Herkes, şehrül-emin olabilir mi?

Yerel seçim arifesindeyiz eski tabirle şehrül-emin'i seçeceğiz. Şehrül-emin, şehri ve içinde yaşayanları emanet bilmek, bu emanete ihanet etmemek demektir. Peki, şehri idare edecek belediye başkan adayları hangi vasıfları taşımalı, şehri nasıl idare etmeli, biz hangi vasıflara göre bizi yönetecek adaya oy vermeliyiz. Bunun bir kriteri olmalı, evet o kriteri yıllar önce Mısır'a Vali atadığı Malik bin Eşter'e gönderdiği mektupta ortaya koymuş Hz. Ali, gelin bu kriterleri birlikte öğrenelim: 

- Toplumda herkes birinci sınıf insan muamelesi görmeli ve eşit haklara sahip olmalıdır.

- Halk güven içinde yaşamalı, zulüm ve baskı yapılmayacaktır. Kesinlikle halkın malına dokunulmayacaktır.

- İnsanlara öfkeyle değil, merhametle, iyilikle ve sevgiyle yaklaşılmalıdır.

- Devletin yönetim kademesinde cimri ve korkaklara yer verilmemeli, iyiler ile kötüler aynı kefeye konulmamalıdır.

- Toplumun bütün kesimleri, bir çarkın dişlileri gibi birbirlerinin eksiğini tamamlamaktadır. Bu kesimler olmadan devletin yönetimin sağlıklı bir şekilde yürütülmesi mümkün değildir.

- Devletin iki önemli ayağı vardır. Biri ordu, diğeri de hazinedir.

- Kurallara uygun olarak çalışan esnaf ve sanatkâr desteklenmeli. Vergileriyle hazineyi besleyen esnaf ve sanatkârın önü açılmalı, alış veriş için uygun ortam hazırlanmalıdır.

- Asker düşmana karşı cesaretli, zayıflara karşı şefkatli olmalıdır. Anne ve babanın çocuklarını koruduğu gibi komutanların da askeri koruması ve daima savaşa hazır durumda bulundurması gerekir.

- Devletin üst kademelerine, işten yılmayan, baskılara boyun eğmeyen, hatasında ısrarlı olmayan müşavirlerin, bürokratların atanması gerekir.

- Yönetimde adalet, bürokraside liyakat esas alınmalıdır.

- İdareciler halkla yüz yüze konuşarak toplumu rahatlatmalı ve nabzı tutulmalıdır.

- Adalet dağıtan hâkimlerin halka muhtaç edilmemesine özen gösterilmeli, bağımsız karar vermeleri için kendilerine yeterli mali kaynak sağlanmalı, verdiği kararlar denetlenmelidir.

- Halk iki kısımdır. Bir kısmı mümin insanlardır ki bunlar senin din kardeşlerindir. Halkın bir kısmı da zimmîlerdir ki bunlar da tıpkı senin gibi Allah'ın kullarıdır. Reaya (Halktan Müslüman olmayan kesim) ve beraya'nın (halkın vergi ve haraç vermeyen Müslüman ve hazır asker kısmı) alım gücü olmayan fakir ve düşkünler devlet tarafından koruma altına alınmalıdır.

- İdareciler toplumla iç içe olmalı, insanların farklı muamele görmeleri önlenmelidir.

- Uluslararası barış teklifleri kurallara uygun ise geri çevrilmemelidir.

- Uluslararası yapılan antlaşmalara sadık kalınmalı. Yapılan antlaşmalarda karşı taraf oyuna getirilmemeli, yoruma açık ifadeler kullanılmamalıdır.

- İnsanların yaşama hakkına saygı gösterilmeli, haksız yere adam öldürülmemelidir.

- İdareciler, insanlara muamelede, duygularıyla değil, akılları ile hareket etmelidir.

- Yapılan iyilikler başa kakılmamalı.

- Verilen sözler mutlaka tutulmalıdır.

- Devlet işleri aceleye getirilmemeli, zamanı gelince de gevşeklik gösterilmemelidir.

- Herkes eline, diline, beline ve öfkesine hâkim olmalı, hiç kimse rencide edilmemelidir.

- Geçmişin tecrübesi daima göz önünde bulundurulmalı ve ondan istifade edilmelidir.

Hz. Ali'nin bu ilkeleri bize rehber olmalı. Seçimde aday olacaklar şehri, bu minval üzere idare edeceklerse aday olmalı. Seçmen ise bu özellikleri taşıyan adaya oyunu ona göre vermelidir, vesselam.