Borçları 7 bakanlığın bütçesinden fazla! 70 stat bile yapılabilir

Türk futbolunun 4 büyüğü olarak nitelendirilen Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray ve Trabzonspor borç sarmalı içinde yüzmeye devam ediyor.

Beşiktaş, Fenerbahçe ve Galatasaray'ın Kasım 2020, Trabzonspor'un ise Ağustos 2020 itibarıyla toplam borcu 14 milyar liraya ulaşmış durumda.

Son sekiz yılda yüzde 579'luk artış

Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray ve Trabzonspor'un 2012 yılındaki toplam borcu 2 milyar 60 milyon liraydı. İlerleyen yıllarda bilhassa ligin yayın bedelindeki artışlarla kulüplerin kasasına daha çok para girmeye başladı. Gelirdeki bu artışa karşın harcamalar da fahiş oranda artınca 2019 yılında 4 kulübün toplam borcu 10 milyar sınırını aştı. Kulüpler, son yıllarda UEFA'nın uyguladığı Finansal Fair Play kuralları ve çeşitli sponsorluklarla borç miktarını frenlemeye çalışsa da 2020'nin son ayına girilirken toplam borç yaklaşık 14 milyar liraya yükseldi.

Bir başka deyişle kulüplerin borcu son 8 yılda yüzde 579 oranında artış gösterdi.

Nihat Özdemir: "Yüksek miktarlardaki borç, bu senenin olayı değil yılların birikimi"

Türkiye Futbol Federasyonu Başkanı Nihat Özdemir, kulüplerin içinde bulunduğu mali krize dair yaptığı açıklamada, "Yüksek miktarlardaki borç, bu senenin olayı değil yılların birikimi." ifadesini kullandı. Ekonomi Muhabirleri Derneği yöneticilerini kabulünde konuya dair görüşlerini dile getiren Özdemir, ''Süper Lig'deki takımlarımızın 4-5'inin dışında hepsinin borcu var. Bu borç, bir anda bu seviyeye ulaşmadı her yıl katlanarak bu hale geldi. Pandemi ve döviz kurundaki artışın da bunda etkisi var.'' dedi.

4 kulübün borcu, 7 bakanlığın bütçesinden fazla

Kulüplerin devasa borç yükü, 10,4 milyar liralık İçişleri Bakanlığının 2021 yılı bütçesinden daha fazla meblağa sahip. Beşiktaş, Fenerbahçe, Galatasaray ve Trabzonspor'un 14 milyar liraya varan borcu, İçişleri Bakanlığı haricinde 6 bakanlığın bütçesinden de daha fazla.

10 üniversitenin toplam bütçesi, 4 kulübün borcunu karşılamıyor

Kulüplerin toplam borcu, Türkiye'de 2021 yılı için en fazla bütçe ayrılan ilk 10 üniversitenin toplam bütçesini de geride bırakıyor. Söz konusu üniversitelere 2021 yılı için toplam 11,01 milyar liralık bütçe ayrıldı.

Dile kolay… 14 milyar lira…

Dört kulübün borç miktarını birkaç örnekle daha sıralayacak olursak:

* Süper Lig'in sezonluk yayın bedeli (Yaklaşık 3 milyar), 4 sezon boyunca sadece bu takımlara verilse dahi borç kapanmıyor.

* Para ödülünün en fazla dağıtıldığı UEFA Şampiyonlar Ligi'nde, şampiyon takımın ortalama 120 milyon avro kazandığı düşünüldüğünde, 4 kulübün toplam borcu yaklaşık 13 Devler Ligi şampiyonluğuna denk geliyor.

* Bilhassa Anadolu'da son yıllarda artan ve göz kamaştıran stadyumların ortalama maliyeti 200 milyon lira. Yani 4 kulübün borcu ile 70 stadyum yapmak mümkün.

* Söz konusu borçla, 22.500 seyirci kapasitesi ile Türkiye'nin en büyük, Avrupa'nın 3. büyük kapalı spor salonu hüviyetindeki Sinan Erdem Spor Salonu'ndan 40 tane yapılabilir.

