DGM'ler tarih oluyor
09.05.2004 00:00:00
Yapısı ve yargılama usulleri ile kamuoyunda hep tartışma konusu olan DGM'lerde, terör örgütlerinin üyelerinin yanı sıra çok sayıda siyasetçi, işadamı, bilim ve sanat dünyasının "ünlü'' isimleri yargılandı.
"Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğü, hür demokratik düzen ve nitelikleri Anayasa'da belirtilen Cumhuriyet aleyhine işlenen ve doğrudan doğruya devletin iç ve dış güvenliğini ilgilendiren suçlara bakmak'' üzere Anayasa ile kurulan DGM'ler, Türkiye'de yargı sistemi içerisinde 12 Mart ve 12 Eylül dönemi olmak üzere iki kez gündeme geldi.
12 Mart muhtırasının ardından, DGM'ler, Anayasa değişiklikleri sırasında gündeme geldi ve ilk olarak 1961 Anayasası'nın "Mahkemelerin Kuruluşu'' başlıklı 136. maddesine, 1973 yılında 1699 sayılı Yasa ile eklenen hükümlerle, 26 Haziran 1973 tarihinde 1773 sayılı Devlet Güvenlik Mahkemelerinin Kuruluş ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile kuruldu.
Anayasa Mahkemesi, 1773 sayılı Yasa'nın 1 ve 6. maddelerinin Anayasa'ya aykırı olduğu gerekçesiyle açılan davada, 06 Mayıs 1975 tarihinde 1773 sayılı Yasa'yı iptal etti.
Daha sonra, 12 Eylül döneminde yeniden gündeme gelen DGM'ler, 1982 Anayasası'nın kabul edilmesiyle, 143. maddenin emredici hükmü gereği yeniden kuruldu.
DGM'lerin Kuruluş ve Yargılama Usulleri ise 16 Haziran 1983'te kabul edilen 2845 sayılı Yasa ile düzenlendi. DGM'lerin kuruluş yerleri, 2845 sayılı Yasa'nın 1. maddesi ile Ankara, Dıyarbakır, Erzincan, İstanbul, İzmir, Kayseri, Konya ve Malatya olarak belirlendi. 1996 yılında yapılan değişiklikle Erzincan, Kayseri ve Konya'daki mahkemeler kaldırılırken; Adana, Erzurum ve Van'da yeni mahkemeler kuruldu.
Politikacıdan işadamına birçok ünlü yargılandı
Türk yargı sisteminin yaklaşık 20 yılına damga vuran DGM'lerde, terör örgütlerinin yönetici ve üyelerinin yanı sıra çok sayıda "ünlü'' de yargılandı.
DGM'lerde görülen davalar arasında, Türkiye ve dünya kamuoyunun en çok dikkati çekeni terör örgütünün elebaşı Abdullah Öcalan'ın davası oldu. Öcalan, Ankara 2 No'lu DGM heyeti tarafından 1999 yılında İmralı Adası'nda yargılandı ve ölüm cezasına mahkum edildi. Mahkeme, AB'ye uyum çalışmaları çerçevesinde idam cezasının kaldırılmasının ardından, Öcalan'ın ölüm cezasını, müebbet ağır hapis cezasına dönüştürdü.
DGM'ler, 1994 yılında gündeme gelen "DEP Davası'' ile kamuoyunda son 10 yılda hep tartışma konusu oldu. Davanın görüldüğü Ankara 1 No'lu DGM, kapatılan DEP'in eski milletvekilleri Hatip Dicle, Leyla Zana, Orhan Doğan ve Selim Sadak'ı, 15'er yıl ağır hapis cezalarına mahkum etti. Mahkeme, 2003 yılının Mart ayında başlayan yeniden yargılama sonunda da 1994 yılında verdiği kararı yineledi.
Erdoğan da yargılandı ve cezaevine girdi
DGM'ler, Türk siyaset dünyasının tanınmış isimlerinin yargılandığı davalar dolayısıyla da kamuoyunun yakından izlediği yerler oldu.
