Guslü olmayan kimseye haram olan şeyler

Prof. Dr. Haydar Baş Hocamızın, "Büyük İslam İlmihali: Namaz" eserinden guslü olmayan kimseye haram olan şeyler hakkında şu bilgileri veriyor:

"1- Namaz kılmak. "Ey iman edenler! Siz sarhoş iken ne söylediğinizi bilinceye kadar cünüp iken de gusül edinceye kadar namaza yaklaşmayın." (Nisa: 4/43).

2- Tilavet secdesi yapmak.

3- Kur'an okumak. Cünüp veya hayız olan kimse olan kimse bir âyet de olsa Kur'an okuyamaz. Ali (r.a.)'dan; "Allah Resûlü (s.a.a.), helâdan çıkar, bize Kur'ân okur ve bizimle et yerdi. Cünüplüğün dışında, hiçbir şey O'nu Kur'ân'dan alıkoymazdı." (Ahmed, I, 83, 84, 107, 124, 134; Ebû Dâvud, No. 229; Tirmizî, No. 146; Nesâî, Tahâret 171, I, 144; İbn Mâce, No. 594; Ebû Ya'lâ No. 287, 348, 406-8, 524, 579, 623; İbnu'l-Cârûd s. 52; İbn Huzeyme, No. 208; Tahâvî I, 87; İbn Hibbân Mevârid No. 192-3; Dârekutnî I, 119; el-Hâkim, I, 152, 107; Beyhakî, I, 88).

"Ne hayız olan kadın ve ne de cünüp olan kimse Kur'ân okuyamaz!" (Tirmizî, No. 131; İbn Mâce, No. 596; Beyhakî, I, 89) (İmam Malik ve Ahmed b. Hanbel'e göre hayızlı ve lohusa olan kadınlar, el sürmeden ezbere veya yüzünden Kur'an-ı Kerim'i okuyabilirler. (Fethu'l-Babi'l-İnaye, c.1, s.217).

Hanbelî mezhebinde cünüp olan kişinin özürsüz olarak, kısa bir âyet veya uzun bir âyetten kısa bir âyet kadarını okuması mubahtır. Ancak bundan fazlasını okumak haramdır.

Ca'ferî mezhebinde ise; dört surede bulunan secde âyetini okumak haramdır. Bu sureler, 32. sûre olan Secde, 41. sûre Fussilet, 53. sûre Necm ve 96. sûre olan Alak'tır. Müstehab ihtiyata göre bu dört surenin bir harfi bile okunmamalıdır. Farz secdesi olmayan surelerden yedi âyetten fazlasını okumak ise mekruhtur). (Âyetullah Uzma Seyyid Sadık Hüseyni Şirazi, Tevzihu'l-Mesail Risalesi, s.85).

Fakat dua ve zikir Allah'a sığınma, Allah'ı övme kastıyla, örneğin; Fatiha, Âyet el-Kürsi ve İhlas, Felak ve Nas sûrelerinin, dua âyetlerinin okunması caizdir. Bir işe başlamak kastıyla Besmele okunur.

Öğretmek ve tartışma esnasında delil getirmek kastıyla da Kur'an-ı Kerim okumak caizdir.

Cünüp ile hayız ve nifas halinde bulunanların Kur'an-ı Kerim'e bakmaları mekruh değildir. Bu, el ile tutmak hükmünde değildir.

