Kayıtdışı ekonomi yüzde 50 oranını aşarken, yüksek kayıtdışının bir sonucu olarak gösterilen dolaylı vergi yükü yüzde 68.7'lere fırladı Kayıt dışının vergilendirilmesi amacıyla kurumlar ve gelir vergisinde yeni bir vergi reformu daha Türkiye'nin gündemine alınırken, yüksek kayıtdışının bir sonucu olarak olarak gösterilen dolaylı vergi yükünün gelecek yıllarda da artırılması öngörülüyor. 2004 yılında yüzde 67.8'e kadar yükselen, dolaylı vergilerin toplam vergi gelirleri (vergi iadeleri dahil), içerisindeki payı bu yıl yüzde 68.4'e kadar yükseldi. Geçen yıl yüzde 32.2 olan gelir ve servet üzerinden alınan dolaysız vergilerin payı ise yüzde 32.2'den yüzde 31.6'ya kadar geriledi. 2004 yılı gerçekleşmeleri ve bu yıla ilişkin gerçekleşme tahminleri dikkate alınarak yapılan hesaplamaya göre 2004 yılında 32.6 milyar YTL olan dolaysız vergiler bu yıl yüzde 16.5 oranında artarak 37.8 milyar YTL'ye çıkarken, dolaylı vergiler ise yüzde 19.5 oranında büyüyerek 81.8 milyar YTL'ye kadar yükseldi. Her hangi bir gelir ve servet unsuruna bağlı olmadan mal ve hizmetlerle çeşitli işlemler üzerinden alınan dolaylı vergilerin toplam vergi gelirleri içerisindeki payının gelecek yıl ise yüzde 68.7'ye kadar yükselmesi, dolaysız vergilerin payının ise yüzde 31.3'e gerilemesi öngörülüyor. Vergi iadeleri dahil 2006 yılında 156.2 milyar YTL olarak gerçekleşmesi beklenen toplam vergi gelirlerinin 42.5 milyarının dolaysız, 91.1 milyarının da dolaylı vergilerden oluşması bekleniyor. Dolaylı vergiler, başta KDV ve özel tüketim vergisi olmak üzere özel iletişim, şans oyunları, resim ve harç gibi isimlerle alınan vergilerden oluşuyor. Gelir, kuramlar ve servet üzerinden alınan vergiler ise dolaysız vergi olarak sınıflandırılıyor. Dolaylı vergiler vatandaşların servet ve geliriyle ilişkili olmadığı için eleştirilirken, Türkiye'de bu ölçüde yüksek seyretmesinin nedeni ise yüksek kayıt dışı nedeniyle vergi sisteminin gelir ve servetin tümünü vergilendirememesinin oluşturduğu vergi açığının bu yolla karşılanmasıyla açıklanıyor.2007 ve 2008'de de yükselecekDolaylı vergilerin toplam vergi gelirleri içerisindeki payının 2007 ve 2008 yıllarında da yükseleceği öngörülüyor. Maliye Bakanlığı'nın, gösterge niteliğinde belirleyerek 2006 yılı bütçe yasa tasarısıyla açıkladığı verilere göre, vergi iadeleri ile mahalli idareler ve fonların vergi gelirlerinden aldığı pay da dahil edildiğinde, dolaylı vergilerin toplam vergi gelirleri içerisindeki payı 2006 yılında yüzde 66.7 olarak gerçekleşecek. Dolaysız vergiler ise toplam vergi gelirlerinin yüzde 33.3'ü kadar bir büyüklük oluşturacak. 2006 yılında vergi iadeleri mahalli idareler ve onların vergi gelirlerinden aldığı pay da dahil toplam vergi gelirlerinin 171.3 milyar YTL olarak gerçekleşmesi, bunun 48.8 milyarının dolaysız, 97.6 milyarının da dolaylı vergilerden oluşması bekleniyor.
