lehine gerçekleşecektir. Özellikle komün idaresi kurulmasına yönelik yasa yapma girişimleri, halkı söz sahibi kılmak konusunda Meclis'te bir iradenin varlığını ortaya koysa da hayata geçirilemeyen bir proje olarak tarih sahnesinde yerini alacaktır.

Yerel yönetimlerin kuruluş ve örgütlenme ilkelerinin bugünkü anlamda anayasal niteliğe kavuşması ise 1961 ve 1982 Anayasaları ile mümkün olmuştur. Buna göre, merkezi ve yerinden yönetim esasları üzerine kurulu bir idari örgütlenme benimsenmiş: merkezin idari vesayet denetimi altında, seçimle organları oluşturulan yerel yönetimlerin, mahalli müşterek ihtiyaçları karşılamak üzere faaliyet gösterecekleri anayasal güvenceye bağlanmıştır. Yerel yönetimlerin özerk karar alması, uygulamada hem mali kaynakların yetersizliği, hem de merkezi politikalarla eşgüdüm içinde bulunma zorunluluğu nedeniyle tam olarak hayata geçirilememiştir.

Son söz yerine; önümüzdeki yerel seçimlerde kamusal alanları koruyan, sosyal belediyecilik anlayışıyla hareket eden, katılımcı, erişilebilir, hesap sorulabilir bir yönetimi oylamalıyız.

Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
Yorumlarınızı paylaşın

--
 
Prof. Dr. Ali Ünal Emiroğlu / diğer yazıları
Cumhurbaşkanı imzasıyla yeni atama ve görevden almalar
Resmi Gazete'de yayımlandı
Katil Netanyahu'nın gözü Suriye'de
'Silahsızlandıracağız'
Kredi faizlerinde değişiklik
Tüm oranlarda 25 baz puan indirim
Atatürk’ün hazırlattığı hutbeler
Allah’ın ve Peygamberin, hayat verecek emirleri
Arda Turan'dan Beşiktaş karşısında farklı galibiyet
Dolmabahçe'de hayal kırıklığı
Soykrım tam gaz sürüyor
59 bin 587 Gazzeli katledildi
Sanayici perişan durumda
15 yılda kazanılan 2 yılda kaybedildi
"İndirim daha hızlı ve yüksek oranda yapılmalı"
İhracatçılar Merkez'in faiz indirimini yetersiz buldu
'Gazze'nin tamamını Yahudileştireceğiz'
İsrailli bakandan küstah açıklama
Faiz kararı açıklandı
300 baz puanlık indirim geldi
Her gün 7 saat zorunlu kesinti
İzmir Çeşme'de su sıkıntısı
ÖTV artışı yürürlükte
Araba almak artık daha zor
Karabük'teki orman yangınları devam ediyor
40 ev yandı, 527 hane boşaltıldı
Ekonomi yazarı Nazlı Sarp evinde ölü bulundu
Birkaç gündür haber alınamıyordu
Trump'tan AB'ye düşük tarife şartı
Pazarını ABD işletmelerine açarsa...
Cumhurbaşkanı imzasıyla yeni atama ve görevden almalar
Resmi Gazete'de yayımlandı
Katil Netanyahu'nın gözü Suriye'de
'Silahsızlandıracağız'
123456789101112131415
Cumhurbaşkanı imzasıyla yeni atama ve görevden almalar
Resmi Gazete'de yayımlandı
Katil Netanyahu'nın gözü Suriye'de
'Silahsızlandıracağız'
Kredi faizlerinde değişiklik
Tüm oranlarda 25 baz puan indirim
Atatürk’ün hazırlattığı hutbeler
Allah’ın ve Peygamberin, hayat verecek emirleri
Arda Turan'dan Beşiktaş karşısında farklı galibiyet
Dolmabahçe'de hayal kırıklığı
Soykrım tam gaz sürüyor
59 bin 587 Gazzeli katledildi
Sanayici perişan durumda
15 yılda kazanılan 2 yılda kaybedildi
"İndirim daha hızlı ve yüksek oranda yapılmalı"
İhracatçılar Merkez'in faiz indirimini yetersiz buldu
'Gazze'nin tamamını Yahudileştireceğiz'
İsrailli bakandan küstah açıklama
Faiz kararı açıklandı
300 baz puanlık indirim geldi
Her gün 7 saat zorunlu kesinti
İzmir Çeşme'de su sıkıntısı
ÖTV artışı yürürlükte
Araba almak artık daha zor
Karabük'teki orman yangınları devam ediyor
40 ev yandı, 527 hane boşaltıldı
Ekonomi yazarı Nazlı Sarp evinde ölü bulundu
Birkaç gündür haber alınamıyordu
Trump'tan AB'ye düşük tarife şartı
Pazarını ABD işletmelerine açarsa...
Cumhurbaşkanı imzasıyla yeni atama ve görevden almalar
Resmi Gazete'de yayımlandı
Katil Netanyahu'nın gözü Suriye'de
'Silahsızlandıracağız'
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2025

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.