Japonya'nın kuzeydoğusunu geçtiğimiz hafta cuma günü sadece birkaç dakika içerisinde yerle bir eden 9.00 şiddetindeki deprem ve tsunami felaketinin ardından bölgenin yeniden inşası 10 yılı bulacak ve 180 milyar dolara mal olacak
Japonya'yı vuran tsunami ve deprem binlerce can kaybının yanı sıra kıyılardaki yerleşim yerlerini, karayollarını, limanları, petrol rafinerilerini, çelik fabrikalarını ve çeşitli üretim tesislerini harabeye çevirdi. Deprem ve tsunamiden en fazla etkilenen bölgeler, otomobil parçasından elektronik malzeme üretimine kadar birçok sektöre ev sahipliği yapan ve yapılan üretimin ülke ekonomisinin yüzde 6'sını oluşturduğu Ivate, Miyagi, Fukuşima ve Ibaraki oldu. Kuzeydoğu kıyılarının en büyük limanı Sendai, tamamen harap oldu. Bu limandan kauçuk ve deniz ürünleri, büro ve kağıt malzemeleri ile otomobil yedek parçaları gibi malların ihracatı yapılıyordu. Çok ciddi hasar gören Haçinohe, Işinomaki ve Onahama limanları ise aylarca devre dışı kalacak.
Petrol rafinerileri de etkilendiJaponya'nın rafine kapasitesinin üçte birini oluşturan günlük 1.4 milyon varil petrolün işlendiği altı petrol rafinerisi, ikisi yangından olmak üzere üretimini durdurdu. Deprem ve tsunami, çelik fabrikalarının üretimini de olumsuz etkiledi. Nippon Steel (Japon Çelik) şirketinin Ivate bölgesindeki Kamaişi'de bulunan fabrikasının bir kısmının sular altında kalması nedeniyle fabrika kapatıldı. Nükleer santrallerin gördüğü zarar nedeniyle yaygın elektrik kesintileri de birçok şirketi üretimini durdurmaya zorladı. Elektronik şirketi Sony biri Blu-Ray disk üreticisi olmak üzere bazı fabrikalarında üretimine son verdi.
Yeniden inşa 5-10 yıl sürecekUzmanlar, deprem ve tsunaminin maliyetinin 1995 yılındaki yıkıcı Kobe depreminin maliyetinden daha fazla olacağı tahmininde bulunuyor. Kobe depreminin Japonya'ya maliyeti 100 milyar doları bulurken, bazı tahminlere göre geçen haftaki deprem ve tsunamiden sonra toparlanma ve yeniden inşanın maliyeti 180 milyar dolara çıkacak.10.6 trilyon dolarla kamu borcu 5.3 trilyon dolarlık gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYH) iki katına ulaşan dünyanın üçüncü büyük ekonomisi Japonya'nın, karayollarından demiryollarına, elektrik altyapısından limanlara kadar yeniden inşa çalışmalarının, İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana görülmemiş ölçekte olacağı sanılıyor. Sigorta kaybıyla ilgili ilk tahminler de 60 milyar doları bulabiliyor.
Küresel sülükler rahat bırakmıy
Küresel sülüklerin 'büyük para vurgunu' yapma arzularından ötürü Japon yeni ABD doları karşısında rekor seviyede yükseldi. Japon yeni ABD doları karşısında önceki gün yüzde 4 değer kazandı. ABD doları 76.25 yene kadar çıkarken, böylece Yen dolar karşısında 2. Dünya Savaşı'ndan bu yana en güçlü seviyesine ulaşmış oldu. Uzmanlar Yen'in değer kazanmasından Japon sigorta şirketlerinin döviz ve varlıklarını Japonya'ya aktarmasını sorumlu tutuyor. Japon yatırımcıların 2008 yılındaki finansal kriz gibi piyasalarda kırılganlığın arttığı olağanüstü dönemlerde varlıklarını ülkeye getirmesi Yen'in değerinin artmasına yol açmıştı. Japonya Ekonomi Bakanı Kaoru Yosano ve Maliye Bakanı Yoşihiko Noda, yendeki yükselişten Japon yatırımcıları varlıklarını ülkeye getirmesinin değil spekülatörlerin sorumlu olduğunu söyledi. Yosano, "Borsa ve döviz piyasalarında bir çalkantı durumu olduğunu düşünmüyorum. G-7'den psikolojik destek almayı istiyoruz'' dedi. Yosano, hükümetin borsadaki satışları durdurmak için henüz hisse satın alma niyetinde olmadığını ifade etti. Maliye Bakanı Noda da "Spekülasyonlar ortasında piyasa hareketleri gergin, ticaret zayıf. Bugün piyasa hareketlerini yakından izleyeceğim" diye konuştu.
