MİT Müsteşarı Hakan Fidan'ın yargılanması istemiyle gündem oluşturan istihbarat teşkilâtı yeniden gündemde, "Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilâtı Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi" nedeniyle.Bu tasarı aynen kanunlaşırsa MİT'in bütün işlemleri koruma altına alınacak; öyle bir koruma ki, bunun yanında milletvekilliği dokunulmazlığı yaya kalır. Başka bir deyişle MİT yargı denetimi dışına çıkarılıyor yani MİT mensupları suç işlediğinde onları soruşturabilecek bir makam olmayacak.Yargı denetimi öngörülmeksizin yalnızca başbakana bağlı MİT'in hukuk dışı işlemleriyle ilgili hesabı kim görecek ya da kimden hesap sorulacak?Cezaî ehliyeti olmayacak, yargılanamayacak, bunun Türkçesi: "Alikıran baş kesen" dir. Yargıya kurulan bir tuzaktır bu. Hukuk devletinin lâğvedilmesi (yok edilmesi) dir.Teklifin genel gerekçesi Anayasa'nın 5. maddesine dayandırılmıştır; "Türkiye Cumhuriyeti'nin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğü?" İş anlaşılır gibi değil, hem bu gerekçeye sığınacaksın hem de bölücülerle ortaklaşa çözüm arayacaksın, MİT'e, 'terör örgütleriyle görüş' diyeceksin.Teklifin bütününe baktığımızda, merkezinde başbakanın olduğunu görüyoruz. Başbakanın üzerine inşâ edilen teklifin en önemli tarafı, karar verici olan başbakanın durumunun güçlendirilmiş olmasıdır. Bunun önemi şurda, başbakan alacağı kararla hukuk dışında at koşturabilecek, yargı denetiminden sıyrılabilecektir MİT zırhına bürünerek. Devletin bir boyutu olan yürütmenin başı olarak da kuvvetler ayrılığı sisteminde var olması gereken dengeyi kendi lehine kaydıracaktır.Hukuku askıya alma, yargıyı siyasallaştırma savaşı niye?Sen kibir ehli misin?Bu büyüklük,ululuk, kendini herkesten üstün görme sevdası neden?.. Neyse bunları konunun uzmanlarına bırakalım!Teklif Anayasa'ya da ters düşmektedir:Anayasa'nın 2. maddesine aykırıdır, yani hukuk devletiyle bağdaşmamaktadır. Hukuk devleti hukuka bağlı olan devlettir; hiçbir işlem ve eylem yargı denetimi dışında tutulamaz. Oysa MİT'in tüm işlem ve operasyonları yargı denetiminden kaçırılmaktadır.Anayasa'nın 6. maddesine göre, hiçbir kimse veya organ kaynağını Anayasa'dan almayan bir devlet yetkisi kullanamaz. MİT'e tanınan yetkiler Anayasa'dan değil, yasadan kaynaklanmaktadır."Anayasa'nın bağlayıcılığı ve üstünlüğü kuralı" gereğince Anayasa hükümleri yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını ve diğer kuruluş ve kişileri bağlayan temel hukuk kurallarıdır.Kanunlar Anayasa'ya aykırı olamaz. Gündemdeki teklif/tasarı anayasaya aykırıdır bu hâliyle.Teklif, temel hak ve özgürlüklerin özüne de dokunmakta, Anayasa'nın bu konudaki düzenlemelerine ters düşmektedir;Tasarının 3-b maddesinde MİT'in kurum ve kuruluşlardan -tüzel kişiliği olsun olmasın- bilgi, belge ve veri kayıtları alabileceği, bu kapsamda talepte bulunulanların, kendi mevzuatlarındaki hükümleri gerekçe göstermek suretiyle talebin yerine getirilmesinden kaçınamayacağı, hükmü yer almaktadır. Yani MİT, sorgusuz sualsiz, yasal olsun olmasın bilgi ve belgelere el koyabilecektir.Yine teklifin 3-j maddesinde MİT'in, önleyici istihbarat elde etmek ve analiz yapabilmek amacıyla kanunlardaki düzenlemelere bağlı kalmaksızın yurt dışında veya yabancılar tarafından gerçekleştirilen iletişimleri tespit edebileceği, dinleyebileceği, sinyal bilgileri değerlendirebileceği, kayda alabileceği, belirtilmiştir.Tasarıdaki şu düzenlemelerden anlaşılan duruma göre MİT, tarihimizdeki kapı kulu tayfasının günümüzdeki ayak izleridir; iktidar partisinin emir eridir.
Prof. Dr. Ali Ünal Emiroğlu / diğer yazıları
- Terör / 01.02.2024
- Yerel yönetim / 25.01.2024
- Muhalefet / milli irade / 22.01.2024
- Anayasa Mahkemesi yoksa… / 18.01.2024
- Soykırım davası / 15.01.2024
- Sosyal devlet için / 11.01.2024
- Hukuk devletine başkaldırı / 25.12.2023
- Güç dengesi / 21.12.2023
- Yerel seçime giderken / 14.12.2023
- İnsanlığın anayasası / 11.12.2023
- Yerel yönetim / 25.01.2024
- Muhalefet / milli irade / 22.01.2024
- Anayasa Mahkemesi yoksa… / 18.01.2024
- Soykırım davası / 15.01.2024
- Sosyal devlet için / 11.01.2024
- Hukuk devletine başkaldırı / 25.12.2023
- Güç dengesi / 21.12.2023
- Yerel seçime giderken / 14.12.2023
- İnsanlığın anayasası / 11.12.2023