HPV aşısı neden önemli?
Rahim ağzı kanserlerinin büyük çoğunluğundan sorumlu olan HPV virüsü, bunun yanı sıra anal, vajinal, vulvar, penis ve baş-boyun bölgesi kanserleri ile genital siğillere de neden olabilmektedir. Bu nedenle HPV enfeksiyonu yalnızca kadınları değil, tüm toplumu etkileyen önemli bir halk sağlığı sorunu
28.11.2025 17:07:00
Eyüp Kabil
Eyüp Kabil
Human Papilloma Virüsü (HPV), dünya genelinde en yaygın cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan biri. Rahim ağzı kanserlerinin büyük çoğunluğundan sorumlu olan bu virüs, bunun yanı sıra anal, vajinal, vulvar, penis ve baş-boyun bölgesi kanserleri ile genital siğillere de neden olabilmektedir. Bu nedenle HPV enfeksiyonu yalnızca kadınları değil, tüm toplumu etkileyen önemli bir halk sağlığı sorunu.
HPV aşısının kanıta dayalı etkisi
HPV aşısı, yüksek riskli HPV tiplerine karşı güçlü bir koruma sağlar. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Cochrane gibi saygın kuruluşların analizleri, aşının serviks kanserine dönüşebilecek öncü lezyonları ve enfeksiyonları anlamlı derecede azalttığını göstermektedir. Bilimsel veriler, aşılanan bireylerde kansere ilerleyebilecek hücresel değişikliklerin yüzde 80 oranında daha az görüldüğünü ortaya koymaktadır. Bu nedenle HPV aşısı, kanserden korunmada en etkili yöntemlerden biridir.
Güvenli ve etkili bir koruma aracı
HPV aşısı yüksek güvenlik profiline sahip bir aşıdır. Bugüne kadarki geniş kapsamlı çalışmalarda ciddi yan etki riskine dair bir bulguya rastlanmamıştır. Uzmanlar, aşının özellikle 9–14 yaş aralığında uygulandığında bağışıklık sistemini daha güçlü uyardığını ve en yüksek korumayı sağladığını vurgulamaktadır.
Aşılamanın yanında düzenli taramanın rolü
HPV enfeksiyonu ortaya çıktıktan sonra virüsü tamamen ortadan kaldıran kesin bir tedavi bulunmamaktadır. Bu nedenle korunmanın iki temel ayağı var: Aşılama ve düzenli tarama.
Smear testi ve HPV-DNA testleri, rahim ağzındaki öncü lezyonları erken dönemde tespit ederek tedavi imkânı sunar. DSÖ, ulusal aşı programlarının HPV aşısını içermesini ve özellikle genç kızların 9–14 yaş arasında rutin olarak aşılanmasını önermektedir.
Türkiye'de durum ve farkındalık eksikliği
Türkiye'de HPV aşısı ve tarama programlarıyla ilgili farkındalık hâlâ istenen düzeyde değildir. Yapılan araştırmalar, birçok kadının düzenli jinekolojik kontrole gitmediğini ve HPV aşısını yaptırma oranlarının düşük kaldığını göstermektedir. Bu durum, aslında önlenebilir olan rahim ağzı kanseri gibi ciddi hastalıkların gereksiz risk oluşturmasına yol açmaktadır. Uzmanlar, aşının ulusal aşı takvimine eklenmesi ve erişimin kolaylaştırılması gerektiğini vurgulamaktadır.
Toplumsal ve bireysel korunma için bir adım
HPV aşısı yalnızca isteğe bağlı bir aşı değil; kanser ve ciddi hastalıkların önlenmesinde bilimsel olarak kanıtlanmış, güvenli ve etkili bir araçtır. Aşı ile düzenli tarama programları birleştiğinde hem bireyler hem de toplum için güçlü bir koruma bariyeri oluşur.
Uzmanlar, erken yaşta aşılamanın önemine dikkat çekerek ailelerin, gençlerin ve eğitim kurumlarının bu konuda bilinçlendirilmesini önermekte.
HPV aşısının kanıta dayalı etkisi
HPV aşısı, yüksek riskli HPV tiplerine karşı güçlü bir koruma sağlar. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) ve Cochrane gibi saygın kuruluşların analizleri, aşının serviks kanserine dönüşebilecek öncü lezyonları ve enfeksiyonları anlamlı derecede azalttığını göstermektedir. Bilimsel veriler, aşılanan bireylerde kansere ilerleyebilecek hücresel değişikliklerin yüzde 80 oranında daha az görüldüğünü ortaya koymaktadır. Bu nedenle HPV aşısı, kanserden korunmada en etkili yöntemlerden biridir.
Güvenli ve etkili bir koruma aracı
HPV aşısı yüksek güvenlik profiline sahip bir aşıdır. Bugüne kadarki geniş kapsamlı çalışmalarda ciddi yan etki riskine dair bir bulguya rastlanmamıştır. Uzmanlar, aşının özellikle 9–14 yaş aralığında uygulandığında bağışıklık sistemini daha güçlü uyardığını ve en yüksek korumayı sağladığını vurgulamaktadır.
Aşılamanın yanında düzenli taramanın rolü
HPV enfeksiyonu ortaya çıktıktan sonra virüsü tamamen ortadan kaldıran kesin bir tedavi bulunmamaktadır. Bu nedenle korunmanın iki temel ayağı var: Aşılama ve düzenli tarama.
Smear testi ve HPV-DNA testleri, rahim ağzındaki öncü lezyonları erken dönemde tespit ederek tedavi imkânı sunar. DSÖ, ulusal aşı programlarının HPV aşısını içermesini ve özellikle genç kızların 9–14 yaş arasında rutin olarak aşılanmasını önermektedir.
Türkiye'de durum ve farkındalık eksikliği
Türkiye'de HPV aşısı ve tarama programlarıyla ilgili farkındalık hâlâ istenen düzeyde değildir. Yapılan araştırmalar, birçok kadının düzenli jinekolojik kontrole gitmediğini ve HPV aşısını yaptırma oranlarının düşük kaldığını göstermektedir. Bu durum, aslında önlenebilir olan rahim ağzı kanseri gibi ciddi hastalıkların gereksiz risk oluşturmasına yol açmaktadır. Uzmanlar, aşının ulusal aşı takvimine eklenmesi ve erişimin kolaylaştırılması gerektiğini vurgulamaktadır.
Toplumsal ve bireysel korunma için bir adım
HPV aşısı yalnızca isteğe bağlı bir aşı değil; kanser ve ciddi hastalıkların önlenmesinde bilimsel olarak kanıtlanmış, güvenli ve etkili bir araçtır. Aşı ile düzenli tarama programları birleştiğinde hem bireyler hem de toplum için güçlü bir koruma bariyeri oluşur.
Uzmanlar, erken yaşta aşılamanın önemine dikkat çekerek ailelerin, gençlerin ve eğitim kurumlarının bu konuda bilinçlendirilmesini önermekte.
Yorumlar
Yorum bulunmuyor.
