logo
29 MART 2024

Batı Müziği hakkında genel bilgi-III

02.03.2021 00:00:00
'Batı Müziği hakkında genel bilgi-III' seslendirme dosyası:

XIX. asrın son yıllarında büyük musıkî âlimi Lavignac musıkî terbiyesi isimli klâsik olmuş eserinde şu fikirleri öne sürüyordu: 

"2 asırdan fazla bir zamandan beri büyük dehâlar mütemadiyen (sürekli bir biçimde) birçok sesi birden çıkaran 'yeni Polyphonie'yi tekemmül (geliştirme) ettirmek için çalıştılar. Bunun için, bu maden kuyusunun tükenmeye yaklaşmış olmasında bir fevkalâde(alışılmışın üstünde olan)'lik yoktur... 

Bununla beraber, yakında, musıkî tarihinin bir çeşit dönüm noktalarından birine gelineceğe benziyor. Bu dönüm noktasında, san'at şimdiye kadar birçok asırdan beri takip ettiği yoldan daha ileriye gidemeyecektir. Fakat o noktada durmak da tabiate aykırı olduğu için, bir tekâmül(gelişme)  yapmak ve yeni sahalarda kendisine manzarası büsbütün başka yeni bir yol açmak mecburiyetinde kalacaktır... Fakat bu defa oraya girerken, evvelki seyahatlerden kalmış müstemleke(sömürge) istilâ malzemesi mevcut bulunmakla beraber, evvelki bölgelere tatbik edilmemiş ıslah ve imâr usûlü de mevcut bulunmaktadır... 

Fazla olarak, yol için lâzım olan erzak tükenmiştir ve bizi açlıkla tehdit etmektedir. Şimdi, tekrar dağın eteğine çıkmak lâzımdır; orada, bazı çiçekler arayıp toplamak ki bunlar nağmeler olacaktır ve şimdilik belki de uzun zaman için uzak olan tepesi bize, geleceğin bulutlarıyla kapalı olan başka bir meçhûl dağa tırmanmadan önce, orada, erzakımızı tazelemek lazım gelecektir. Müstakbel(gelecekteki) san'atın bizim kullandığımız makamlardan çok zengin, nâğme unsuruna daha müstaid ve buna bağlı olarak takib olunan usûlü daha basit eski... makamlara doğru bir rucû(cayma) yapması, hakikaten uzak gibi görülmez...

Aynı fikir, bestekârları, uzun zamandan beri unutulmuş ve armoninin müessir(etkili) san'atıyle süslü eski makamlara doğru çekmelidir ki, bu eski makamlar, şimdi, yenilik gibi gözükecektir. Aynı sebepten, tamamıyle nağmevi olan unsurun, son zamanlarda gerçekten çok ihmâl edilmiş olmasından dolayı, birçok asırlık hukukunu istirdâd (geri almak) etmesi de, tabî görünmektedir... Yaşayacak olan görecektir. Eğer iyi gayb'den haber veren biri olsaydım, bunun ancak iki asır sonra (yâni XXI. asrın sonlarında) olabileceğini söylerdim". 

Umumiyetle Majör makamların coşkun ve neş'eli, Minör'lerin ise sâkin ve hüzünlü olduğu söylenir. Majör dizisi(TTBTTTB) ve Minör dizisi(TBTTBTT) aralıklarından ibarettir. Minör dizisi, Majör'den elde edilir. Zirâ Majör'ün son beş aralığı, Minör'ün ilk beş aralığını teşkil eder ve Majör'ün geriye kalan iki aralığı da, Minör'ün sonuna eklenir. Yâni kısaca, Majör'ün sonundan iki not atılır ve bunlar, geriye kalan dizinin başına getirilerek Minör elde edilir. 

Batı musıkîsinin 24 makâmı, Majör dizileri do perdesinden başlayanından elde edilir. Bu şekilde Minör de lâ' dan başlamış olur; diğer makamlar, bu ikisinin muhtelif perdelere nakledilmiş şed (örnek: Rast makamının şeddi: Rast makamının Dügâh(lâ) perdesine göçürülmesinden Nişâburek Makamı elde edilir)'lerinden ibarettir. Do Majör ile Lâ Minör ana makamları, hiçbir arıza almazlar. İşte bütün bu tafsilâttan anlaşılacağı üzere, Do Majör ile Lâ Minör, tempérament hariç, Türk Musıkîsi'ndeki çargâh ve bûselik makamlarından farksızdır.

Bir tam aralığın kıymeti 9 koma olduğu ve yarım ses 4,5 değil 5 koma bulunduğu için, Batı Musıkî'sinin temperament sisteminde aksaklıklar hâsıl olur. Bu sûretle vücuda gelen bir sekizlinin 12 perdesinin her birinden başlamak üzere 12 Majör ve 12 Minör makam mevcuttur. Tam sesli aralıklardaki diyez ve bemoller için ayrı, ayrı iki makam yoktur; ya biri, ya öteki kullanılır. Çünkü bu suretle bazı makamlar daha elde edilmeye çalışılsa -biraz aşağıda görülecek olan- diyez ve bemol sistemi bozulur; çifte bemol ve çifte diyez kullanmak gibi mahsurlar görülür.