4- Kur'an'a el sürmek. Cünüp olan bir kimse Kur'an-ı Kerim'e el süremez. Fakat ayrı bir kap veya kılıf ile tutabilir. (Şafiî mezhebine göre ayrı bir kap veya kılıf ile de olsa tutamaz). Cenab-ı Hakk Kur'an-ı Kerim'de, "Ona ancak temizlenenler dokunabilir" (Vakıa: 56/79) buyuruldu. İbn Ömer (r.a.)'dan; Allah Resûlü (s.a.a.) şöyle buyurdu: "Kur'ân'a ancak temiz olan kişi dokunabilir." (Taberânî, el-Mu'cemu'l-Kebîr ve el-Mu'cemu's-Sağîr'de. Heysemî'ye göre ricâli güvenilir kimselerdir Mecma' I, 276). Ancak yangından suya düşmekten, pislik bulaşmasından veya bir kâfirin eline düşmesinden kurtarmak söz konusu olduğunda özel haldeki kadınların veya cünüp kişilerin Kur'an-ı Kerim'i ellerine almaları vacib olur. Açıklama kısmı Kur'an âyetlerinden daha fazla olan tefsir kitaplarını da ellerine almaları caizdir.

(İmam Malik, hayız halindeki öğretici ve öğrencilerin Kur'an-ı Kerim'i tutmalarını da öğretme ve öğrenme zaruretine binaen caiz görmüştür. Ca'ferî mezhebinde, bedenin bir yerini Kur'an yazısına, Allah'ın ismine ve müstehab ihtiyata göre, peygamberlerin, masum imamların ve Hz. Zehra'nın (s.a.) isimlerine sürmek haramdır). (Âyetullah Uzma Seyyid Sadık Hüseyni Şirazi, Tevzihu'l-Mesail Risalesi, s.85).

5- Camiye girmek. (Şafiî mezhebine göre cünüp olan kişinin camiye girip eyleşmesi caiz değilse de camiden geçmesi caizdir). Ancak bu durumdaki kadınların ve cünüp kişilerin etrafı kirletmeyeceklerinden emin olmaları şartıyla mescidin bir kapısından girip öbüründen çıkarak mescidin içinden geçmeleri caizdir. "Peygamber (s.a.a.) mescidde iken Âişe'ye, 'Bana elbise getir!' dedi. 'Ben namaz kılamıyorum ki!' deyince, 'Hayızlık senin elinde değildir' buyurdu ve (Âişe) O'na elbiseyi verdi." (Ahmed, II, 428; Müslim, Hayz, No. 13, s. 245; Nesâî, Tahâret 173/1, I, 146; Hayz, 18/1, I, 192; Beyhakî, I, 189).

Meymûne (r.anha)'dan; "Allah Resûlü (s.a.a.), biz hayız iken başını bizden birinin kucağına koyar Kur'an okurdu. Sonra birimiz, hayız halinde iken mescide girip O'nun seccadesini sererdi." (Nesâî, Tahâret 174-5, I, 147; Hayz, 19, I, 192; Süfyân es-Sevrî an Menbûz an ümmihî an Meymûne asl-ı senedi ile tahrîc etti. Menbûz, İbn Maîn'e göre güvenilir bir râvidir. Hadisi bu lafızla Abdürrezzâk, İbn Ebî Şeybe ve ele-Muhtâre'de Diyâu'l-Makdisî tahrîc ettiler. Hadisin başka şahitleri de vardır Neyl I, 249).

Bazıları İmam Ca'fer'e cünüp insanın mescidde oturma durumunu sordular. Buyurdu ki: "Hayır, cünüp insan mescidde oturamaz. Ama Mescid-i Haram ve Mescid-i Nebevî hariç her insan her mescidden geçebilir." (Prof. Dr. Haydar Baş, İmam Ca'fer es-Sadık, s.604). (Ca'ferî mezhebinde, Ehl-i Beyt imamlarının türbelerinde durmak da haramdır. Fakat bir kapıdan girip diğerinden çıkmanın ya da bir şey almak için girmenin sakıncası yoktur). (Âyetullah Uzma Seyyid Sadık Hüseyni Şirazi, Tevzihu'l-Mesail Risalesi, s.85).

6- Kâbe'yi tavaf etmek. Cünüp olan bir kimse Kâbe'yi tavaf edemez. Tavaf edebilmek için gusül yapmış olması ve abdestli bulunması vacibdir. (Şafiî mezhebine göre şarttır)."