* Dört kulübün borcu, Ekim 2020'de İzmir'de meydana gelen depremdeki maddi hasarın (Yaklaşık 3,5 milyar lira) 4 katına tekabül ediyor.

* 24 derslikli 1000 adet okul inşa etmek isterseniz, 4 büyük kulübün borcu kadar bütçeniz olması gerekir.

Kulüpler, Gençlik ve Spor Bakanlığı'na yönelik maddi yükümlülükleri de yerine getirmiyor

Devasa borç yüküne sahip kulüpler, Gençlik ve Spor Bakanlığı'na karşı olan maddi yükümlülüklerini de yerine getirmiyor ve bu durum hesaplara da yansımıyor. Kanunen maç yapılan tüm stadyumlar Gençlik ve Spor Bakanlığı'nın mülküdür ve bu statlar kulüplere kiralandı. Buna istinaden de sadece 4 büyük kulüp değil tüm Süper Lig ekipleri, kullandıkları statlar için bakanlığa kira bedeli ödemek zorunda.

Sayıştay raporuna göre kulüplerin büyük çoğunluğunun bu bedeli ödemediği dikkati çekiyor.

Rapora göre bakanlık, salt 2019 yılında toplamda 18,8 milyon lira tutarındaki kira gelirinin sadece 3,5 milyon lirasını tahsil edebildi. Bir başka deyişle kulüpler, toplam kiranın sadece yüzde 18,6'sını ödedi.

Kulüpler ayrıca saha içi, dışı ve skorbord reklamlarından elde edilen gelirin yüzde 10'uyla, bilet satışlarından kazanılan hâsılatın yüzde 7'sini bakanlığa vermekle yükümlü. Bu durum kanunla sabit olsa da kulüplerin bu yönde hiçbir ödeme yapmadığı Sayıştay raporunda yer alan diğer konular arasında.

Devasa borçlanmaya karşın Avrupa kupalarındaki karne çok zayıf

Dört büyük kulübün, son 8 yılda borç yükünü yüzde 579 artırmasına rağmen uluslararası alanda sportif açıdan belirgin bir kazanımın olmaması dikkati çekiyor. Son 10 sezona bakıldığında Fenerbahçe ve Trabzonspor 4, Galatasaray ve Beşiktaş da 2'şer sezon Avrupa kupalarına katılamadı.

Söz konusu dönemde Galatasaray ve Trabzonspor mali disiplinsizlikleri gerekçesiyle UEFA tarafından 1'er yıl Avrupa'dan men cezası alırken, Fenerbahçe de 3 Temmuz süreci nedeniyle aynı cezayla karşı karşıya kaldı. Beşiktaş ise her iki gerekçeyle 2 yıl Avrupa'ya çıkamadı.

Son 10 sezonda Avrupa'da toplam 235 maç yapan bu dört takım, bu karşılaşmalardan 85'ini kazanabildi. 84 maçtan yenilgiyle ayrılan takımlar, 66 kez de rakipleriyle berabere kaldı.

2012-13 sezonunda Fenerbahçe'nin Avrupa Ligi'nde yarı final oynaması, aynı sezon Galatasaray'ın Şampiyonlar Ligi'nde çeyrek finalde mücadele etmesi ve 2016-17'de Beşiktaş'ın Avrupa Ligi'nde son sekize kalması (çeyrek final) son 10 yıldaki en iyi performanslar olarak kayda geçmiş durumda.

Dört kulübün bilhassa son yıllarda Avrupa'yı es geçmesi ülke puanına da büyük darbe vurmuş durumda. Türkiye bu sezon klasmanda 13. sıraya düştü ve gelecek sezon Süper Lig şampiyonuna Devler Ligi'ne direkt katılım kapısı kapandı. Ayrıca önümüzdeki sezon Avrupa Ligi'nde mücadele edecek takım da elemeler geçtikten sonra gruplara kalabilecek.