BM'de genişleme sancısı

G4, sunduğu karar tasarısında, bugün 5'i daimi, 10'u geçici olmak üzere 15 üyeden oluşan Güvenlik Konseyi'nin üye sayısının, 6 daimi ve 4 geçici üye eklenerek 25'e çıkarılmasını istiyor. Konseyde birer daimi üyelik isteyen, G4 olarak anılan bu ülkeler, BM Genel Kurulu'nda gerekli desteği alacaklarından emin görünürken, öneriye karşı çıkanlar da bunun tersini savunuyor. Türkiye'nin desteklemediği önerinin sahibi G4, BM'nin faaliyetininiyice azaldığı ağustos ayında konseyin genişletilmesi için gerekli üç tasarıyı Eylül ayındaki BM zirvesine kadar geçirmeyi planlıyor. BM'nin kuruluşunun 60. yıldönümünde yapılacak Genel Kurul toplantılarında da ilke olarak geniş çaplı bir reform kararının kabul edilmesi bekleniyor. Bu zirvede genel eğilimin, BM'de reform için tarihi bir fırsatın söz konusu olduğu ve bunun kaçırılmaması gerektiği şeklinde olduğu değerlendirmesi yapılıyor. 191 üyeli BM Genel Kurulu'nda çoğunluk, 3'te 2 oranına denk gelen 128 oydan oluşuyor. Güvenlik Konseyi daimi üyeleri ABD, Çin, Rusya, Fransa ve İngiltere'nin Genel Kurul'da veto hakları bulunmuyor. G4'ün konseyin genişletilmesi önerisinin BM üyesi ülkeler arasındadolaştırılmaya başlamasından bu yana ABD de harekete geçmiş, Japonya'nın adaylığını desteklerken, Almanya'nınki konusunda çekincelerini dile getirmişti. Amerikalı diplomatlar, bu karar tasarısını, istemedikleri halde kendilerine zorla kabul ettirilmeye çalışılan bir "düğmeye basma" olarak değerlendiriyor. Diplomatik kaynaklar, ABD'nin Almanya'nın konseyde daimi sandalye sahibi olmasına karşı çıkmasının, Washington'un Irak'a müdahalesine karşı çıkan Almanya Başbakanı Gerhard Schröder'e "güvensizliğinden" kaynaklandığını öne sürüyor. Japonya'nın rakibi Çin de, G4'ün önerisine sert şekilde karşı çıkıyor. Çin Dışişleri Bakanlığı, "olgunlaşmamış" olarak değerlendirdiği önerinin, BM'de reforma yönelik gelişmelerin "altını oyduğunu" savunmuştu. G4, önerisini yumuşatmak ve desteği artırmak için yeni daimi üyelere veto hakkından 15 yıl süreyle vazgeçtiğini açıklamıştı.