Japonya'yı vuran tsunami ve deprem binlerce can kaybının yanı sıra kıyılardaki yerleşim yerlerini, karayollarını, limanları, petrol rafinerilerini, çelik fabrikalarını ve çeşitli üretim tesislerini harabeye çevirdi. Deprem ve tsunamiden en fazla etkilenen bölgeler, otomobil parçasından elektronik malzeme üretimine kadar birçok sektöre ev sahipliği yapan ve yapılan üretimin ülke ekonomisinin yüzde 6'sını oluşturduğu Ivate, Miyagi, Fukuşima ve Ibaraki oldu. Kuzeydoğu kıyılarının en büyük limanı Sendai, tamamen harap oldu. Bu limandan kauçuk ve deniz ürünleri, büro ve kağıt malzemeleri ile otomobil yedek parçaları gibi malların ihracatı yapılıyordu. Çok ciddi hasar gören Haçinohe, Işinomaki ve Onahama limanları ise aylarca devre dışı kalacak.
Petrol rafinerileri de etkilendiJaponya'nın rafine kapasitesinin üçte birini oluşturan günlük 1.4 milyon varil petrolün işlendiği altı petrol rafinerisi, ikisi yangından olmak üzere üretimini durdurdu. Deprem ve tsunami, çelik fabrikalarının üretimini de olumsuz etkiledi. Nippon Steel (Japon Çelik) şirketinin Ivate bölgesindeki Kamaişi'de bulunan fabrikasının bir kısmının sular altında kalması nedeniyle fabrika kapatıldı. Nükleer santrallerin gördüğü zarar nedeniyle yaygın elektrik kesintileri de birçok şirketi üretimini durdurmaya zorladı. Elektronik şirketi Sony biri Blu-Ray disk üreticisi olmak üzere bazı fabrikalarında üretimine son verdi.
Yeniden inşa 5-10 yıl sürecekUzmanlar, deprem ve tsunaminin maliyetinin 1995 yılındaki yıkıcı Kobe depreminin maliyetinden daha fazla olacağı tahmininde bulunuyor. Kobe depreminin Japonya'ya maliyeti 100 milyar doları bulurken, bazı tahminlere göre geçen haftaki deprem ve tsunamiden sonra toparlanma ve yeniden inşanın maliyeti 180 milyar dolara çıkacak.10.6 trilyon dolarla kamu borcu 5.3 trilyon dolarlık gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYH) iki katına ulaşan dünyanın üçüncü büyük ekonomisi Japonya'nın, karayollarından demiryollarına, elektrik altyapısından limanlara kadar yeniden inşa çalışmalarının, İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana görülmemiş ölçekte olacağı sanılıyor. Sigorta kaybıyla ilgili ilk tahminler de 60 milyar doları bulabiliyor.
Küresel sülükler rahat bırakmıy
Küresel sülüklerin 'büyük para vurgunu' yapma arzularından ötürü Japon yeni ABD doları karşısında rekor seviyede yükseldi. Japon yeni ABD doları karşısında önceki gün yüzde 4 değer kazandı. ABD doları 76.25 yene kadar çıkarken, böylece Yen dolar karşısında 2. Dünya Savaşı'ndan bu yana en güçlü seviyesine ulaşmış oldu. Uzmanlar Yen'in değer kazanmasından Japon sigorta şirketlerinin döviz ve varlıklarını Japonya'ya aktarmasını sorumlu tutuyor. Japon yatırımcıların 2008 yılındaki finansal kriz gibi piyasalarda kırılganlığın arttığı olağanüstü dönemlerde varlıklarını ülkeye getirmesi Yen'in değerinin artmasına yol açmıştı. Japonya Ekonomi Bakanı Kaoru Yosano ve Maliye Bakanı Yoşihiko Noda, yendeki yükselişten Japon yatırımcıları varlıklarını ülkeye getirmesinin değil spekülatörlerin sorumlu olduğunu söyledi. Yosano, "Borsa ve döviz piyasalarında bir çalkantı durumu olduğunu düşünmüyorum. G-7'den psikolojik destek almayı istiyoruz'' dedi. Yosano, hükümetin borsadaki satışları durdurmak için henüz hisse satın alma niyetinde olmadığını ifade etti. Maliye Bakanı Noda da "Spekülasyonlar ortasında piyasa hareketleri gergin, ticaret zayıf. Bugün piyasa hareketlerini yakından izleyeceğim" diye konuştu.