Mesela nazari olarak fa bemol majör yapmak istesek, donanıma şu ârızaları koymak icab edecektir: si çifte bemol, mi bemol, l bemol, re bemol, sol bemol, do bemol, fa bemol. Kezâ nazari bir fa bemol minör de şöyledir: Si çifte bemol, mi çifte bemol, lâ çifte bemol, re çifte bemol, sol bemol, do bemol, fa bemol. Bâzı makamlar nazari olarak da elde edilemez; meselâ, lâ diyez majör yapılmak istense, diyez sırası da bozulur. 6 makamın ise, bu türlü kusurlardan ârî (temiz)oldukları halde, isimleri değişik olmak üzere(yani bemol iken diyez veya diyez iken bemol olarak) aynısı mevcuttur. Bu 6 makam, şunlardır: do bemol majör(si majör), re bemol majör(do diyez majör), sol bemol majör(fa diyez minör), sol diyez minör(la bemol minör), la diyez minör(si bemol minör), re diyez minör(mi bemol minör).  

(devam edecek…)

 
Ayhan Haksal / diğer yazıları
2 suç örgütü lideri daha İstanbul'da yakalandı
Kırmızı bültenle aranıyorlardı
Müzakereler katliama zaman kazandırmak için
Takas önerisini Netanyahu reddetti
3 büyük takım taraftarı iftarda buluştu
'Futbol sahada, dostluk her yerde'
Oy sayımı iftar saatine denk geliyor
YSK 'iftar' konusunda karar verdi
'İBB adayını çek' teklifine yanıt verdi
AKP'ye 3 şartını açıkladı
AKP'den bir seçim klasiği
Seçime 3 gün kala gaz bulundu!
İSO'dan tarihi uyarı
'Eğitimli gençlerimizi avlamak için...'
'AJet ile anlaşmamız yok'
THY'den çok garip Ajet kararı!
Almanya'nın öteki yüzü
Avrupa'nın ilk siyonist ülkesi Almanya!
CHP adayı istifa edip AKP'ye katıldı
'Erdoğan'ın emrinde olacağız'
Rezalet ötesi
Yahudi askerler aşağılıkta da zirvede!
'Sandık, hepimizin namusuna emanettir'
Erdoğan son mitingini yaptı
'Gençler BTP’ye akın ediyor'
Zeytinburnu'nda BTP coşkusu
'Para sayma' soruşturmasında Muammer Keskin'in ifadesi
'Bağış karşılığı makbuz almadım'
2 suç örgütü lideri daha İstanbul'da yakalandı
Kırmızı bültenle aranıyorlardı
Müzakereler katliama zaman kazandırmak için
Takas önerisini Netanyahu reddetti
3 büyük takım taraftarı iftarda buluştu
'Futbol sahada, dostluk her yerde'
Oy sayımı iftar saatine denk geliyor
YSK 'iftar' konusunda karar verdi
'İBB adayını çek' teklifine yanıt verdi
AKP'ye 3 şartını açıkladı
AKP'den bir seçim klasiği
Seçime 3 gün kala gaz bulundu!
İSO'dan tarihi uyarı
'Eğitimli gençlerimizi avlamak için...'
'AJet ile anlaşmamız yok'
THY'den çok garip Ajet kararı!
Almanya'nın öteki yüzü
Avrupa'nın ilk siyonist ülkesi Almanya!
CHP adayı istifa edip AKP'ye katıldı
'Erdoğan'ın emrinde olacağız'
Rezalet ötesi
Yahudi askerler aşağılıkta da zirvede!
'Sandık, hepimizin namusuna emanettir'
Erdoğan son mitingini yaptı
'Gençler BTP’ye akın ediyor'
Zeytinburnu'nda BTP coşkusu
'Para sayma' soruşturmasında Muammer Keskin'in ifadesi
'Bağış karşılığı makbuz almadım'
logo

Beşyol Mah. 502. Sok. No: 6/1
Küçükçekmece / İstanbul

Telefon: (212) 624 09 99
E-posta: internet@yenimesaj.com.tr gundogdu@yenimesaj.com.tr


WhatsApp iletişim: (542) 289 52 85


Tüm hakları Yeni Mesaj adına saklıdır: ©1996-2024

Yazılı izin alınmaksızın site içeriğinin fiziki veya elektronik ortamda kopyalanması, çoğaltılması, dağıtılması veya yeniden yayınlanması aksi belirtilmediği sürece yasal yükümlülük altına sokabilir. Daha fazla bilgi almak için telefon veya eposta ile irtibata geçilebilir. Yeni Mesaj Gazetesi'nde yer alan köşe yazıları sebebi ile ortaya çıkabilecek herhangi bir hukuksal, ekonomik, etik sorumluluk ilgili köşe yazarına ait olup Yeni Mesaj Gazetesi herhangi bir yükümlülük kabul etmez. Sözleşmesiz yazar, muhabir ve temsilcilere telif ödemesi yapılmaz.