Hububat alımında serbest piyasa dönemi

Çukurova ve Güneydoğu'da hububat hasadının uzun süredir başlamasına karşın, serbest piyasadaki fiyatların üretici lehine gelişmesi, devletin müdahalesine gerek bırakmadı.

Hububat alım-satımı ve dış ticaretinde Toprak Mahsulleri Ofisi'nin (TMO) görevlendirilmesine ilişkin Bakanlar Kurulu Kararı, Cumhurbaşkanlığı'nın onayına sunuldu. Uluslararası Para Fonu'na (IMF) verilen taahhütler gereği, hububatta destekleme alımlarına 2002 yılında son verilmişti. TMO, 2002'den beri müdahale alımı yaptığı için, kararnamede alım fiyatları yer almıyor.

Edinilen bilgiye göre, bu yılki hububat alım politikasında önemli değişiklikler yapılıyor. TMO, üretici ve borsalar dışında üretici kooperatifleri ve birliklerinden de alım yapacak. Geçen yıl 8 borsadan alım yapan TMO, bu yıl borsa sayısını 23'e çıkarıyor. Ofis, söz konusu23 borsada alım ekibi görevlendirecek. Hububatta serbest piyasadaki alım ve satımların artırılması için ürününü borsada veya tüccara, sanayiciye doğrudan satan üreticilere, kg başına 50 bin lira sertifikalı tohumluk desteği verilecek.

Tohumluk desteğinin ödenmesine ilişkin tebliğ de bakanlar kurulu kararının Resmi Gazete'de yayımlanmasından sonra çıkarılacak. Buna göre, ürününün borsada veya doğrudan sanayici ve tüccara satan üreticilere, sattıkları ürünün 10 veya 12'de biri kadar miktar tohumluk için kg başına 50 bin liralık sertifikalı tohumluk primi belgesi verilecek. Çiftçi, TİGEM veya özel sektörden tohumluk almaya gittiğinde, prim belgesi tutarı tohumluk bedeline mahsup edilecek.

Kapatılan işyerleri için taşıma primi

TMO'nun yeniden yapılandırılması kapsamında kapatılan işyerlerindebulunan üreticilere, alım merkezleri ve borsalara yapacakları taşımalar nedeniyle kg başına 2 bin-4 bin lira arasında taşıma desteğiödenecek. Böylece, bu üreticiler mağdur edilmemiş olacak.

Fiyatlar için piyasa gözleniyor

TMO, alım fiyatları konusunda ise piyasadaki gelişmeleri gözlüyor. Geçen yıl ekmeklik buğdaya 310-325 bin lira, makarnalık durum buğdayına 345-367 bin lira başlangıç alım fiyatı açıklayan TMO, sezon sonunda alım fiyatlarını ekmeklik buğdayda 335-360 bin lira, makarnalık buğdaylarda 360-392 bin liraya yükseltmişti. Halen ticaret borsalarında buğdayı kilosu 380-440 bin lira arasında işlem görüyor.

TMO'nun, geçen yılki hububat başlangıç alım fiyatları hedef enflasyon olan yüzde 12 düzeyinde artırılsa ekmeklik buğdayda başlangıç alım fiyatları 347 bin-364 bin liraya, yüzde 20 artırılınca da 372 bin-390 bin liraya ulaşabiliyor.