Diyarbakır DGM, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile Necmettin Erbakan'ın davaları ile bir döneme damgasını vurdu.
"Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğü, hür demokratik düzen ve nitelikleri Anayasa'da belirtilen Cumhuriyet aleyhine işlenen ve doğrudan doğruya devletin iç ve dış güvenliğini ilgilendiren suçlara bakmak'' üzere Anayasa ile kurulan DGM'ler, Türkiye'de yargı sistemi içerisinde 12 Mart ve 12 Eylül dönemi olmak üzere iki kez gündeme geldi.
12 Mart muhtırasının ardından, DGM'ler, Anayasa değişiklikleri sırasında gündeme geldi ve ilk olarak 1961 Anayasası'nın "Mahkemelerin Kuruluşu'' başlıklı 136. maddesine, 1973 yılında 1699 sayılı Yasa ile eklenen hükümlerle, 26 Haziran 1973 tarihinde 1773 sayılı Devlet Güvenlik Mahkemelerinin Kuruluş ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanun ile kuruldu.
Anayasa Mahkemesi, 1773 sayılı Yasa'nın 1 ve 6. maddelerinin Anayasa'ya aykırı olduğu gerekçesiyle açılan davada, 06 Mayıs 1975 tarihinde 1773 sayılı Yasa'yı iptal etti.
Daha sonra, 12 Eylül döneminde yeniden gündeme gelen DGM'ler, 1982 Anayasası'nın kabul edilmesiyle, 143. maddenin emredici hükmü gereği yeniden kuruldu.
DGM'lerin Kuruluş ve Yargılama Usulleri ise 16 Haziran 1983'te kabul edilen 2845 sayılı Yasa ile düzenlendi. DGM'lerin kuruluş yerleri, 2845 sayılı Yasa'nın 1. maddesi ile Ankara, Dıyarbakır, Erzincan, İstanbul, İzmir, Kayseri, Konya ve Malatya olarak belirlendi. 1996 yılında yapılan değişiklikle Erzincan, Kayseri ve Konya'daki mahkemeler kaldırılırken; Adana, Erzurum ve Van'da yeni mahkemeler kuruldu.
Politikacıdan işadamına birçok ünlü yargılandı
Türk yargı sisteminin yaklaşık 20 yılına damga vuran DGM'lerde, terör örgütlerinin yönetici ve üyelerinin yanı sıra çok sayıda "ünlü'' de yargılandı.
DGM'lerde görülen davalar arasında, Türkiye ve dünya kamuoyunun en çok dikkati çekeni terör örgütünün elebaşı Abdullah Öcalan'ın davası oldu. Öcalan, Ankara 2 No'lu DGM heyeti tarafından 1999 yılında İmralı Adası'nda yargılandı ve ölüm cezasına mahkum edildi. Mahkeme, AB'ye uyum çalışmaları çerçevesinde idam cezasının kaldırılmasının ardından, Öcalan'ın ölüm cezasını, müebbet ağır hapis cezasına dönüştürdü.
DGM'ler, 1994 yılında gündeme gelen "DEP Davası'' ile kamuoyunda son 10 yılda hep tartışma konusu oldu. Davanın görüldüğü Ankara 1 No'lu DGM, kapatılan DEP'in eski milletvekilleri Hatip Dicle, Leyla Zana, Orhan Doğan ve Selim Sadak'ı, 15'er yıl ağır hapis cezalarına mahkum etti. Mahkeme, 2003 yılının Mart ayında başlayan yeniden yargılama sonunda da 1994 yılında verdiği kararı yineledi.
Erdoğan da yargılandı ve cezaevine girdi
DGM'ler, Türk siyaset dünyasının tanınmış isimlerinin yargılandığı davalar dolayısıyla da kamuoyunun yakından izlediği yerler oldu.
Diyarbakır DGM, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile Necmettin Erbakan'ın davaları ile bir döneme damgasını vurdu.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
