Dolarla vedalaşma vakti

ABD Dolarının uluslararası ticaretteki temel para birimi olarak iktidarına ilk küresel muhalefet yaz aylarında Rusya ve Çin'den geldi.

 

Yeni Mesaj - ANALİZ

ABD Dolarının uluslararası ticaretteki temel para birimi olarak iktidarına ilk küresel muhalefet yaz aylarında Rusya ve Çin'den geldi. Rusya'nın Yekaterinburg kentinde toplanan BRIC (Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin) ülkelerinin liderleri; ABD Dolarına karşı küresel yeni bir rezerv para biriminin hayata geçirilmesi gerektiğinde birleştiler. ABD'nin küresel siyasette etkisinin azaltılmasının Doların rezerv para birimi olarak sistemden uzaklaştırılmasında yattığını ortaya koyan ise BTP Genel Başkanı Prof. Dr. Haydar Baş. Prof. Dr. Baş, önceki yıllarda kendisinin kaleme aldığı Milli Ekonomi Modeli üzerine düzenlenen Uluslararası Kongrelere katılan Rus iktisatçılarla bu görüşünü paylaştı. Rusya Başbakanı Putin'e de danışmanlık yapan sözkonusu iktisatçılar (Lisiçkin, Lebedev), Prof. Dr. Baş'ın görüşünü küresel platformda yüksek sesle dile getirilmesinin yolunu açtılar. Öte yandan Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy de, doların en güçlü para olduğu dönemlerin geride kaldığını belirterek, uluslararası para sisteminin yeniden yapılandırılmasını istedi. Dolara ilişkin tartışmalar bununla da kalmadı; İngiliz gazetelerinde yer alan haberlere göre Körfez ülkeleri de artık dolarla alışveriş etmeye sıcak yaklaşmıyor. Hatta Rusya, Çin, Brezilya ve Fransa'nın petrol ticaretinde doların yerini alacak yeni bir döviz birimi kullanılması konusunda gizli görüşmeler yürüttüğü iddiaları ortaya atılıyor.

Uzun dönemde Dolar ölebilir ancak...Avrupa'nın önemli finans kurumlarından Dekabank'ın hammadde uzmanı Dora Borbely spekülasyonları şöyle değerlendiriyor: "Dolar biraz değerini kaybettiğinde, bu tartışmaların ortaya çıktığını görüyoruz. Bunun nedeni çok basit aslında. Rusya gibi petrol ihraç eden ülkeler ya da Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC), satılan petrol karşılığında dolar alıyor ve bu parayla ABD'de değil, Avrupa ve Asya'da yatırım yapıyor. Doların değeri düştüğünde, elinde Dolar bulunduranların satın alma gücü de azalıyor. Bu nedenle hep böyle tartışmalar gündeme geliyor. Uzun dönemli olarak bakıldığında Doların yerini başka bir para birimine bırakması söz konusu olabilir, ancak kısa dönemde bu senaryo pek gerçekçi değil."

ABD'nin temel sorunları var!Dünyanın önde gelen bankalarından biri olan HSBC'nin başiktisatçısı Stefan Schilbe, ABD'deki ekonomik sorunların Doların konumunu etkileyebileceği görüşünde. Schilbe, şunları söyledi: "Amerika'nın çok temel bazı sorunları olduğuna kuşku yok. Emlak piyasasının çökmesi, hane başı yaşanan aşırı borçlanma, işsizliğin artarak 80'li yıllardan bu yana en üst seviyesine ulaşması bu sorunlardan bazıları. Devasa boyutlardaki konjonktür paketlerinin nasıl finanse edileceği soruluyor. ABD'de bütçe açıkları 2009 yılında gayrisafi yurtiçi hâsılanın yüzde onuna ulaştı. Tüm bunlar, yatırımcılarda bu açıkların finanse edilemeyeceği endişesi doğuruyor. Dolar tehlikede ve dünya rezerv para birimi olarak geleceği, Amerikan Merkez Bankası ile mali politikaların, yatırımcının güvenini yeniden kazanıp kazanamayacağına bağlı" diyor.

Avrupa fırsat peşindeDolar, kriz döneminde gücünü kaybediyor. Peki Euro yeni bir rol mü üstleniyor? Bir uzman bu konuda şunları söylüyor. "Euro'nun yeni bir rol üstlenme potansiyeli var. Zira Avrupa Ekonomik Bölgesi oldukça güçlü ve dünyadaki önemi de giderek artıyor. Bu nedenle ham petrol ticaretinin Euro ile yapılması, Avrupa ekonomisi için dünyadaki yerini güçlendirmesi bakımından bir fırsattır."